Arama
Harun Reşid kimdir? İslam dünyasına altın çağını yaşatan halife...
Abbasilerin en meşhur hükümdarı olan Harun Reşid, Bizanslılara karşı zaferler kazanıp İslam'ın daha geniş topraklara yayılmasını sağladı. 20 yaşında halife olan Sultan'ın 23 sene kadar süren iktidarı Abbasiler'in en parlak dönemi olarak tarihe geçti. Öyle ki senede devlet hazinesine giren gelir yaklaşık 268 ton altın değerinde oldu. İslam dünyasının en büyük halifelerinden biri olan Harun Reşid, alimleri himaye eder, meclisinde ilmi toplantılar yapardı. Peki, Reşid lakabını nasıl aldı? Harun Reşid hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.
Harun Reşid devrinde nüfusu 1 milyonu aşan Bağdat, Dicle nehrinin iki yakasına kurulmuş halifeye ve Bermekiler'e ait pek çok saray ve köşklerle dünyanın en güzel şehirlerinden biri haline geldi. Bütün dünyada tanınan "Binbir Gece Masalları"nın bir bölümü Bağdat'ta ve Harun Reşid'in çevresinde yaşanan olayları konu edinir.
Abbasi hanedanının İslam dünyası dışında en fazla tanınan siması Harun Reşid'dir. Onun zamanında Çin'den ve Avrupa'dan Bağdat'a elçiler gelmiş ve halife, Kudüs'te Hristiyan hacılara iyi davranılması konusunda istekte bulunan Büyük Karl'a çeşitli hediyeler gönderdi. Bunlar arasında bulunan bir saat o zamanın Avrupa'sında büyük ilgi uyandırdı.
Harun Reşid, birçok yenilik yaptı. Bunlardan biri Beytü'l-Hikme'ydi. Beytü'l-Hikmeler İslam ilim ve kültür tarihinde tercüme ve yüksek seviyedeki ilmî araştırmaların yapıldığı merkezlerdi. Kültür ve fikir alanlarında tüm dünyayı aydınlatan bilgiler temelini bu müesseselerden aldı. Harun Reşid, Bağdat'taki Huld Sarayı'nda bu kütüphaneyi oluşturdu. Ülke topraklarındaki Beytü'l-Hikme'nin zenginleşmesi için bazen cizye vergisi olarak kitap alırdı.
794 yılında Bağdat'ta bir kâğıt fabrikası kurdurtan Harun Reşid, bu sayede Arapçaya yapılan telif faaliyetlerini de hızlandırdı.
Harun Reşid, Divan-ı Harb'e bağlı olarak Divan-ı Arz'ı kurdu. Akdeniz sahili boyunca çeşitli yerlerde kuvvetli haberleşme teşkilâtı kurdu. Abbasî-Türk ilişkileri de Harun Reşit devrinde başladı. Saray muhafızlarının en azından bir bölümü Türklerden oluşuyordu. Dîvânü'z-zimâm, Dîvânü'r-resâil, Dîvânü'l-harâc, Dîvânü't-tırâz, Dîvânü'l-cünd, Dîvânü'l-berîd, Dîvân-ı Mezâlim ve Dîvânü'ş-şurta devlet dairelerinin en önemlileriydi. Ayrıca gayri müslimlerin menfaatlerini korumakla görevli bir daire daha vardı ve başkanına "cehbez" deniliyordu. Harun Reşit kadılkudâtlık müessesesini kuran kişidir. Hilâfetinin ilk günlerinde Ebû Yûsuf'u bu makama tayin etti.