Arama
Anadolu'da kabri bulunan sahabeler
Dünyaca tanınmış seyyah olan Evliya Çelebi, döneminde Osmanlı topraklarının büyük bir bölümüne seyahat etti. Gezdiği beldelerdeki türbeleri de ziyaret etmeyi ihmal etmeyen Evliya Çelebi, burada yattığına inanılan sahabeler hakkında önemli bilgiler de verdi. İşte sizler için Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesine göre Anadolu'daki sahabeleri derledik.
Bizans ile Müslümanlar arasında kalan bu toprakları, din amaçlı pek çok kanlı çatışmaya mekân olmuştu. Kilis ve yöresindeki türbelerin çoğu, bu kutsal amaç uğrunda şehit olmuş ulularına aittir. Kilis'te meşhedlik yani şehitlik adı verilen mahalle, bu yörelerden biri olup, geçmiş yıllarda buradan geçen Kilisliler, ölenlere saygı gereği ayakkabılarını çıkarırlardı.
Evliya Çelebi Seyahatnamesinde Meşhedlik'le ilgili olarak şunlar anlatılır: "Evvela Şehit Mahallesi (Odun Pazarı) kabristanında üç bin sahâbe-i kirâm ismiyle mezar-ı şeriflerinin taşlarında yazılıdır. Hâlid b. Velîd'le birlikte bu şehri muhasara eden sahabelerdir. Şehit olmuşlardır."
Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesinde naklettiği şekliyle meşhedlikteki mezarlar ve isimleri günümüze ulaşamadı.
Şanlıurfa, Anadolu toprakları içinde, sahabenin de yer aldığı ordular tarafından ilk fethedilen yerlerin başında gelir. Hz. Ömer'in emriyle Ebû Ubeyde b. el-Cerrâh, Iyâz b. Ganm'i el-Cezîre'ye gönderdi.
Iyâz, Rakka'nın fethinden sonra Harran'a yürüdü. Şehri kuşattı. Harrânîler ona bir elçi gönderdiler. Müslüman ordusunun önce er-Ruhâ'ya gitmesini, onlarla hangi şartlarda antlaşma yaparlarsa kendilerinin de aynı şartlara tabi olacaklarını bildirdiler. Bu öneriyi kabul eden Iyâz, er-Ruhâ üzerine yürüdü. Küçük çaplı bir direnişle karşılaşmasına rağmen şehri fethetmeyi başardı.
Evliya Çelebi, Seyahatnamesi'nde Urfa'dan bahsederken, "Seçkin ve Keremli Sahibenin Ziyâret Yerleri" diye bir bölüm açar ve şu bilgileri verir: "Bu yerler, gerçekte mukaddes topraklardır. Seçkin sahibenin bu yerlerde defnedilmiş olmalarının sebebi şudur. 'Hz. Ali ile Hz. Muaviye, bu Caber Kalesi karşısında büyük bir savaş yapmıştır. Her iki taraftan binlerce sahabe, Suffe Erbâbı, Muhâcirîn, Ensâr, Tâbiîn ve Tebe-i Tâbiîn şehid olmuştur. Hâlâ o Caber sahasında nurlu kabirleri ve mezar raşları vardır. Her tarafta yüzlerce kubbe ve kabirleri görülmektedir. Başlıca bilinenleri şunlardır; Beşîr b. Hâtem Tâi, Musa b. Zübeyr, Zeynüddîn b. Âkil b. Ebî Tâlib, İsmâil b. Huzeyme, Serâceddîn b. Hâlid, Sâlih Berkî b. Abd Rey. Bunlardan başka daha nice sahabe-i kirâm vardır."