Arama
Anadolu'da kabri bulunan sahabeler
Dünyaca tanınmış seyyah olan Evliya Çelebi, döneminde Osmanlı topraklarının büyük bir bölümüne seyahat etti. Gezdiği beldelerdeki türbeleri de ziyaret etmeyi ihmal etmeyen Evliya Çelebi, burada yattığına inanılan sahabeler hakkında önemli bilgiler de verdi. İşte sizler için Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesine göre Anadolu'daki sahabeleri derledik.
Şanlıurfa, Anadolu toprakları içinde, sahabenin de yer aldığı ordular tarafından ilk fethedilen yerlerin başında gelir. Hz. Ömer'in emriyle Ebû Ubeyde b. el-Cerrâh, Iyâz b. Ganm'i el-Cezîre'ye gönderdi.
Iyâz, Rakka'nın fethinden sonra Harran'a yürüdü. Şehri kuşattı. Harrânîler ona bir elçi gönderdiler. Müslüman ordusunun önce er-Ruhâ'ya gitmesini, onlarla hangi şartlarda antlaşma yaparlarsa kendilerinin de aynı şartlara tabi olacaklarını bildirdiler. Bu öneriyi kabul eden Iyâz, er-Ruhâ üzerine yürüdü. Küçük çaplı bir direnişle karşılaşmasına rağmen şehri fethetmeyi başardı.
Evliya Çelebi, Seyahatnamesi'nde Urfa'dan bahsederken, "Seçkin ve Keremli Sahibenin Ziyâret Yerleri" diye bir bölüm açar ve şu bilgileri verir: "Bu yerler, gerçekte mukaddes topraklardır. Seçkin sahibenin bu yerlerde defnedilmiş olmalarının sebebi şudur. 'Hz. Ali ile Hz. Muaviye, bu Caber Kalesi karşısında büyük bir savaş yapmıştır. Her iki taraftan binlerce sahabe, Suffe Erbâbı, Muhâcirîn, Ensâr, Tâbiîn ve Tebe-i Tâbiîn şehid olmuştur. Hâlâ o Caber sahasında nurlu kabirleri ve mezar raşları vardır. Her tarafta yüzlerce kubbe ve kabirleri görülmektedir. Başlıca bilinenleri şunlardır; Beşîr b. Hâtem Tâi, Musa b. Zübeyr, Zeynüddîn b. Âkil b. Ebî Tâlib, İsmâil b. Huzeyme, Serâceddîn b. Hâlid, Sâlih Berkî b. Abd Rey. Bunlardan başka daha nice sahabe-i kirâm vardır."
Harran'ın 20 km. kuzeyindeki Cabir el-Ensar köyünde Cabir b. Abdullah'a atfedilen bir türbe (meşhed) ve yanında yine O'nun adını taşıyan bir cami bulunur. Mihraba paralel üç kubbe ile örtülü olan caminin doğusuna dördüncü kubbeli bir mekânla türbe eklenmiştir. Cabir el-Ensar'ın hicretten 16 yıl önce Medine'de doğduğu, 697 yılında yine Medine'de vefat ettiği kaynaklarda kayıtlıdır. Hz. Muhammed (sav) ile birlikte birçok savaşa katıldı. Hz. Peygamberin vefatından sonra Şam'ın fethinde bulunmuş ve savaş esnasında vücudunun bir parçası kopmuştu. Kopan parçanın gömüldüğü yere bu sahabeye olan saygıdan ötürü bir türbe ve bir cami yaptırılmıştı.
O dönem Doğu Roma içerisinde kalan Bayburt, İslâm fetihlerinin başladığı sırada Bagrat sülâlesinin hâkimiyeti altında bulunuyordu.
ERENLİ TEPE
Bayburt da Erenli Tepe'de, Duduzar Köyü'nde bulunan bir türbenin, sahabeden Abdulvahap Gazi'ye ait olduğu, bu zatın fetih için Anadolu'ya gelen İslâm ordularından birinde yer aldığı ve burada şehit olduğu anlatılır.