Arama
Hadis ilmini anlamanızı kolaylaştıracak terimler
Müslümanlar, İslam'ı iki ana kaynaktan öğrenir. Bunlar, hidayet rehberi olan Kur'an-ı Kerim ve Hz. Peygamber'in çağlara ışık tutan hadis-i şerifleridir. Peygamberimizin örnek hayatı ve hadis-i şerifleri olmadan yüce kitabımızı doğru anlamak ve yaşanan hayata tatbik etmek mümkün değildir. Buna giden en önemli yol ise Allah Resulü'nün sözlerinin tam manasıyla anlaşılmasından geçer. Sizler için hadis ilmini anlamanızı kolaylaştıracak terimleri derledik.
📒 Hadisin sahih olmaması anlamına gelen bir deyimdir. Bir hadisin gerekli sıhhat şartlarını taşımaması sebebiyle hakkında sahih hükmü verilemediğini ifade eder. Şu var ki muhaddisler, bu tabiri kullanmakla hadisin mutlaka zayıf olduğunu ifade etmiş olmazlar.
➡️ Hakkında bu tabir kullanılan hadis, sadece hakkında sahih hükmü verilemeyendir. Tabiatiyle böyle bir hadis zayıf olabileceği gibi, hasen de olabilir.
📒 Ahberanâ icâzeten, "Bize icazet yoluyla rivayet etti" demektir.
➡️ Bazı muhaddisler tarafından icazet metoduyla alınmış hadislerin rivayetinde kullanılmış eda kiplerindendir.
📒 Sözlük bakımından akîde kelimesinin çoğulu olan akâ'id genelde inanç sistemi, inanç esasları manasında kullanılan bir İslami terimdir. Hadis ilminde akâ'id, cami' veya musannef denilen ve belli başlı konulardaki hadisleri ihtiva eden ana konulardan biridir. Akâ'id konusu, îman ve iman esaslarıyla ilgili hadisleri ihtiva eder.
➡️ Akâ'id konusundaki hadisler bazen ayrı bir kitapta toplanır. İbn Huzeyine'nin Kitâbu't-Tevhîdi el-Beyhakî'nin Kitâbu'l-Esmâ ve's-Sıfat'ı gibi. Bu bölümün adı bazı hadis kitaplarında Tevhîd ve Sıfat başlığı altında görülür.
📒 Bâtıl, sözlükte "hakk"ın zıddıdır. Aynı şekilde "zâtında sebat ve hakikat olmayan nesneden ibarettir."
➡️ Hadis usulünde bâtıl, mevzu manasına kullanılmıştır. Söz gelimi bir hadis nakledildikten sonra "bâtılun" veya "hazâ naberun (hadîsun) bâtılun" denilmişse bu ifade o rivayetin uydurma ve batıl bir söz olduğuna delâlet eder.
📒 Belağanî, "bana ulaştı" anlamına gelir. Hadis imamlarının kendilerine ulaşmış bulunan hadisleri veya daha umumi olarak haberleri, isnadını zikretmeksizin rivayetlerinde kullandıkları eda lafızlarındandır. Böyle belağanî gibi lafızlarla isnad söylenmeden rivayet edilen hadislere belâğât denir.
➡️ Belağanî lafzına şu şu rivayet örnek verilebilir: "Mâlik'ten rivayet edilmiştir, demiştir ki, "Bize ulaştığına göre Abdullah b. Ömer, oğlu Ubeyduîlah'ın seferde nafile namaz kıldığını görürdü de bir şey demezdi." Bu gibi lafızlarla isnad söylemeden hadis rivayet edilmesi bazı muhaddislerce hoş karşılanmamıştır.