Arama
İmam Gazzali'nin Hikmetler Kitabı'ndan öğütler
İmam Gazzali, Allah'ın nimetlerine karşı tefekkür etmek, O'nun büyüklüğünü düşünüp yaradılıştaki hikmetlerin anlaşılabilmesi için birçok eser kaleme aldı. Bunlardan biri El Hikmetu Fi Mahlukatillah'di. Kitabın girişinde eseri yazma nedenini "akıl sahiplerini uyandırıp akıllarını harekete geçirmek amacıyla, Kur'an ayetlerinin büyük bir bölümünün işaret ettiği hikmetlerin ve nimetlerin farklı yönlerini tanıtmak" olarak açıkladı. Sizler için Hikmetler Kitabı'ndan insanların üzerinde düşünüp tefekkür edeceği alıntıları derledik.
Allah hepimize kendisini bilmeyi, hidayet nuruyla nimetlendirmeyi ve kendisine boyun eğip itaat etmeyi nasip etsin! Hepimizi keremi, cömertliği ve nimeti ile sevdiği kullarının arasına katsın! Şüphesiz O, böyle kullarının dostudur.
Bütün insanlar arasında da farklılıklar vardır. Bunun sırrı ise (bu farklılıklar sayesinde) insanların birbirlerini tanıyıp bilmesidir. Allah, Hz. Adem'i ve Hz. Havva'yı farklı suretlerde yaratmıştır. Onların çocuklarını da onlardan farklı suretler vermiştir. Ve insanların yaratılışı, birbirini tanıyıp bilsinler diye, bu şekilde devam edip gelmiştir.
Bir kimsenin bu nimetlerden birini kaybetmekle imtihan edilmesi, onun ve başkalarının hakkında, Allah'ın nimetlerinin bilinmesi yönündeki bir öğüt ve uyarıdır. Bu imtihana sabretmekle ahirette büyük bir mükâfata nail olur.
Hafıza nimetinden daha şaşılacak olanı unutma nimetidir. Eğer unutma olmasaydı, insan yaşadığı bir musibeti asla aklından çıkaramaz ve onun verdiği acıdan kurutulup huzura kavuşamazdı. Üzüntüsü hiç eksilmez, kini onu hiç terk etmez ve yaşadığı musibetleri ve öfkelenilecek şeyleri sürekli olarak hatırladığı için dünya zevklerinin hiçbirinden yararlanamazdı. Yine unutma olmasaydı, bir anlığına bile olsa zalimden şaşırıp gaflet etmesi (yani zulmünün kesintiye uğraması) beklenmezdi. İşte Allah'ın, her birinde birçok faydalar olan bu iki zıt şeyi insanda nasıl yarattığına bir bak ve tefekkür et!
İnsana bazı şeylerin verilmesi, bazı şeylerin ise verilmemesi üzerinde de tefekkür et! Örneğin insana verilen şeylerden biri emeldir (geleceğe yönelik hayal ve beklentilere sahip olma özelliğidir). Emel sayesinde insan dünyayı imar eder ve neslini devam ettirir. Böylece sonradan ve zayıf olarak dünyaya gelenler, öncekilerin imar ettiklerinden yararlanırlar.