Arama
İşari tefsirler
Hicri bir ve ikinci asırlarda gelişen Tefsir ilmi farklı yöntemler kullandı. Bunlar arasında en çok tercih edilenler ise Rivayet Tefsiri ve Dirayet Tefsiri metodları oldu. İslam tarihindeki zühd hareketlerinin yoğunlaşması ve mutasavvıfların Kur'an-ı Kerim'i tefsir etmeleri ile beraber İşari Tefsir yöntemi ortaya çıktı. Bu yöntemle günümüzde de çokça okunan tefsir kitapları telif edildi.
◼ Hicri ilk iki asırda Müslümanlar büyük bir dikkat, derin bir sezgi ve ufuk açıcı bir ihtimam ile Kur'an-ı Kerim'i okur ve buna uygun olarak zühde, takvaya yönelirler.
◼ Zamanla bir türe dönecek olan bu zahidane davranışlar insanların dünyadan yüz çevirip ahirete yönelmelerine sebep olmuştur. İşari Tefsir bu yorumlamaların neticesinde kurumsallaşmıştır.
◼ Tarih boyunca Mutasavvıflar Kur'an-ı Kerim'deki mananın sırrına erebilmek için ayetler hakkında uzun uzun düşünürlerdi. Bu durum işari tefsir yönteminin doğuşuna zemin hazırlamıştır.
◼ Öyle ki İşari Tefsir türünün ilk isimlerinden olan Süleyman ed Darani'nin tam manasıyla anlayabilmek için bir ayet hakkında gecelerce düşündüğü rivayet edilmiştir.
◼ İşari Tefsir yöntemini kullanarak tefsir yazan ilk isim İbn Ata olsa da kaleme aldığı tefsiri günümüze ulaşamamıştır. Sülemi ve Serrac bu eserden kitaplarında yer yer alıntılar yapmışlardır.
◼ İslam tarihi boyunca pek çok mühim alim İşari Tefsir metoduyla tefsir kitapları kaleme aldılar. Bu eserler hem yazıldıkları tür için önemli bir kaynak olurken hem de okuyucuların rağbet ettiği eserler oldular.
◼ İmam Âlûsî - "Rûhu'l-Meânî"
◼ Ebû Abdirrahmân Muhammed ibni Hüseyin es-Sülemî - "Hakâiku't-Tefsîr"
◼ Abdülkerim el-Kuşeyrî - "Letâifu'l-İşârât"
◼ Necmeddin Dâye - "Bahrü'l-Hakâik ve'l-Meânî"
◼ Reşîduddîn Meybüdî - "Keşfü'l-Esrâr ve Uddetu'l-Ebrâr"
◼ Abdurrezzak el-Kaşanî - "Te'vîlatü'l-Kur'ân"
◼ Sadreddin Konevî - "İcâzu'l-Beyân fî Te'vîli Ümmi'l-Kur'ân"
◼ Abdurrahman Câmî - "Tefsîru'l-Câmî"
🔹 İslami ilimlerin kurumsal biçimde öğretildiği Osmanlı dönemi de işari tefsir yazımı açısından bereketli bir tarihi devir olmuştur. Osmanlı alimleri de işari tefsir alanında pek çok eser telif etmişlerdir. İşte onlardan bazıları:
◼ Molla Fenârî - Aynü'l-ayân
◼ Cemâl-i Halvetî - Tefsîrü'l-Fâtiha ve'd-Duhâ
◼ Bâyezid Halîfe - Secencelü'l-ervâh
◼ Muhyiddin Niksârî - Tefsîru sûreti'd-Duhân
◼ Ni'metullah b. Mahmûd en-Nahcuvânî - el-Fevâtihu'l-ilâhiyye ve'l-mefâtihu'l-gaybiyye
◼ Aziz Mahmud Hüdâyî - Nefâisü'l-mecâlis
◼ Ankaravî İsmâil Rusûhî - Fütûhât-ı Ayniyye