Aziz hatıra: Mukaddes Emanetler

🔸 Peygamber Efendimize (SAV) ait olan veya onun tarafından kullanılan eşyayı sahabe ve ardından gelen nesiller büyük bir titizlikle korundu. Sahabe, Resûlullah'ın (SAV) tıraş sırasında saç ve sakalından kesilen telleri muhafaza etti. Bunların bir tekine sahip olmak bütün dünyaya değişilemeyecek kadar şerefliydi. Yavuz Sultan Selim'in Mısır'ı fethetmesiyle birlikte İstanbul'a getirilen Mukaddes Emanetler, 1517 yılından bu yana Topkapı Sarayı'nda bulunan 'Hırka-i Saadet Dairesi'nde büyük bir titizlikle korunuyor. Topkapı Sarayı'nın 'Hırka-i Saadet Dairesi' olarak adlandırılan bölümünde muhafaza edilen 'Mukaddes Emanetler', Peygamber Efendimiz ve yakınlarının değerli eşyalarından oluşur. Bu eşyalar 'Emanet-i Mubareke' adıyla da anılır. Mukaddes Emanetler, Topkapı Sarayı'nda Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan 'Üçüncü Avlu'da bulunan bir odada korunmaktadır. Topkapı Sarayı'na intikal eden mukaddes eşyanın 605 adedi Mukaddes Emanetler Dairesi'nde, bazıları da hazine, silâh, kumaş ve kütüphane bölümlerinde bulunmaktadır. 🔸 Tarih boyunca halifelerin ve İslam devletleri hükümdalarlarıın himayeleri altında bulunan Kutsal Emanetler'e, halifelik alametleri gözüyle bakılmış ve değer verilmiştir. 🔸 Benzersiz bir dini törenle Yavuz Sultan Selim'e takdim edilen Kutsal Emanetler'den bazıları, Osmanlı ordusunun bekçiliğinde ve Kur'an-ı Kerim okunarak, İstanbul'a getirilmiştir. Emanetler, önceleri Topkapı Sarayı'nın Harem, Hazine gibi kısımlarında korunmuş, daha sonra ise Hırka-i Saadet Dairesi'nde muhafaza edilmişlerdir. İslam dünyası için manevi değeri çok yüksek olan bu eşyaların İstanbul'a getirilerek bu emanetlere ev sahipliği yapmaya başlaması, şehrin manevi değerine değer katan tarihi günlerden biri olmuş, İstanbul da kutsal dininin emanetlerini büyük bir saygı, sevgi ve itinayla bugüne kadar muhafaza etmiştir. Kutsal Emanetler'in İstanbul'a getirilişi yalnızca Yavuz Sultan Selim zamanıyla sınırlı kalmamış, bu değerli koleksiyona Osmanlı Devleti'nin son dönemlerine kadar birçok yeni eser kazandırmıştır. 🔸 Halen müzede korunan ve bir kısmı sergilenen Mukaddes Emanetler'den en önemlilerine daha yakından bakalım. 👇 Hz. Peygamber'in (SAV) hırkası 🔸 Peygamber Efendimiz (SAV) daha hayatta iken ona sevgisini göstermek amacıyla birçok şiir yazıldı. Gelenek haline gelen bu şiir türleri ise kaside olarak adlandırıldı. Bu kasidelerden biri ise Hz. Peygamber'in (SAV) huzurunda okundu: Kaside-i Bürde. Kâ'b bin Züheyr tarafından yazılan kaside, Peygamber Efendimizin (SAV) üstün ahlaki vasıflarını, getirdiği tevhid mesajının değeri, ona iman edip yolundan giden sahabenin cesaretini anlatır. Kâ'b bin Züheyr, şiirinin 'Muhakkak ki Peygamber kendisiyle aydınlanılan, Allah'ın çekilmiş yalın kılıçlarından bir kılıçtır' beytini söylediğinde Peygamber Efendimiz duygulanarak üzerindeki hırkayı çıkarıp ona hediye etti. Bu olay nedeniyle kaside 'kaside-i bürde' olarak anıldı. Hz. Peygamber'in, sırtından çıkarıp kendisine bizzat giydirdiği hırka, Resûlullah'ın (SAV) en önde gelen emaneti sayılır. Tarihte nam salmış Bürde Kasidesi 🔸 Sırasıyla Emevilere ve Abbasilere intikal eden bu mukaddes hırka, bir müddet Mısır'da muhafaza edildi. Buradaki Abbasi halifeleri tarafından bazı merasimlerde giyildi. 🔸 Osmanlı döneminde ise sultanlar bazen çıktıkları seferlerde Hırka-i Saadet'i yanlarında götürdü. Örneğin I. Ahmed'in gittiği her yere Hırka-i Saâdeti de beraberinde götürürdü. Osmanlı döneminde hırka-i saâdeti korumakla görevli kırk has odalı mevcuttu. Bunların görevi odaları süpürmek, burada mevcut mushafların ve diğer kitapların tozunu almak, buhur yakmak, gül suyu serpmek, altın ve gümüş eşyaları parlatmak ve binanın tabanını yıkamaktı. Dört has odalı gece nöbeti tutar ve Kur'an okurlardı. Hırka, Sultan Abdülaziz tarafından yaptırılan iç içe iki altın sandıkta bohçalara sarılı olarak muhafaza ediliyor. Hz. Peygamber'in (SAV) Uhud Savaşında kırılan mübarek dişinden bir parça 🔸 Uhud Gazvesi esnasında Utbe b. Ebû Vakkas tarafından atılan bir taşla Hz. Peygamber'in (SAV) miğferi parçalandı ve sağ alt çenede ön dişlerle azılar arasındaki dişi kırıldı. 🔸 Peygamberimizin (SAV) yüzü yaralanınca akan kanı durdurmak için Hz. Ali (RA) ile Fatıma (RANHA) gayret sarf etti. Kırık diş parçasının kimin tarafından muhafaza edildiği bilinmemektedir. Hırka-i Saadet Dairesi'nde bulunan dendân-ı saâdet altın mahfazası Sultan VI. Mehmed tarafından yaptırılmıştır. Uhud Savaşı: Müslümanlar için ibret dolu olay Hz. Peygamber'e (SAV) nisbet edilen ayakkabılar 🔸 Resûl-i Ekrem'in (SAV) ayakkabıları vefatından sonra muhafaza edildi. Bunlardan bir çift kendisine on yıl hizmette bulunan Enes b. Mâlik'te (RA) kaldı. 🔸 Evliya Çelebi, Mısır'dan getirilişini anlattığı mukaddes emanetler arasında bir 'pâybûş-i şerif'ten söz eder. Mukaddes emanetler arasında yer alan nalin-i saadetlerden birinde koyu kahverengi birer çift sırımdan oluşan, biri baş parmakla yanındaki, diğeri orta parmakla yanındaki parmaklar arasından geçen iki kıbâlinin olduğu ve bunların ayak tarağı üstünde topuklardan gelen birer çift bağ ile birleştiği görülmektedir. Hz. Peygamber'in (SAV) sancağı 🔸 Sancak-ı şerif, Hz. Peygamber'in (SAV) 'Ukab' adlı sancağı olduğu düşünülür. Ancak asıl sancak-ı şerif zamanla yıpranarak âdeta toz ve kırıntı yığını haline geldi. 🔸 Yeşil atlas bir torba içinde, Osmanlılar tarafından yapılan ve ordunun başında büyük seferlere götürülen yeni bir sancak-ı şerifle birlikte gümüş bir sandık içinde muhafaza edilirdi. Savaş dönemlerinde özel merasimle çıkarılırdı. Öncelikle Fetih suresi okunur, bizzat hükümdar tarafından alınan sancak arz odasına getirilirdi. Orada Yasin suresi okunarak dua ve niyazlarla ordu başkumandanına teslim edilirdi. Harpten sonra da aynı merasimle yerine konurdu. Hz. Peygamber'in (SAV) yayı 🔸 Bambu türü bir ağaçtan yapılmış olup 1,17 m. uzunluğunda iki ucu sivri yaydır. Altın kaplamalı gümüşten bir mahfazası vardır. Altın yaldız ve savat süslemeli gümüş mahfazası I. Ahmed tarafından yaptırıldı. Hz. Peygamber'in (SAV) sakal-ı şerifi 🔸 Sahabe, Resûlullah'ın (SAV) tıraş sırasında saç ve sakalından kesilen telleri muhafaza etmişti. Resûlullah (SAV) tıraş olurken insanlar onun çevresini sarar, berberin kestiği saç tellerini daha yere düşmeden almaya çalışırlardı. Bunların bir tekine sahip olmayı bütün dünyaya değişmeyeceğini söyleyenler vardı. 🔸 Veda Haccı sırasında Peygamber Efendimizi (SAV) Ma'mer b. Nadle el-Adevî tıraş etti ve kestiği saçları bir kısmını sahabelere, bir kısmını da kendi ailesine dağıtması için Ebû Talha el-Ensârî'ye verdi. Peygamber Efendimizin insanlığa son mesajı Veda hutbesi 🔸 Topkapı Sarayı'nda ve Türkiye'nin birçok camisinde özel muhafazalar içinde, teberrüken saklanıp zamanımıza kadar intikal eden Hz. Peygamber'in (SAV) sakal telleri vardır. 🔸 Bu sakal-ı şeriflerin pek çoğu camlı bir mahfaza içinde, son derece sanatkârane süslenip tezyin edilmiş haldedir. Her ne kadar bunlara genelde sakal deniliyorsa da büyük bölümü saç telidir. Diyanet İşleri Başkanlığı'ndan verilen bilgiye göre 422 tanesi İstanbul'da olmak üzere Türkiye'de 1818 adet sakal-ı şerif bulunur. Ramazan ayının on beşinden sonraki gecelerde ve diğer mübarek gecelerde sakal-ı şerif bohçaları ziyaretçilerin hep birlikte okuduğu tekbir ve salât-ı ümmiyye eşliğinde açılır, mahfazalar cemaatin yoğunluk derecesine göre ya önünden geçerken salavat getirilerek ya da öpülerek tâzim edilir. Sakal-ı şeriflerin ramazan gecelerinde camiler arasında dolaştırılması da âdettir. Üzerinde Kadem-i Saadet nişanesi bulunan taş 🔸 Hz. Peygamber'e (SAV) izâfe edilen ayak izleridir. Taş veya tuğla zemin üzerinde bulunur ve 'nakş-ı kadem-i saâdet' olarak da bilinir. Kudüs'te Kubbetü's-sahre'deki kaya üzerinde de kadem-i şerif bulunur ve bu izin miraç hadisesinden kaldığı düşünülür. Bir kadem-i şerif öyküsü 🔸 Topkapı Sarayı'nın Hırka-i Saadet Dairesi'nde dördü taş, ikisi tuğla olmak üzere altı adet kadem-i şerif bulunur. Bunların en çok önem verilen ve kapaklı altın çerçeve içinde tutulanı, Nizamiye alay emiri Ahmed Bey tarafından Trablusgarp'tan getirilerek Sultan Abdülmecid'e sunulanıdır. 🔸 Altın mahfazası 1877'de II. Abdülhamid tarafından yaptırılan bu kadem-i şerifin, Miraç sırasında Hz. Peygamber'in (SAV) Kubbetü's-sahre'de kalan ayak izi olduğu söylenir. Hz. Peygamber'in Mısır hükümdarına gönderdiği davet mektubu 🔸 Peygamber Efendimiz (SAV), hicretin 9. yılında, başta Bizans İmparatoru olmak üzere, İran, Mısır ve Habeşistan devlet başkanlarına birer, mektup yazarak onları İslam'a davet etti. Hz. Peygamber'in Mısır hükümdarı Mukavkıs'a gönderdiği mektup, asırlar sonra 1850 yılında, Barthelemy adlı bir Fransız tarafından, Mısır'da bir manastırın kütüphanesinde, yazma bir İncil'in kapağına yapıştırılmış olarak bulundu. 🔸 Kûfî hatla, yer yer delinmiş bir deri üzerine yazılan mektup, Topkapı Sarayı'nda Mukaddes Emanetler sergilenmektedir. Aynı bölümde Peygamberimizin (SAV) yalancı peygamber Müseylemetü'l Kezzâb'a, Ahsa valisi el-Münzir b. Sava'ya ve Gassanilerin hükümdarı Haris bin Ebi Şemir'e gönderdiği mektuplar da bulunuyor. Peygamberimize doğumundan 7 asır önce yazılan mektup Hırka-i Saadet Dairesi'nde bulunan kılıçlar 🔸 Hırka-i Saadet dairesinde bulunan 20 kılıçtan sadece 2 tanesi Hz. Muhammed'e (SAV) aittir. Bu kılıçlardan biri Hz. Davud'a, diğerleri ise Peygamberimizin (SAV) ashabına aittir. Kabzalarıyla beraber kılıçlardan biri 99, diğeri 100 santimdir. Kabzaları, kınları ve üzerindeki süslemeler sonradan yapıldı. 🔸 Hz. Ebûbekir (RA), Hz. Ömer (RA), beşi Hz. Osman (RA), Hz. Ali (RA), Hâlid b. Velîd (RA), Muâz b. Cebel (RA), Ammâr b. Yâsir (RA), Ca'fer-i Tayyâr (RA), Zübeyr b. Avvâm (RA), Sa'd b. Ubâde (RA), Dırâr b. Ezver (RA), Hz. Ali'nin torunu Zeynelâbidîn'e nisbet edilen kılıçlar da bulunur. Hz. Peygamber'in (SAV) mührü 🔸 Mühr-ü Saâdet, 19. yüzyılda Bağdat'ta bulundu. İstanbul'a gönderilen dikdörtgen yüzük taşı şeklindeki kırmızı akik mührün üzerinde 'Muhammed Resûlullah' yazılıdır. Ancak Hz. Peygamber'in (SAV) mektuplarında baskısı bulunan asıl mühr-i saadet değildir. 🔸 Peygamberimizin (SAV) asıl mührü Hz. Osman (RA) tarafından kuyuya düşürüldü. Kuyunun bütün suyunun boşaltılmasına ve üç gün aranmasına rağmen mühür bulunamadı. Hz. Peygamber'in fesahat mucizesi 🔸 Hırka-i Saâdet dairesinde birçok kıymetli Mushaf-ı Şerif mevcuttur. Bunlardan iki tanesi; Hz. Osman (RA) ve Hz. Ali (RA) tarafından yazılmıştır. 🔸 Kutsal emanetlerin en değerli olanlarından biri Hz. Osman'ın (RA) Kuran-ı Kerim'idir. Hz. Ebubekir (RA) döneminde bir araya getirilen Kuran sayfaları, Hz. Osman (RA) döneminde mushaf halinde eyaletlere gönderilmiştir. Hz. Osman'ın (RA) şehit edildiği sırada okunan Kuran, şu anda Topkapı Sarayı'ndaki Mukaddes Emanetler arasındadır. Kur'an-ı Kerim'in kitap haline getirilmesi 🔸 Kâbe'nin kilit ve anahtarları olup içinde Ebû Numey'in getirdiği kilit ve anahtarlar da vardır. Demirden altın ve gümüş kakmalı kilitler Osmanlı İmparatorluğu döneminde uzun süre Davutpaşa'da korunmuştur. Kabe hakkında 20 ilginç bilgi 🔸 Yavuz Sultan Selim, Mısır fethettiğinde getirdiği mukaddes emanetler arasında yer alır. Sarığın dışı kahverengi kadife, içi mavi atlastan pamuklu külah üzerine sarılmış tülbentten oluşur. 🔸 Evliya Çelebi, Yavuz Sultan Selim'in Mısır'ın fethinden sonra bir süre bu sarıkla dolaştığını belirtir. Ondan sonraki bazı padişahlar da cülûs merasimlerinde giydi. 🔸 Kırım Hanları ailesine mensup Fâtıma Sultan'ın terekesi arasında bulunup İstanbul'a getirildi. Devetüyü rengi yünlü kumaştan mavi astarlı, göğsü örme düğmeli, yakasız, geniş kollu, feraceyi andıran işlemesiz sade bir hırkadır.

Aziz hatıra: Mukaddes Emanetler

2025 Türk Dünyası Kültür Başkenti: Aktau

Mersin'de "Bolkarlar'dan Toroslar'a Desenlerin Sırrı" temalı defile düzenlendi

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

Fatma Bayram'ın yeni eseri İyiler Yalnız Değildir'den 30 alıntı

Ayet ve hadisler ışığında kadın

Nuri Pakdil'in unutulmaz sözleri

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Filistin'deki zulme karşı Müslüman tavrı nasıl olmalı - PODCAST

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Haris el-Muhâsibi'den Hakk'ı Arayanlara Nasihatler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

Moriskolar kimdir? Endülüs'teki son Müslümanlar

Camilerin iç süsü: Kubbe yazıları

Fatma Bayram'ın yeni eseri "İyiler Yalnız Değildir" TK Kitap'tan çıktı!

Fatma Bayram'ın yeni eseri İyiler Yalnız Değildir'den 30 alıntı

Ayet ve hadisler ışığında kadın

Filistin'de kadın ve çocuk olmak

Arama

Aziz hatıra: Mukaddes Emanetler