Arama
Orta Asya'nın kadim şehri: Merv
Binlerce yıllık geçmişiyle tarihi bir şehir olan Merv, Abbasiler ve Selçuklular devirlerinde altın çağlarını yaşadı. Büyük Selçukluların bir dönem başkentliğini üstlenen şehir, bünyesinde barındırdığı kütüphane ve medreselerle ilmi bir merkez oldu. Moğol istilasında harap olan Merv bir de büyük kıtlığa maruz kalınca ahalisini kaybetti. Sizler için Büyük Selçukluların başkenti Merv'in tarihini araştırdık.
◾ Sencer'in iktidarında tarihinin en parlak dönemini yaşayan Merv'de açılan medreseler ve kütüphaneler şehrin kısa sürede ilmi bir merkez olmasına zemin hazırladı.
◾ Harizmliler ve Oğuzlar tarafından yağmalanan şehir, zamanla eski ihtişamını kaybetti. Asıl felaket ise doğudan batıya doğru amansız bir akın olan Moğol istilasıydı.
◾ Şehir, Cengiz Han'ın oğlu Tuluy tarafından yağmalandı. Bu süreçte Merv halkı katledildi. Merv, Şahruh tarafından tekrar eski günlerine döndürülmeye çalışıldıysa da olmadı.
◾ Safeviler döneminde de doğudan gelen akınlara maruz kalan şehir, yerleşim merkezi hüviyetinden çıktı. 1884 yılında Rusların ele geçirdiği şehir günümüzde Türkmenistan'a bağlı.
◾ Abbasilerin ortaya çıktığı, Selçuklulara başkentlik yapan Merv, İslami ilimlerin tahsili noktasında da önemli bir noktaydı. Şehirde farklı asırlarda ilmi faaliyetler öne çıktı.
◾ Şehirdeki ilk İslami eğitim faaliyetlerini tabiin neslinin önemli isimlerinden olan kadı Yahya b. Ya'mer'in başlattı. Bu eğitimler Merv'i zamanla bir ilmi merkez haline çevirdi.
Tabiin ne demek?
Müslüman olarak sahabe gören ve bu hal üzere vefat eden tabakayı ifade etmek için kullanılan tabirdir.
Yahya b. Ya'mer kimdir?
Tam adı Ebu Süleyman Yahya b. Ya'mer el-Advani olan tabii aynı zamanda meşhur Merv kadısıdır. Yahya b. Ya'mer Kur'an-ı Kerim harflerini noktalayan alim olarak tanınır.
◾ Büyük alim Ahmed b. Hanbel de aslen Mervliydi. Bu husus Merv şehrinin ilmi tedrisata verdiği önemi gösterir. Ayrıca şehir kıraat ve tefsir ilimlerinde parmakla gösterilmişti.
◾ Zira büyük kıraat ve tefsir alimi Dahhak b. Müzahim Merv'de ders vermişti. Bu da şehirde tefsir ve kıraat ekolünün oluşmasını ve çevresini etkilemesini sağladı.
Dahhak b. Müzahim kimdir?
Kufe, Rey, Horasan, Merv ve Belh gibi şehirlerde yaşayan Dahhak b. Müzahim, 723 senesinde vefat etti. Kıraat ve tefsir alanlarında nemli bir alimdir.
◾ Ahmed b. Ali el-Mervezî
◾ Muhammed b. Nasr el-Mervezî
◾ Ebû İshak el-Mervezî
◾ Ebû Hâmid el-Mervezî
◾ Ebû Tâlib el-Mervezî
◾ Habeş el-Hâsib el-Mervezî
◾ Ali b. Hucr el-Mervezî
◾ Ahmed b. Hammâd el-Mervezî
◾ Şerîfüddin Muhammed b. Mes'ûd el-Mervezî
◾ Abdülkerîm b. Muhammed es-Sem'anî el-Mervezî