Arama
Asırlara meydan okuyan 3 tarihi külliye
Dünya sanat tarihinde de önemli bir yere sahip olan Selçuklu ve Osmanlı, gittiği her yere yüzyıllar geçse de silinmeyecek izler bıraktı. Başta sultanlar olmak üzere devlet yönetiminin çeşitli kademelerinde bulunan vezir, bey, paşa, sadrazam gibi devlet ricâliyle halktan hayır sahibi zenginler tarafından halka hizmet amacıyla külliyeler yaptırdı. Düzen ve güvenin simgesi olan bu yapılar, bir benzerine daha rastlanmayacak işçiliğe sahipti. Sizler için asırlara meydan okuyan Sahip Ata, Karacabey ve Yeşil Külliye hakkında bilmeniz gerekenleri derledik.
Osmanlı Devleti'nin 5. padişahı Çelebi Mehmed tarafından 1413-1419 yıllarında yaptırılan Yeşil Külliye, Bursa'nın manevi direkleri arasında gösterilir. Osmanlı mimari eserleri arasında en zengin süslemelere sahip yapılardan oluşan külliye, "yeşil" adını, literatüre "üretilmesi imkansız seramik" olarak geçen mavi, yeşil ve turkuaz renkli İznik çinilerinden alıyor. Sekiz köşeli, yanları mermer, üzeri çini kaplı bir mermer kaide üzerine yerleştirilmiş Çelebi Mehmed'in mavi, sarı, lacivert ve beyaz renkte, tamamen kabartma çinilerle kaplı sandukasının bir benzeri daha bulunmuyor.
🔹Küliye, cami ve türbedeki İznik çinilerinden dolayı "yeşil" adıyla nam saldı. Osmanlı padişahlarının beşincisi, Osmanlı Devleti'nin de ikinci kurucusu olan Çelebi Mehmed tarafından inşa ettirilen ve tarihi vesikalarda İmaret-i Sultan, İmaret-i Sultan Çelebi Mehmed Han gibi isimlerle anılan külliye, cami, medrese, imaret, türbe, hamam ve hanlardan oluşuyor. Bulunduğu semte de adını veren külliyeye, cami ve türbedeki çinilerinden dolayı "Yeşil Külliye" olarak anılıyor.
Anadolu'nun devlet ve ilim adamı yetiştiren şehzade şehirleri
🔹Külliye, Yıldırım Bayezid'in ölümünden sonra yaklaşık 11 yıl süren fetret devrinin sona ermesiyle yapımına başlanan Osmanlı Devleti'nin yeniden şahlanışını simgeler niteliktedir. Osmanlı mimari eserleri arasında en zengin süslemelere sahip yapılardan biri olan külliye, tüm ihtişamıyla adeta devletin yeniden ve daha güçlü bir şekilde doğuşunun ispatı olarak görülür.
🔹Külliye "yeşil" adını, literatüre "üretilmesi imkansız seramik" olarak geçen mavi, yeşil ve turkuaz renkli İznik çinilerinden alıyor. Şehrin ortasında ve ovaya hakim bir tepe üzerinde inşa ettirilen külliye bünyesinde yer alan, planı ve çini süslemeleriyle Tebriz'deki Gök Mescit'e benzeyen Yeşil Cami, diğer yapılar gibi şehrin siluetinde önemli bir yer tutuyor.
🔹Bursa'nın manevi direkleri arasında gösterilen külliye, tüm ihtişamı ve mimarı özellikleriyle kendisine hayran bırakıyor. Taş, ahşap, alçı ve kalem işi her türlü süsün kullanıldığı, yapıldığı dönemde çinilerden itibaren tüm duvarların kalem işi nakışlarla süslendiği camide bugün sadece kubbe içlerinde ve eteklerinde kalem işi süslemeler dikkati çekiyor.
🔹Caminin girişindeki taç kapı, taş oymacılığının özgün bir ürünü olarak kendisini sergiliyor. Cephedeki pencere alınlıklarında ve kartuşlardaki mermer yazı ve süslemeler de ince sanat ürünü olarak kendini gösteriyor.
Renk, teknik ve dekorasyon tasarımlarıyla İslam uygarlığında seramik
🔹Yeşil Cami ve türbede kullanılan çiniler, sır altı, renkli sır, mozaik çini tekniklerinde yapılmış ve kabartma sarı, lacivert, firuze ve beyaz renklerden oluşan önemli sanat eserleri olarak dikkati çekiyor. 13 metre çapında, 25 metre yüksekliğindeki kubbeye sahip olan caminin ana mekanına geçit veren holün sağında ve solunda tamamen çini kaplı, günümüzde müezzin mahfili olarak kullanılan iki bölüm yer alıyor.
🔹Caminin en gösterişli yeri, basamaklarla çıkılan mihrap bölümü, 6 metre genişliği, 10 metre yüksekliği, hem çinileri hem de Fetih Suresi'nin bir bölümü yazılmış sarı, lacivert, firuze ve beyaz renkli, geniş yazı friziyle etkileyici görüntü sağlıyor.
🔹Koltuk kısmındaki bitki süslemeleri, sütunları, mihrabı çepeçevre dolanan geometrik süslemeli frizleri ve yazı kuşaklarıyla erken devir Osmanlı mimarisinin en mükemmel mihrabı olarak bilinir.
🔹Yeşil Cami'nin güneyinde bulunan Yeşil Türbe, Çelebi Mehmed tarafından yaptırıldı. Sekiz köşeli bir yapı olan türbe, dıştan yüksek kasnağı, sivri kubbesiyle karakteristik bir üslubu simgeliyor.