Bir doğa senfonisi: Kuş dili
Doğu Karadeniz'de halk arasında "kuş dili" olarak ifade edilen ıslık dili, 2017 yılında UNESCO Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne dahil edildi ve böylece ölü diller arasına girmesi engellendi. Karadeniz köylerindeki derin vadilerde haberleşmeyi sağlayabilmek için ortaya çıkan kuş diline dair en dikkat çekici bilgileri siz Fikriyat okurları için derledik.
Giriş Tarihi: 05.01.2020
10:45
Güncelleme Tarihi: 04.09.2024
09:33
Kuş dilinin UNESCO Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne dahil edilmesi
2009 yılından beri kuş dilinin tanıtılması için gerekli çabalar gösterilmiş ancak bir sonuca varılamamıştır. Kuş dilinin UNESCO Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alınması için 2016'da yapılan başvurunun ardından başlayan heyecanlı bekleyiş, Güney Kore'nin Jeju adasındaki UNESCO toplantısında oy birliğiyle alınan karar sonrası sonunda mutluluğa dönüşmüştür.
Kuş dili, 2017 yılında UNESCO'nun Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne dahil edilmiş ve bu sebeple göç, teknolojik gelişmelere bağlı olarak unutulmaya yüz tutan diller arasına girmesi engellenmiştir
UNESCO kararına köy halkının yaklaşıma
Kuşdilini Tanıtma Kültür ve Turizm Derneği Başkanı Şeref Köçek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kararın köy halkı tarafından sevinçle karşılandığını ifade etmiştir.
Kuş dilinin yörede yaklaşık 500 yıldır kullanıldığını dile getiren Köçek, 2009 yılından bu yana köy halkı ve dernek olarak bu kültürü yaşatmak için çalıştıklarını belirtti. Köçek, uzun yıllardır bekledikleri olayın bugün gerçekleştiğini aktararak şöyle devam eder:
"Artık kuş dili UNESCO'da, bir hayalimiz gerçek oldu. UNESCO'ya alınması konusunda da umutluyduk, umutlarımız boşa çıkmadı. Kuş dilinin UNESCO'ya alınmasında çalışan, emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz. Artık kuş dili denince dünyada Giresun, Çanakçı ve Kuşköy akla gelecek."
Bir kültür taşıyıcısı olarak Kuş dili
Teknolojinin gelişmesiyle beraber haberleşme artık telefonlar vasıtasıyla sağlanıyor olsa da Karadeniz bölgesinde bu kültür hala yaşatılmaya devam etmiştir.
Kuşköy'de kuş dili tam anlamıyla bir kültür taşıyıcısı rolünü üstlenmiştir. Nitekim, Giresun'daki Kuşköy'de 1997'den beri yapılan Kuş Dili Festivali ve Şenliği bunun en güzel örneği… Bu dilin gelecek nesillere aktarılması için her yıl festivaller düzenlenmiştir.
Aynı zamanda dili gelecek nesillere aktarmak amacıyla 2014 yılından bu yana kuş dili kursları açılmış ve bu kurslar oldukça talep görmüştür. Bu kurslarda 'kuş dili' kültürünü öğrenen çocuklar toplu ıslık dili yöntemiyle İstiklal Marşı'nı da okumuştur.
Kurslarda öğrencilere ıslık çalmasından başlanılarak alfabedeki harflerin ıslık diline karşılık gelen telaffuzları gösterilmiştir. Okuma yazma öğrenir gibi ıslık dilini öğrenen öğrenciler yörede, öğrendiklerini pekiştirme fırsatı da bulmuştur.
Üniversitede seçmeli ders olarak okutulması
UNESCO'nun Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alınan kuş dili, 2019 yılında Giresun Üniversitesi Turizm Fakültesi programına "Türkçe Islık Dili" ismiyle seçmeli ders olarak eklenmiştir.
Ayrıca Giresun Üniversitesi Turizm Fakültesi ortak bir projee kapsamında ıslık dilinin tarihi, kültürel ve sosyal geçmişi hakkında geniş kapsamlı araştırma başlatmış ortaya çıkan verilerin ise bir kitapta toplanacağını bildirmiştir.