Arama
Boğaza açılan kapılar
İskeleler basit yapılar gibi görünse yaşanmışlıklarıyla farklı bir duygu uyandırır. Kimi için her zamanki buluşma yeri kimisi için ayrılıkların durağı. Tarihiyle kadim bir şehir olan İstanbul'un Avrupa Yakası'ndaki iskelelerini sizler için derledik.
HASKÖY İSKELESİ
Hasköy, eskiden İstanbul'un çok bakımlı ve çok gözde semtlerinden biriydi. 1857' de Haliç'te vapur çalıştırmak için ilk girişimde bulunan Yusuf Ağa adlı girişimciye tanınan yirmi yıllık imtiyaza göre vapurlar seferlerine Hasköy'den başlamaktaydılar. Sonradan başlangıç noktası Köprü iskelesi oldu. Hasköy İskelesi, Şirket-i Hayriye'nin Hasköy Tersanesi'nin yanında, ahşap küçük bir iskeleydi. Eski iskele karadan 12 metre açıkta ve ahşap kazıklar üzerine ahşap konstrüksiyonlu yapılmıştı.
Kıyıdan iskeleye kısa ve daracık ahşap bir köprüden geçilerek girilirdi. Yıllarca hizmet etmesi sonucu hayli eskimiş olması bir yana, Haliç'in zaman içinde hayli dolması nedeniyle iskele 1994 yılında vapur seferlerine kapatıldı. İskele binası bakımsızlıktan kısmen sulara gömüldü. Aradan 12 yıl geçtikten sonra eski un fabrikasının bulunduğu alanda yeniden inşa edilerek seferlere başlandı. Yapımına 2006 yılında başlanan Hasköy Piri Mehmet Paşa iskelesi 45 günlük inşaat çalışmasının ardından tarihi yapısına uygun olarak yeniden yapılmıştır. 90 metre karelik bir alana sahip yapıda yolcu bekleme salonu ve personel mahalleri yer almaktadır.
BEŞİKTAŞ İSKELESİ
Buradaki ilk vapur iskelesi 1851'de Şirket-i Hayriye'nin kuruluşu ile birlikte Hayrettinönü denen yerde inşa edilmiştir 1884'te yetersiz kalınca bu ilk bina yıktırılarak yerine şirketin tamirat görevlisi Kirkor Kalfaya yeni bir iskele inşa ettirildi. 1898'de vapurların yanaştığı yer görülen ihtiyaç üzerine 10 metre kadar genişletildi.
1900 yılında vapurların yanaşması sırasında iskele binasının sallanmaya başlaması üzerine bina bu seferde iki yanına payandalar yerleştirilerek güçlendirildi. 1908'de iskelenin deniz tarafı kısmen dolduruldu. Ayrıca mimar Eugenie'ye rıhtım inşa ettirildi.
1913'te, eskisinin yerine mimar Ali Talat Bey'e yaptırılan, çatısında iki kubbesi bulunan, yığma, kargir bina, bugün halen kullanılmakta olan iskele binasıdır.
1919 yılının şubat ayında şiddetli lodos fırtınası yüzünden yan taraftaki beton dayanaklar zarar görünce, Mimar Narlıyan Efendi'nin raporu uyarınca hasar gören bölümlerin üzerine kuvvetli kalaslar döşenerek yolcuların güven içinde giriş çıkışları sağlandı.
Zaman içinde birkaç kez yenilenen binanın zemin katındaki sivri kemerli revaklı bölüm, 1979'da da üst kat kısmen camlı bölmelerle kapatıldı. Bina, 1987'de o günlerin parasıyla 60 milyon liraya esaslı bir şekilde baştan sona yenilendi.