Arama
Hüsn-i hat nedir? Bir hattat nasıl yetişir?
Hüsn-i hat sanatı, UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi'ne kaydedildi. Böylelikle Türkiye'nin somut olmayan kültürel miras listelerindeki unsurlarının sayısı 21'e ulaştı. Varoluşunu Allah kelamına borçlu olan ve O'nun sözlerinin aktarılmasına adanan hüsn-i hat, en güzel şekli ile sure ve hadislerin yazılmasında kullanıldı. Peki, hüsn-i hat nedir? Bir hattat nasıl yetişir? Hüsn-ü hat çeşitleri nelerdir? Gelin, bu kıymetli geleneksel sanatımıza daha yakından bakalım.
Abdullah Zühdi Efendi'nin sülüs-nesih bir kıt'ası
🔸
◾▪ Reyhâni: Muhakkak hat yazısının küçük yazılışı denilebilir. Kur'an yazımında kullanılır. Ancak geniş yer kapladığından varlığını fazla sürdürememiştir.
◾▪ Sülüs: Ümmü'l-hutût (yazıların anası) denen sülüs, levha, kitap başlığı gibi her çeşit gaye için Emevi Devleti'nin son devrinden itibaren kullanılmaya başlandı.16. yüzyıldan itibaren de bütün İslam dünyasında muhakkakın yerini aldı.
◾▪ Nesih: "Hükmünü ortadan kaldırmak, bir eseri istinsah etmek" anlamına gelir. Kitap istinsahında ve basma eserlerde yaygın biçimde kullanılan bir yazı çeşididir.
◾▪ Rik'a: Çabuk yazılmaya çok elverişli bir yazı türüdür. Osmanlı da bazen vakıf işlerinde, genellikle Kur'anların son dua sayfasında ve öğrencilerin sülüs ve nesih icazetnamelerinde (diploma) hattat hoca tarafından yazılan tasdik makamındaki yazılarda kullanılmıştır. Bu yüzden bu yazıya icâze veya hatt-ı icâze denilmiştir.
Muhsinzâde Abdullah Hamdi Bey'in sülüs levhası
🔸
◾▪ Râkım, Kazasker Mustafa İzzet Efendi, Hasan Rıza Efendi, Sâmi Efendi, Yahya Hilmi Efendi, Bakkal Arif Efendi, Mehmet Şefik Efendi, Kayışzade Hâfız Osman, Necmeddin Okyay, Mustafa Halim Efendi ve Hamit Aytaç gibi güzide sanatkârlar, Türkler arasından yetişti.
📌Fikriyat'ın kıymetli yazarlarından Uğur Derman da ömrünü İslam sanatlarına ve bilhassa hüsn-i hatta vakfetti. Hocamızın hat sevgisi üniversitede yıllarında başladı ve bu aşk zamanla dallanıp budaklandı. Derman'ı bu alana yönlendiren Haydarpaşa Lisesi'nden hocası Mahir İz oldu. Bu yönlendirmeler ve içerisinde başlayan aşk neticesinde hocamız, 1955'de Üsküdar'ın manevi zatlarından Necmeddin Okyay'a talebe olup icazet aldı. Devam eden yıllar içinde Prof. Dr. Süheyl Ünver, Macid Ayral ve Halim Özyazıcı gibi büyük zatlardan istifade etti.
📌 Prof. Uğur Derman, Medresetü'l-Hattâtîn Yüz Yaşında, Türk Hat Sanatının Şaheserleri, İslâm Kültür Mirâsında Hat Sanatı, Medeniyet Âleminde Yazı ve İslâm Medeniyetinde Kalem Güzeli, Emin Barın Hat Koleksiyonu, Doksandokuz İstanbul Mushafı, Kādıasker Mustafa İzzet Efendi Hilyesi gibi eserleri ile hat sanatının tarihine, inceliklerine ışık tutmaktadır. Hoca bu emekleri ile kuşaklar arasında bu hasletlerin taşınması gibi hürmet gösterilmesi gereken çok kıymetli bir vizyonu ihya etmektedir.
Prof. Uğur Derman'ın Fikriyat'taki tüm yazıları için tıklayın