Arama
İlber Ortaylı'nın tavsiye ettiği 12 değerli hazine...
Ünlü tarihçi İlber Ortaylı'nın köşe yazılarında kaleme aldığı ve özellikle geçlere önerdiği, tarihimizi sağlam bir şekilde öğretecek olan kitap listesini derledik…
YENİÇERİLER, GODFREY GOODWİN
Yeniçerilerin zafer ve yenilgilerinin öyküsü…
Yeniçeriler, kendilerine özgü kıyafetleri, yüreklere korku salan sesleri ve mehter müziğiyle karşı konulmaz Osmanlı ordusunun simgesiydiler. İmparatorluğun Avrupa'da Tuna Nehri'ne dayandığı, Suriye, Irak ve Mısır'ın fethedildiği dönemlerde ocaklarına ve geleneklerine büyük bir sadakatle bağlıydılar. Ancak siyasi güçleri zaman içinde o kadar arttı ki sadrazamların, ulemanın, hatta padişahların korkulu rüyası oldular.
Goldfrey Goodwin Balkanlardan devşirilen gençlerin 15'inci yüzyıldaki hikâyesinden başlayarak, imparatorluk için ağır bir yüke dönüştükleri 19'uncu yüzyıla kadar getiriyor tarihsel serüveni. Kıvrak bir dille yazılmış, merakla okunan bir çalışma Yeniçeriler.
Yeniçerileri daha iyi öğrenmek isteyenler, Godfrey Goodwin'in kitabını okuyabilirler. Bu Avrupa kaynaklarında da bolca başvurulan bir popüler takdimdir.
TARİH NOTLARI, BERNARD LEWİS
Bernard Lewis son oryantalisttir. Batı'da, Doğu'ya yeni bakışı temsil eder. Ona yakın düzeyde Arapça, Farsça, Türkçe, Batı dilleri ve klasik dilleri bilen iki kişi belki ancak sayabiliriz. Birisi bir ara Osmanlı tarihiyle de uğraşan M.A. Cook'tur; diğeriyse Hamit Algar. Hamit'in engin dil bilgisi, daha çok bir siyasi yorumculukla, karışık konulara yönelmiştir. Bernard Lewis ise çok uzun yıllar oryantalist dünyanın en bilgin üstadı olarak yoluna devam etti. Artık 102 yaşında. Son derece ilginç ömrünü, tam 100 yaşındayken Churchill'in de torunu olan arkadaşı Buntzie Ellis Churchill'le hazırladığı notlarında anlatıyor. Bilhassa Ermeni sorunu üzerine yazdıklarında Ermeni lobileriyle olan çatışmasını kendine has üslupla veriyor ama hatıratın tek özelliği bu değil. Bu kitapta değişen bir dünyada İngiliz İmparatorluğu'nun ünlü bir bilgininin Doğu medeniyetine girişini görüyoruz.
ATATÜRK, ANDREW MANGO
Bizce çokça okunan Lord Kinross'unkinden daha ilginç bir Atatürk biyografisi... Buna 'bir yabancı yazarın kitabı' da diyemiyoruz. Andrew Mango ve kardeşi ünlü Bizans tarihçisi Cyril Mango, İstanbul'da büyüyen bir Levanten ve Rusya göçmeni ailenin çocuklarıdır. Andrew Mango'nun Türkçesi mükemmeldi; bu kitapta da uzun yılların birikimi var. Mango hoş sohbet bir dünya adamıydı. İngiliz, Fransız, Türk ve Rus aydınlarını, onun kadar sohbet ve bilgisine hayran eden yoktur. Türkiye üzerine yazılanların arasında seçkin yeri olan bir kitaptır.
SUYU ARAYAN ADAM, ŞEVKET SÜREYYA AYDEMİR
Bugünlerde, 1917 İhtilali'nin ve Birinci Cihan Savaşı'nın bittiği yıl olan 1918'in 100'üncü yıl dönemecindeyiz. Rus İhtilali, Avrupa'nın değişimi, savaşların tarihi üzerine yüzlerce kitap var. Hepsini uzmanlara bırakıyoruz. Cumhuriyet tarihini kurucularıyla birlikte yaşayan, ihtilalin hemen sonrasında Rusya'da bulunan, hatta Komünist Partisi'ne giren ama Birinci Cihan Savaşı'nı bütün cephelerde Türk ordusunun yedek subayı olarak geçiren Şevket Süreyya'nın 'Suyu Arayan Adam' isimli hatıratı başucu eseri sayılmalı. Bu dönemi onun kadar etkileyici anlatan bir kalemi bulmak kanaatimce çok zordur. Bu eserin Remzi Kitabevi'nden çıkan son baskısını (ilk baskısı 1959'dadır) bu yaz günlerinde okumakta büyük kazanç var.
YENİÇERİLER, REŞAD EKREM KOÇU
"Yeniçeri Ocağı kimler tarafından ve niçin kuruldu? Nasıl gelişti? Bu asker ocağının teşkilatı, ananeleri, adetleri nelerdi? Kışlalarında nasıl yaşadılar, gazalara nasıl gittiler, ihtilalleri nasıl çıkardılar, neler yaptılar? Ocaktan yetişmiş iyi ve kötü şöhretleri kimler oldu ve bir gün nasıl yok oldular?"
Popüler tarih yazıcılığının efsane ismi Reşad Ekrem, Osmanlı'nın "güzide asker"i Yeniçeri Ocağı'nı, kuruluşundan "şehir eşkıyası"na dönüp kaldırılışına kadar, bütün tarihi içinde ele alıyor: Yeniçeri Ocağı "bıyığını balta kesmez" Yeniçeri ağaları, kazan kaldırmayla başlayan kanlı isyanlar, Yeniçeri şairler, Yeniçeri kahvehaneleri ve daha nicesi…