Arama
Osmanlı eseri ilk Yunan parlamentosu: Anabolu Ağa Camii
Bir dönem dünyada hakimiyet sağlamış, üç kıtada adından söz ettirmiş Osmanlı, çeşitli parçalanmaların ve bölünmelerin ardından gücünü kaybederek Anadolu coğrafyasına kadar çekilmişti. Kaybedilen topraklarda kalan sayısız eser bir bir yıkıldı ve Osmanlı'nın izleri hafızalardan silinmeye çalışıldı. Yunanistan'ın Anabolu şehrinde bulunan, 1825 sonbaharından 1826 baharına kadar ilk Yunan Parlamentosu'na ev sahipliği yapan, minaresi yıkılmış Anabolu Ağa Camii bunlardan sadece birisiydi.
🔸 Anabolu, Yunan Devleti'nin başkenti olduğunda önemli ölçüde kamu binası sıkıntısı yaşandı. Dönemin tüm önemli binaları gibi cami de, zaman içinde çok farklı fonksiyonlarda kullanıldı. 1831'de Yunan Okulu olarak kısa bir süre faaliyet gösterirken, zemin katı hapishane olarak kullanıldı.
🔸 1834'te, krallık döneminde, Yunan Devrimi'nin iki önemli isminin yargılaması burada gerçekleşti. Ardından Ağa Cami; mahkeme, okul, hastane, kışla, dans salonu, müze, eski eser deposu ve konser salonu gibi işlevlerde kullanıldı.
🔸 Cami, 1928'de meydana gelen depremde hasara uğrayana kadar, mekansal olarak kullanılmaya devam etti. Deprem sonrası Yunan hükümeti tarafından bir kısmı Nafplio Belediye Sanat Galerisine ev sahipliği yapan Kültür Bakanlığı'na devredilinceye kadar nadiren kullanıldı.
🔸 Yapı, sonrasında 1994'ten 1999'a kadar önemli bir restorasyon geçirdi. Bugün bina, konferanslar, konserler vb. için bir salon olarak hizmet vermektedir. Nafplio Belediye Sanat Galerisi, yakın zamanda modern sanatçıların resimlerinin yer aldığı bir koleksiyonla caminin zemin katına taşındı.
🔸 Balkanlardaki Osmanlı mimari eserleri, belirli işlevlere hizmet etmek üzere inşa edilmişti. Bölgenin kaybedilmesinin akabinde, değişen siyasi şartlar nedeniyle bu yapılar dönüştürüldü ve farklı amaçlarla kullanıldı.
🔸 Osmanlı camileri arz ettikleri dini, sembolik ve sosyal değerlerinden ötürü, bulundukları coğrafyayı hakimiyetleri altına alan farklı inançlara mensup toplumlar tarafından çeşitli şekillerde korundu ya da yok edildi.
Mimari eserlerin dayanıklılığını ve aydınlığını sağlayan tonozlar
🔸 Yunanistan, bağımsızlık sonrası Osmanlı Devleti ile emlak ve vakıflara dair yaptığı anlaşmalara rağmen hep sorunları zamana yayma politikaları izledi. Bazen de Avrupa desteği ile çok büyük haksızlıklar yaparak Mora muhacirlerini daha da mağdur eden uygulamalara gitti.
🔸 Yunanistan'ı terk edip imparatorluğun çeşitli yerlerinde sefalete düşen Mora muhacirlerinin geride kalan şahsi mal ve eşyaları ile Müslüman vakıfları büyük trajedilere sahne oldu. Yüzyıllar boyu Mora'da oluşturulan Türk emlak ve vakıfları ile bölgedeki asırlık Türk medeniyetinin izleri, gözleri dönmüş isyancılar eliyle silindi.
🔸 Yunanistan Devleti'nin ilk parlamentosu olarak kullanılan Ağa Camii de, Osmanlı kayıtlarında tespit edilen hiçbir caminin adını taşımamakla beraber; bugün biri kilise, diğeri de müze olarak kullanılan minaresiz üç cami, medrese ve bazı çeşmelerle iki yüzyıl sonrasında Nauplia'daki Osmanlı varlığını oluşturuyor.