Arama
Osmanlı eseri ilk Yunan parlamentosu: Anabolu Ağa Camii
Bir dönem dünyada hakimiyet sağlamış, üç kıtada adından söz ettirmiş Osmanlı, çeşitli parçalanmaların ve bölünmelerin ardından gücünü kaybederek Anadolu coğrafyasına kadar çekilmişti. Kaybedilen topraklarda kalan sayısız eser bir bir yıkıldı ve Osmanlı'nın izleri hafızalardan silinmeye çalışıldı. Yunanistan'ın Anabolu şehrinde bulunan, 1825 sonbaharından 1826 baharına kadar ilk Yunan Parlamentosu'na ev sahipliği yapan, minaresi yıkılmış Anabolu Ağa Camii bunlardan sadece birisiydi.
🔸 Balkanlardaki Osmanlı mimari eserleri, belirli işlevlere hizmet etmek üzere inşa edilmişti. Bölgenin kaybedilmesinin akabinde, değişen siyasi şartlar nedeniyle bu yapılar dönüştürüldü ve farklı amaçlarla kullanıldı.
🔸 Osmanlı camileri arz ettikleri dini, sembolik ve sosyal değerlerinden ötürü, bulundukları coğrafyayı hakimiyetleri altına alan farklı inançlara mensup toplumlar tarafından çeşitli şekillerde korundu ya da yok edildi.
Mimari eserlerin dayanıklılığını ve aydınlığını sağlayan tonozlar
🔸 Yunanistan, bağımsızlık sonrası Osmanlı Devleti ile emlak ve vakıflara dair yaptığı anlaşmalara rağmen hep sorunları zamana yayma politikaları izledi. Bazen de Avrupa desteği ile çok büyük haksızlıklar yaparak Mora muhacirlerini daha da mağdur eden uygulamalara gitti.
🔸 Yunanistan'ı terk edip imparatorluğun çeşitli yerlerinde sefalete düşen Mora muhacirlerinin geride kalan şahsi mal ve eşyaları ile Müslüman vakıfları büyük trajedilere sahne oldu. Yüzyıllar boyu Mora'da oluşturulan Türk emlak ve vakıfları ile bölgedeki asırlık Türk medeniyetinin izleri, gözleri dönmüş isyancılar eliyle silindi.
🔸 Yunanistan Devleti'nin ilk parlamentosu olarak kullanılan Ağa Camii de, Osmanlı kayıtlarında tespit edilen hiçbir caminin adını taşımamakla beraber; bugün biri kilise, diğeri de müze olarak kullanılan minaresiz üç cami, medrese ve bazı çeşmelerle iki yüzyıl sonrasında Nauplia'daki Osmanlı varlığını oluşturuyor.
🔸 Tarihi yapıların kullanıcılarının, eski ve yeni kimlik çerçevesinde koruma süreçlerinde gerçeğe uygun bir şekilde değerlendirilmesi son derece önemlidir. Farklı kentlerde yapılan alan ve arazi çalışmaları sonucunda Yunanistan'da tarihi kent merkezlerinde farklı toplumsal değişim süreçlerinin yaşandığını ifade etmek mümkündür.
🔸 Tarihi kent merkezlerinde yer alan Osmanlı mimari eserleri ya başka ülkelere ait olduğu iddia edilerek kimlikleri gizlenmekte, ya da Osmanlı mimari eseri kimliğine hiç değinilmemekte. Günümüzde, Anabolu'da Yunanların İlk Parlamento binası olarak kasıtlı yanlış tanıtılan Ağa Cami de tüm veriler ve bilgilerle hala şehirde gizlenen önemli bir mimari ve kültür varlığımızdır.
Mutlaka görülmesi gereken Osmanlı eserleri
Doç. Dr. Neval Konuk Halaçoğlu'nun "İlk Yunan Parlementosu: Anabolu (Nafplion) Ağa (Vouleftikon) Camii" makalesinden faydalanılmıştır.