Arama
Osmanlı'nın ilim yuvası Darülfünun’un iz bırakan hocaları
Osmanlı'nın, eğitim alanında atılan en büyük adımı olan Darülfünun, Türk yükseköğretim hayatında çok önemli bir yere sahipti. Peki, Reşat Nuri, Falih Rıfkı, Necip Fazıl gibi pek çok önemli kalemin mezun olduğu Osmanlı'nın bu ilim yuvası Darülfünun 'un iz bırakan hocaları kimlerdi?
Mehmet Akif'in en uzun hocalığı Sırat-ı Müstakim'i çıkarmaya başlamasından üç ay sonra 21 Kasım 1908'de tayin edildiği ve 1914 yılına kadar sürdürdüğü Darülfünun'da oldu. Burada edebiyat-ı Osmaniye müderrisi olan Mehmet Akif, Tevfik Fikret'ten boşalan bu alana getirildi.
Prof. Dr. Ali Nihat Tarlan'ın aktardığına göre, Akif'in Darülfünunda girdiği ilk derste talebesine ilk sözü olmuşu: " Efendiler, ne burası bir darülfünundur ne siz bir darülfünun talebesisiniz, ne de ben bir darülfünun hocasıyım! Evvela bunu bilelim, kendimizi aldatmayalım. Şimdi dersimize başlayabiliriz."
Mehmet Akif'in öğrencisi anlatıyor:
Derste kendi şiirlerini rica ettik, okumadılar. Bir gün 'Feride ile Cemile'yi bir arkadaş okudu, gülerek; "Öyle ise bana ver, ben okuyayım dedi." Kendisinin dinleyenler, şiiri kaidesine uygun ahenk ile okumadaki hususiyet ve samimiyeti bilirler. Baki'nin Kanuni'ye ait 'Mersiye'sini, Ali Ekrem Bey'in 'Feryad'ını, Namık Kemal'in 'Vaveyla'sını pek büyük heyecanla okurlardı. Muzip arkadaşlarımız çoktu; Nedim'in gazel ve şarkılarını severek, gülerek okurken bu neşelerinden cesaretlendiler.
"Efendim" dediler; "Bir gün de 'Hammamiye'yi (Dîvan edebiyatında hamamı veya hamamdaki bir güzeli tasvir eden manzume) lütfetmez misiniz?" Biraz durakladılar, muvafık bulmadılar. Birr başka gün, Divan'ı karıştırırken tarih muallimi Musip Divan'ı açtı. 'Hammamiye'yi buldu ve rica etti. Evvela tereddütle başladılar, sonra gülerek devam ettiler. Gariptir ki, aynı manzumeyi Şeref'e okuturken munis başını sıranın üzerine koydu, dinlerken hafifçe ağladı…
Bir gün 'Kocakarı ile Ömer' okunuyordu. 'Abbas'ı bilmeyen var mı? diye başlayan mısra okunurken; "Abbas kimdir?" diye bir arkadaşımıza sordu, bilemedi; "Varmış yahu!" diye hem güldü hem üzüldü.
Ali Ekrem Bolayır kimdir?
Namık Kemal'in oğlu olan Ali Ekrem Bolayır, İstanbul'da doğdu, ilk öğrenimine dört yaşında Cerrahpaşa civarındaki Hobyar mahalle mektebinde başladı. Bir yıl kadar Fâtih Askerî Rüşdiyesi'ne devam etti; ancak babasının önce Rodos'a, ardından Sakız'a sürgün edilmesi üzerine öğrenimi yarıda kaldı. Daha sonra özel olarak ulûm-i şer'iyye, hadis, Arap ve Fars edebiyatı dersleri aldı, bu arada Fransızca öğrendi. Babası, Ali Ekrem'in Almanya'da tahsil yapması için saraya dilekçe verdi.
Mart 1910'da Darülfünun'da edebiyat müderrisi oldu. Daha sonra Cezayir valiliğine atansa da ikinci defa Darülfünun'da müderris oldu. Burada nazariyyât-ı edebiyye dersleri okuttu. Okuttuğu ders 1919'da Maarif Nâzırı Ali Kemal'in kararıyla kaldırıldığından açıkta kaldı. Daha sonra Yahya Kemal milletvekili olunca vekâleten üçüncü defa Dârülfünun'a tayin edildi (1923). Aynı yıl asâleten şerh-i mütûn müderrisliğine getirildi; Darülfünun'a üniversite oluncaya kadar bu görevde kaldı.