Arama
Picasso’nun Guernica tablosu neyi anlatır?
82 yıl önce, İspanya İç Savaşı sırasında Guernica şehrine büyük bir bombardıman yapıldı. Gerçekleştirilen hava saldırıları, büyük çapta yıkıma ve pek çok sivilin ölümüne yol açtı. Halkının çektiği acılara kayıtsız kalamayan ünlü ressam Picasso, Guernica isimli tablosuna bu bombardımanın izlerini yansıttı. Peki, Picasso'nun tuvaline yansıyan Guernica bombardımanı nasıl gerçekleşti? Picasso'nun çizdiği figürler neyi temsil ediyordu?
II. Dünya Savaşı sırasındaki büyük ölçekli bombardımanların incelenmesi sırasında, Guernica saldırısına ilişkin açıklanan ilk can kaybı sayısına dair, şüpheler ortaya çıktı.
Guernica'daki ölü sayısı, II. Dünya Savaşı sırasında bombalanan büyük Avrupa şehirlerindeki ölü sayısına oranla oldukça fazlaydı. Guernica'daki sayının biraz abartılı olduğu öne sürülmeye başlandı.
Guernica'da 40 ton bomba kullanıldığı dikkatle hesaplandığında, 1.654 ölü, ton başına 41 ölü anlamına geliyordu. Şubat 1945'te Dresden'e yapılan hava saldırısında, 3.431 ton bomba kullanılmış, ton başına 7,2 ila 10,2 ölüm olmuştu.
Bu nedenle bazı çevreler, Guernica'da açıklanan ölü sayısı ile benzeri diğer bombardımanlardaki ölü sayısı arasındaki bu uyumsuzluğu propagandaya bağladılar ve bunu şöyle açıkladılar:
"...yüksek tesir oranı (ton başına 7-12 ölüm) dikkate alınsa bile, Guernica'daki ölü sayısı yaklaşık 300-400 civarında olmalıdır. Bu rakam bile saldırının yeterince kanlı bir eylem olduğunu gösterir. Ancak bombalanan bir şehirde neredeyse 1.700 kişinin öldüğü duyurmak yerine küçük bir kasabada birkaç yüz kişinin öldüğünü duyurmak aynı etkiyi yaratmazdı."
Guernica'daki yıkıma ilişkin ilk İngilizce haberler, saldırıdan iki gün sonra çıktı.
The Times için çalışan ve İspanyol İç Savaşı'na dair haberleri ülke içinden bildiren George Steer, Guernica'daki tüm olayları yazan ilk muhabir oldu. Steer'in haberi, olaydan sonra yapılmış bir röportaj havasındaydı ve olayda Almanların rolü olduğunu açıkça belirtiyordu.
Üzerinde Alman İmparatorluk Kartalı'nın (Adler) bulunduğu üç bomba kasasının ortaya çıkarılması, İç Savaş karşısında Almanya'nın tarafsızlığının ve imzaladığı müdahil olmama antlaşmasının sahte olduğunu kanıtlıyordu. Önce New York Times'ta, sonra tüm dünya medyasında yeniden yayımlanan Steer'in raporu, öfke ve korku uyandırdı.
Guernica olayı kısa sürede, savaş sebebiyle sivillerin acı çekmesinin sembolü haline geldi. Dünyaca ünlü ressam Pablo Picasso, 1937'de Guernica isimli tabloyu, bu olaydan etkilenerek çizdi.
Paris'te sürgünde bulunan İspanyol Cumhuriyetçi Hükümeti, Paris Dünya Fuarı'nda sergilenmek üzere Picasso'ya bir tablo sipariş etmişti. Bu daveti kabul eden ressam, bombardıman gerçekleşene kadar, çizeceği resme ilişkin ilham bulamamıştı.
Kendi memleketi Malaga'dan yüzlerce kilometre uzaktaki Guernica'da yaşananları bir şekilde ifadeye kavuşturmalıydı. Bir şekilde anlatmalıydı savaşın yıkıcılığını, yaşanan katliamı, bombaların yaktığı ateşte yanan insanlığı.
Balzac'ın öyküsünün de geçtiği Rue de Grands Augustins'de kiraladığı atölyede, 1937 yılının Mayıs ayında yapmıştı ölümü anlatan ölümsüz eserini. Beyazın yerine adım adım siyah ve gri tonları geçiyordu. Renksiz olacaktı Guernica. Çünkü solgun mavi ölmüştü. Geriye savaşın siyahlığı ve küllerin rengi kalmıştı.