Arama
Tarihe tanıklık etmiş 5 kütüphane
Kütüphaneler bilginin bulunmasını, tekrar üretilmesini ve edinilmesini sağlayan kurumlardır. İslam medeniyetiyle birlikte bilimsel bilginin yaygınlaşması ve üretilmesiyle en büyük kütüphaneler, medreselerde ortaya çıktı. Osmanlı, bu geleneği devam ettirdi ve geliştirdi. Bu dönemde en çok Fatih Sultan Mehmed, Kanuni Sultan Süleyman döneminde kütüphaneler kuruldu. Sonrasında Lale Devri'nde II. Mahmut ve II. Abdülhamit dönemlerinde kütüphaneler geliştirildi. Sizler için, tarihe tanıklık etmiş 5 kütüphaneyi derledik.
Selimiye Kütüphanesi; Osmanlı padişahlarından Sultan II. Selim'in Edirne'de Selimiye Külliyesi'nde, Selimiye Camii'nin içinde, sağ ön tarafta mahfil kısmında kurduğu kütüphanedir. Sultan II. Selim'in emriyle Hazine-i Amire den temin edilen kitaplar, kütüphanenin nüvesini oluşturmaktadır. Sultan III. Selim'in gönderdiği kitapların ilave edilmesiyle Selimiye Kütüphanesi bir hayli zenginleşmiştir. Bugün itibariyle Selimiye Kütüphanesi'nde 2600 ciltte (3384 adet) yazma, 5617 adet basma olmak üzere 8217 adet eser mevcut.
Sultan III. Selim'in gönderdiği kitapların ilave edilmesiyle Selimiye Kütüphanesi bir hayli zenginleşti. 1807 yılında Sadrazam Çelebi Mustafa Paşa kendi kütüphanesini Selimiye Kütüphanesine bağışlamakla kalmamış, kütüphaneyi camekanla camiden ayırarak bugünkü haline getirdi.
Sonraki yıllarda Edirne de bulunan Sultan II. Murat ve Sultan II. Bayezıt'a ait kütüphaneler ve medrese, zamii, tekke ve zaviyelerde bulunan kitapların Selimiye Kütüphanesinde toplanmasıyla daha da zenginleşmişti.
Son devir Osmanlı âlimleri arasında önemli bir yeri olan Ârif Hikmet Bey, nâdir eserlerden meydana gelen 12 bin ciltlik bir kütüphaneye de sahipti. Bunlardan beş bin kadarını Medine'de Mescid-i Nebevî'nin kıble tarafında inşa ettirdiği (1853-1855), bugün de kendi adıyla anılan kütüphaneye vakfetmiştir.
Ahmed Cevdet Paşa'nın, çok istifade ettiğini belirterek, başka hiçbir yerde bulunmayan nâdir kitaplardan meydana geldiğini söylediği İstanbul'daki kitapları ise ölümünden sonra yeğeni Beykozlu İzzet Bey'e intikal etmiş, bunlardan bir kısmını İbnülemin Mahmud Kemal satın almış ve kendi kitaplarıyla birlikte İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi'ne bağışlamıştır. Kuzguncuk'ta babası adına yaptırdığı çeşme de (1812) diğer hayratı arasındadır.
İnebey Medresesi içerisinde yer alan kütüphane, Osmanlı tarihinde bilinen, ilk medrese kütüphanesi olarak önemli bir özelliğe sahiptir. Kütüphanenin hizmet verdiği İnebey Medresesi'ni Yıldırım Beyazıt dönemi devlet adamlarından Subaşı İnebey yaptırdı.
Giriş bölümünün sağ tarafındaki, duvar arasında bulunan bir merdivenle de üst kattaki, medreseye ait kütüphaneye çıkılmaktadır. İnebey Medresesi içerisinde yer alan bu kütüphane, Osmanlı tarihinde bilinen, ilk medrese kütüphanesi olarak da önemli bir özelliğe sahiptir.