Arama
Başarılarını sahiplenemeyenlerin sendromu:Imposter
Kimi insanlar çok başarılı ve yetenekli olsalar bile kendilerini hep yetersiz hissederler. Elde ettikleri başarıları bir türlü kabullenemez, başarılarını dışsal nedenlere bağlarlar. Başarı onlarda eğreti durur. Sanki hak etmedikleri bir yerdeymiş o noktaya gelmelerinde kendi çabalarının bir etkisi yokmuş gibi hissederler. Tüm bu hissiyatlar yetmezmiş gibi bir de kaygı ve depresyon gibi ruhsal sıkıntılarla baş etmeye çalışırlar. İmposter sendromu olarak adlandırılan bu durumun tüm bilinmeyenlerini sizin için araştırdık.
Imposter sendromu belirtileri şunlardır;
◾ Tüm başarılarına rağmen başarısız olduğunu hissetmek.
◾ Hak etmediği şeylere sahip olduğunu düşünmek.
◾ İnsanların kendisine karşı övgülerini abartılı bulmak.
◾ Kendini yetersiz görerek başarılarını şansa bağlamak.
Imposter sendromu nedenleri nedir?
◾ Ebeveyn ve Aile Davranışları: Çocuklarına başarı konusunda baskı uygulayan anne ve babaların çocuklarında bu sendrom görülebilir.
◾ Mükemmelliyetçilik: Bireyin çocukluğundan itibaren aşırı ilgi ile fazla takdir edilip övülmesi, yapacağı işlerde her zaman en iyisi olması konusunda üzerinde baskı hissettirebilir. Bu durumdaki kişi ortalamaya göre çok daha iyi olsa bile mükemmeli yakalayamadığı için yetersiz hisseder.
◾ Sürekli eleştirilmek: Aile ve sosyal çevresinin sürekli eleştirdiği çocuklar, yetişkinlik dönemlerinde başarılarını hak etmediği düşüncesinde olabilir.
◾ Travmatik yaşantılar: Kişi küçüklüğünde travmatik olaylar yaşadıysa büyüdüğünde öz güven sorunları yaşayarak başarılarını küçümseyebilir.
🔸 Kadınlarda daha fazla rastlanan imposter sendromu, toplumun her grubundaki insanda görülebilirken daha sık görüldüğü gruplar şunlardır:
◾ Öğrenciler: Yüksek beklentili ebeveynlerin çocukları kendilerini başkalarıyla karşılaştırmaya daha yakın olurlar.
◾ Yüksek statülü kişiler: Bu insanların etrafları başarılı ve yetenekli kişiler ile çevrili olduğu için bu insanlarda bu sendrom daha fazla görülebilir.
◾ Başarılı insanlar: Başarılı insanlar, erken yaştan beri başarıyı hissettiklerinden elde ettikleri başarıyı bir şans olarak görerek çalışmalarını ve yeteneklerini görmezden gelebilirler.
🔸 Bu psikolojik sendromunun diğer psikolojik sorunlarda olduğu gibi tedavisi vardır. Kişi alanında uzman psikiyatristlerden veya uzman bir psikologdan destek alarak bu sorunun üzerine gitmeli ve tedavi görmelidir.
🔸 Imposter sendromu hakkında pekçok akademik çalışma ve yayın vardır. Fakat henüz bir psikolojik hastalık olarak görülmediğinden belirlenen net bir tedavisi yoktur. İmposter sendromuna yaygın olarak depresyon ve kaygı bozukluğu da eşlik ettiği için tedaviye bunlar göz önüne alınarak başlanır.
🔸 Tedavi sürecinin sağlıklı ilerlemesi bakımından kişi, bu sendromu tanıyarak farkındalık kazanmalı ve bu duruma sebep olan faktörler ortaya çıkarılmalıdır. Ayrıca kişinin yaşantısının hangi noktalarında bu durumun ortaya çıktığının belirlenmesi de tedavi açısından önemlidir.
🔸 Imposter (sahtekarlık) sendromu tedavisinde uygulanan yöntemler şu şekildedir:
◾ Öz güven eksikliğinin nedeni bulunarak giderilmeye çalışılır.
◾ Kişinin elde ettiği başarıları yazıya dökmesi istenerek başarılarını görmesi sağlanır.
◾ Kişinin kendisini nasıl algıladığı kendisine farkettirerek doğru bakış açısı kazandırılır.
◾ Kişiye başarılarının şans eseri olduğu değil, kendi çabasının eseri olduğu farkettirilir.
◾ Kişinin mükemmelliyetçiliği üzerine çalışılarak her insanın hata yapabileceği ve bunun normal olduğu bilinci kazandırılır.
◾ Kişiye kaygılarına yönelik nefes egzersizleri vb. yöntemler öğretilir.
◾ Kişinin başarılarını ödüllendirmesi de başarılı hissettiği anıların çoğalmasına sebebiyet verir ve geçmişe yönelik başarılı olma algısını destekler.