Arama
1800'lü yılların İstanbul'u ve hikâyesi
Fotoğraflar, geçmişin en somut belgeleridir. Üstelik tarihiyle, ihtişamlı İstanbul'uyla Osmanlı, her zaman meraklılarının odak noktasındaydı. Saray hayatının yanı sıra sosyal hayatı da birçok araştırmaya konu oldu. 1800'lü yıllar, İkinci Abdülhamid'in saltanat dönemine rast geldiği için İstanbul çok daha şanslıydı. Birçok yenilik, günlük hayat, tarihi doku ve mimari hakkında izlerin çoğu o döneme ait. Peki, bu durumda biz mi, yoksa o görüntüleri canlı görüp fotoğraflayanlar mı daha şanslı?
Depremlerin sık sık yaşandığı ve yüzyılda bir de büyük depremlerin meydana geldiği İstanbul'da can kayıplarını önlemek için evler tahtadan yapılmaya başlanmıştı. Ancak, bu da ilerleyen zamanlarda daha büyük felaketlerin yaşanmasına sebep olmuştu.
1714'te Fransız asıllı David isimli bir mühendisin tasarladığı tulumba denilen ve tazyikli su sıkabilen ahşap bir sandığın Tophane'de çıkan bir yangında kullanılması, İstanbul'da yeni tulumba birliklerinin kurulmasını sağladı. Beyazıt yangın kulesindeki gözcülerden gelen yangın haberini 'köşklü' denen haberciler, mahallelerdeki tulumba takımlarına duyurur, onlar da uzakta olsa bile yangına müdahale ederlerdi.
İlk profesyonel itfaiye teşkilatı askerler tarafından kurulmuş ve proje Macaristan'dan gelen Ziçini Paşa tarafından gerçekleştirilmişti. Fotoğraf, Ziçini Paşa'nın kurduğu askeri itfaiye teşkilatı yangına müdahale eğitimi sırasında çekilmiş.
Bir zamanlar üzeri kurşun levhalarla kaplı olan Kapalıçarşı'nın çatı örtüsü, kurşun plakalar sık sık çalındığı için alaturka kiremit ile değiştirilmişti. Fotoğrafta 1894 depreminden sonra gerçekleştirilen tamirat sonrası Kapalıçarşı'yı görüyoruz. İleride görülen cami ise Bayezid Camii'dir.
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin çekirdeği olan Mekteb-i Mülkiye-i Şahane, Sultan Abdülmecid tarafından 1856'da kuruldu. Çemberlitaş'ta Sultan İkinci Mahmud türbesinin arkasındaki eski sarayda eğitim veren okulun dereceye giren mezunlarına saraydan altın cep saat ve kadife keseler için altın liralar gönderilirdi. Okul birincisi saraya doğrudan katip olarak alınırdı.
Fotoğrafta 1893'te mezun olan öğrenciler, okulun hocaları ile Kağıthane mesiresinde verilen ziyafetin ardından görülüyor. Arkalarındaki panonun üstünde "Mekteb-i Mülkiye-i Şahane", alt kısmında ise "Padişahım çok yaşa" yazmaktadır.
Ortaköy'ün çehresi 18'inci yüzyıldan itibaren padişahların ve sultanların bu kıyılara rağbet etmesiyle değişmeye başladı. Önce Üçüncü Selim'in kız kardeşi Hatice Sultan, Kuruçeşme'de aslında mimar olan ünlü ressam Antoine Ignace Melling'e ahşap bir sahil sarayı yaptırdı. Tamir ve değişikliklerle saray, 1890'lara kadar ayakta kalabildi.
Beşiktaş ve eski Çırağan sarayları ahşaptı. Bunların yerine 19'uncu yüzyılın ikinci yarısından itibaren Dolmabahçe, Çırağan ve Feriye Sarayları yaptırıldı. Caminin sağından itibaren ise Esma Sultan'ın uzun süre tütün deposu olarak kullanılan ve daha sonra kaderine terk edilen kâgir yalısı yükseliyor. Onun yanındaki bitişik ahşap yalılar ise Ermeni yalıları bulunuyor.
1895'te görkemli törenlerle açılan Pera Palas'ta, İstanbul'a yolcu taşıyan Vagon-Lits ve Orient Express gibi yataklı vagon şirketlerinin getirdikleri yolcular misafir edildi. Ünlü cinayet romanı yazarı Agatha Christie de otelin 411 numaralı odasında birkaç hafta kalmıştı.
Fotoğrafın sağında görülen bina ise Osmanlı devrinde Amerikan sefarethanesi, Cumhuriyet döneminde ise Amerika'nın İstanbul Konsolosluğu olarak kullanıldı.