Arama
20 maddede seyyah-ı alem Evliya Çelebi kimdir?
Kendini 'dünya gezgini, insanoğlunun dostu' olarak adlandıran Evliya Çelebi'nin, üzerinde 'dünya gezgini Evliya' yazan bir yüzük taktığı biliyor muydunuz? Seyyah-ı alem Evliya Çelebi, 51 yıl boyunca, 7 iklim ve 18 padişahlık yer gezdi. Gördüğü bir rüyayla yollara düşen Çelebi, gezdiği yerlere ait kültürel değerleri anlattığı 10 ciltlik Seyahatname'yi kaleme aldı. Bu eserle yalnızca yaşadığı döneme değil, birçok farklı milletin kültürel birikimine ışık tuttu. Sizler için 20 soruda Evliya Çelebi hayatı hakkında bilmeniz gerekenleri derledik.
Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesinin güvenilirliği ile ilgili ciddi tartışmalar vardı. Bunun en önemli nedeni ise Çelebi'nin abartmalara oldukça yer vermesi kurgusal bir üslup seçmiş olmasıydı. Bu durumun eserin içeriğine yönelik güven duygusunun zedelendiğine dair iddialar bulunur.
Halil İnalcık'ın "En büyük sosyal tarihçi" diye tarif ettiği, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Ben Evliya Çelebi'yi tenkit etmek için değil, ona inanmak için okurum ve bu yüzden de daima kârlı çıkarım" seyyah, bilinçli olarak bu üslubu seçti.
Gittiği şehirlerde çeşitli yerlere yazılar yazan Evliya Çelebi, kutsal topraklarda da bu geleneği bozmayarak iki ayrı yere iz bıraktı. Bunlardan biri Hz. Muhammed'in mezarının yakınlarındaydı. Evliya Çelebi Hazreti Muhammed'in mezarının karşısındaki gonca bahçesinin duvarının önüne geldi. Yıllar önce gördüğü rüyada Hz. Muhammed'den şefaat dileyecekken yanlışlıkla seyahat isteyen ve böylece seyyâh-ı âlem olan Evliya Çelebi uzun gezilerin ardından artık şefaat dilemenin zamanı gelmişti. Bu kez dili sürçmedi. Büyük kalemini çıkarır ve duvara tek bir satır yazı yazar:
Şefâat yâ Muhammed Evliyâ'ya...