Arama
Batılı seyyahların gözüyle Osmanlı'da temizlik
Osmanlı temizlik konusunda Avrupa'da bir benzerine rastlanmayan hamamlar yaparken, Avrupalılar yıkanmayı günah sayıyordu. İmparatorluğun hijyen tarihi, salgın hastalıklarla mücadele eden Avrupa ülkeleri için dünyaya örnek olacak şekilde gelişti. Osmanlı'nın su ve temizlik ile bu kadar yakından ilgilenmesi, "Temizlik, imandandır!" düsturundan geliyordu. İşte ecdadımıza hayran kalan Batılı seyyahların gözünden temizlik...
"İslam dini, Müslümanlara sık sık yıkanmayı emrettiğinden pek çok kişi hamamlara gitme ihtiyacı duymadan evlerinde yıkanmak için amam yaptırmışlardır."
Charles Le Brun
"Yüzler, eller, ayaklar tertemiz, yamalı kıyafet pek az ve hele kirlisi hemen hiç yok. Bütün sosyal sınıflar arasında umumi ve karşılıklı bir hürmet ve riayet manzarası göze çarpıyor."
Edmondo de Amicis
"Osmanlılar, yıkanıp temizlenmeyi hiçbir zaman ihmal etmez. takatten düşsse bile çocukları, uşakları veya hanımı vasıtısıyla yıkanıp temizlenirler. Öldüğü zaman cenazesi bile şeriat ahkamına göre yıkanıp temizlenmeden tabuta konulmaz. Oysa Avrupalılar, hastalandıklarında takatten düştüklerinden temizlik kaygısına umumiyetle unutuverirler."
A. Brayer
"İspanya'da ömrü boyunca iki kere yıkanmış hiçbir kadın ve erkek göremezsiniz. Türkler sık sık yıkanırlar. Türk hamamlarında bol su harcanır. Dünya üzerinde İstanbul kadar çeşmesi olan hiçbir şehir yoktur."
Pedro
"Müslümanlar camiye girmeden önce yıkanmak ve temizlenmek zorunda olduklarından, tüm camilerin çevresinde çeşmeler bulunmaktadır. Kutsal saydıkları bu alanda sergiledikleri sofuluk gerçekten takdire şayandır; girdikleri andan itibaren son derece dikkatli davranırlar."
Le Brun