Arama
Çanakkale’yi geçilmez kılan ‘Hamidiye Tabyaları’
Dünyanın büyük bir savaşa doğru sürüklendiğini çeyrek asır önceden öngören bir sultandı II. Abdülhamid. Böyle bir savaşın çıkması durumunda başkent İstanbul'un güvenliği için Çanakkale Boğazı'nın kilit rol oynadığının farkındaydı. Boğaz'ı geçilemeyecek şekilde tahkim ettirmek, Çanakkale'deki top ve bataryaları yenilemek, onun için öncelikli işlerden biriydi. Savaşın gerçekleştirdiği sırada Sultan Abdülhamid, "Atalarımın ve benim yaptırdığım kale ve tabyalar eğer hala ayakta ise düşmanlar Boğaz'ı geçemez" diyecekti…
İki asrı aşkın bir süre boyunca boğaz geçişini kontrol altına alan bu kalelere Sultan IV. Mehmet döneminde "deniz seddi" anlamına gelen Seddülbahir ve Kumkale adında iki yeni kale daha eklendi.
Sultan IV. Mehmet döneminde Osmanlı donanmasının Papalık, Venedik ve Malta gemilerinden oluşan bir donanmaya yenilmesi boğazların güçlendirilmesi gerektiğini bir kez daha ortaya koymuştu. Bu sebeple Seddülbahir Kalesi ve Kumkale Mimar Mustafa Ağa ile Ahmet Paşa'ya yaptırıldı.
Sultan III. Ahmet dönemine gelindiğinde Boğaz'ın ve İstanbul'un güvenliğini tahkim etmek amacıyla Babakale, Sultan III. Selim ve Sultan II. Mahmud dönemlerinde Çamburnu, Nara ve Bigalı kaleleri inşa edildi.
Kalelerin haricinde boğazı koruyan çok sayıda tabya da inşa edildi. Sultan Abdülmecid, Sultan Abdülaziz ve Sultan Abdülhamid dönemlerinde inşa edilen tabyalarla boğazın güvenliği artırılmaya çalışıldı.
Çanakkale, İnşa edilen bu kaleler ve tabyalarla 1915 yılında geçilmez hale geldi.
Sultan II. Abdülhamid, dünyanın büyük bir savaşa doğru sürüklendiğini 1890'lı yıllarda görmüştü. Olası bir savaş halinde başkent İstanbul'un güvenliği için Çanakkale Boğazı'nın kilit rol oynadığının farkındaydı.
Abdülhamid, böyle bir savaşın çıkması durumunda Boğaz'ı geçilemeyecek şekilde tahkim etmek, Çanakkale'deki top ve bataryaları yenilemek amacıyla Asaf Paşa'yı görevlendirdi.
Boğaz'ın pek çok haritasını yaptıran Abdülhamid, yeni yapılan tabyaların ve yerleştirilen topların fotoğraflarını çektirerek çalışmaları yakından takip etti.
Tarihler 1915'i gösterdiğinde, Çanakkale büyük bir savunmanın içindeydi. Çanakkale'nin "geçilmez" oluşunda Sultan Abdülhamid'in mevcut tabyaları yenilemesi ve yeni tabyalar inşa ettirmesi büyük rol oynadı.
Savaşın gerçekleştirdiği sırada Sultan Abdülhamid, "Atalarımın ve benim yaptırdığım kale ve tabyalar eğer hala ayakta ise düşmanlar Boğaz'ı geçemez" demişti.
Çanakkale Zaferi'nin kahramanlarından biri olan Selahaddin Adil Paşa da Abdülhamid'in Boğaz'da yaptığı yenilemelerin ve güçlendirmelerin katkısını şöyle ifade edecekti:
"Hakikaten büyük kısmı Sultan II. Abdülhamid döneminde yapılan yenileme ve güçlendirme çabaları hem düşmana büyük zarar verdirmiş hem de siperlerdeki asker kaybını en aza indirmiştir."
Savaşa dair öngörüsüyle gerekli tedbirleri alan Ulu Hakan Sultan Abdülhamid'in inşa ettirdiği ve güçlendirdiği tabyalar ise şunlardı: