Çin’de İslam’ın asırlık öyküsü
İslam öncesinde kurulan deniz yolu temaslarının tabii bir neticesi olarak İslam'ın Çin'deki varlığı, artarak yükseldi. Bugün İslam, Çin'deki çoğu etnik grup arasında benimsenmiş durumda. Osmanlı Devleti de Çin ile siyasi ilişkiler kurdu. Bu etkileşimler, Sultan Abdülhamid 'in İttihad-ı İslam politikası çerçevesinde gelişti. Çin'deki Müslüman topluluk, hicri birinci yüzyıldan günümüze kadar, 1350 yıl boyunca kesintisiz varlığını sürdürdü.
Giriş Tarihi: 21.01.2020
16:06
Güncelleme Tarihi: 21.01.2022
10:11
Bugün Çin'de yaşayan elli beş etnik gruptan 10'u Müslüman olup bunlardan Uygurlar, Kazaklar, Tatarlar, Özbekler, Kırgızlar, Salarlar ile Doğu Türkistan ve Chinghai bölgelerinde yaşayanlar Türk'tür. Çin'deki Müslüman topluluk hicrî I. yüzyıldan günümüze kadar 1350 yıl boyunca hiç kesintisiz varlığını sürdürmüştür.
Sultan Abdülhamid'in Pekin'de kurduğu üniversite
Dünyanın en eski ve en canlı ticaret yollarından biri olan İpek Yolu'nun iki ucunda yer alan Türkiye ile Çin ilişkileri oldukça eskiye dayanır. Çin'de Osmanlı Devleti'nin siyasi faaliyetlerinin bir neticesi olarak kültürel faaliyetler de önem kazanmıştı. Bu kültürel faaliyetler içinde en müstesna yeri, 1908 yılında açılan ve kapısında Osmanlı bayrağı dalgalanan Pekin "Darü'l Ulumi'l Hamidiyye" medresesi yani Pekin Hamidiyye Üniversitesi aldı.
Sultan II. Abdülhamid'in "Dünya Müslümanlarını tek çatı altında birleştirme politikası" birçok ülkede tesirini gösterdiği gibi Çin'de de etkili oldu. Çinli Müslümanların ileri gelen önderlerinden İmam Wang Haoren , hac yolculuğunun dönüşünde İstanbul'u ziyaret ederek Osmanlı eğitim sistemini inceledi, Sultan'ın eğitim politikasından etkilenerek bu konuda kendisinden malumat edindi.
Abdülhamid Han'ın Çin'de üniversite açma düşüncesinden bahsetmesi üzerine Haoren bu durumu memnuniyetle karşıladı ve elinden gelen tüm desteği sağlayacağını belirtti. Çok geçmeden okul çalışmalarına başlandı. Üniversite, 1908 yılında Sultan Abdülhamid'in emriyle Çin'in başkenti Pekin'de kuruldu. Okulun açılışı Tercüman-ı Hakikat'in 2 Safer 1326 (5 Mart 1908) tarihli sayısında çıkan makalede açıklandı.
Müslümanların birliğini gaye edinen gazete "Tercüman-ı Hakikat" hakkında bilgiler
Kuruluşundan itibaren kısa sürede bölgedeki Müslümanların buluşma noktası haline geldi. Sultanın birleştirme politikası Çinli Müslümanları da bu okul sayesinde hilafet sancağı altında toparladı. 1949 yılındaki Mao devrimine kadar aktif faaliyetlerini sürdürdü. 2007 yılında restore edilen üniversitenin bir bölümü müze olarak kullanılıyor. Üniversite, günümüzde isteyen öğrencilere eğitim vermeye devam ediyor.
Çin'deki en ünlü camilerden biri
Çin'deki en ünlü camilerden biri olan Niujie Camii, aynı zamanda Beijing'deki en eski ve en büyük ibadethanedir. Çin'in başkenti Pekin'de bulunur. 996 yılında Liao Hanedanı döneminde Molla Nasuruddin tarafından inşasına başlanan bu cami, Qing Hanedanı İmparatorlarından Kangxi döneminde genişletilerek yeniden inşa edildi.
Niujie Camii, 1949 yılında Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasından bu yana 4 farklı tadilat geçirdi. İslam süsleme sanatının mükemmel bir bileşimini yansıtan namaz mekânı, aynı anda binden fazla kişinin ibadet edebileceği büyüklüktedir. 1988 yılında, Çin Devlet Konseyi tarafından Kültür Mirasları kapsamına alındı. Cami, 2005 yılında yapılan onarım çalışmalarıyla yenilenmiştir.