Arama
Dünyada ilklere imza atan sanayi tesisi; Tophane-i Amire
Dünyanın ilk seri atışlı sahra topu Tophane-i Amire'de döküldü. Osmanlı'nın en önemli sanayi tesislerinden biri olan Tophane-i Amire'de asırlar boyunca silah imal edildi. Tesiste "Allah Allah" dendikten sonra ocağa ilk ateş verilir, sadrazam, şeyhülislam gibi devlet büyüklerinin eşliğinde toplar dökülürdü. Peki, Tophane-i Amire'de silahlar nasıl üretiliyordu?
📌Zeytinburnu Demir Fabrikası'nın 1846 yılında faaliyete geçmesiyle top ve diğer silahlar burada dökülmeye başlandı. 1850 yılında fabrikanın tam kapasiteyle çalışmaya başlaması sonucunda Tophane-i Âmire'deki top dökümü yavaş yavaş kaldırıldı.
📌Bu tarihlerden sonra Zeytinburnu Fabrikası'nda dökülen toplar yine burada dövülüp tavlandıktan sonra, kaba haliyle soğuk işlerinin yapılması için Tophâne-i Âmire'ye gönderilirdi. Burada tornadan geçirilen toplar, perdahlanmak ve diğer işlemleri yapılmak üzere ilgili bölümlere gönderilirdi. Tophâne'de büyük bir çarkhâne, namlu delme ve yiv açma, nişangâh ve kama şubeleriyle namlu tavlama ve sulama tesisatları bulunmaktaydı.
📌Kârhâne, Tophane-i Amire müştemilâtında top dökümünün gerçekleştirildiği binaydı. Dökümhane de denilen bu yapı ilk defa Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırıldı. Bu bina, iki parçalı ve çok büyük çapı toplar dökebilecek kadar büyük ve bu anlamda döneminin en iyi dökümhane binasıydı. Matrakçı Nasuh'un İstanbul gravüründen kârhânenin, üç kubbeli veya üç bacalı bir bina olduğu görülür.
Kanuni, üç kubbeli bu binayı yıktırarak yerine iki kubbeli daha büyük bir bina yaptırdı.
📌Talimhane, yeni üretilen topların sağlam olup olmadıklarının kontrol edildiği ve aynı zamanda topçu neferlerinin top atış talimi yaptıkları alandı. İstanbul'un ilk talimhaneleri, II. Bayezid zamanında Etmeydanı ve Okmeydanı'nda yapıldı. Talimhânecibaşının idaresindeki bu alanlarda, sadece okçu ve tüfekçi neferleri talim yaparlardı.
📌Tophane-i Amire'ye ait ambar ve mahzenler bulunuyordu. İstanbul'da ve taşradaki kalelerde bulunan bütün bu ambar ve mahzenlerin idaresi topçubaşıların sorumluluğu altında idi. Tophane-i Amire'ye ait bu mahzenlerin savaş zamanlarında kullanılmak üzere her zaman dolu bulundurulmasına dikkat edilirdi.