Arama
Fatih Hristiyanlara nasıl muamele etti?
İstanbul'un fethi, tarihin en önemli hadiselerinden biri olarak kabul edilen bir zafer. Fatih Sultan Mehmet'in gerçekleştirdiği bu kutlu fetih ile Osmanlı'nın cihana hükmeden, dünya siyasetine yön veren bir imparatorluk olduğu anlaşılmış ve itibarı bir hayli artmıştı. Peki, İstanbul'un fethi Hristiyan dünyasında nasıl karşılandı?
🔹 Fatih'in annesinin Hristiyan olduğu iddiası nedeniyle onun da bu dine karşı ilgi duyduğu söylenir. II. Murad'ın eşlerinden birisi Sırbistan Kralı Jorj Brankoviç'in kızı Mara Despina'dır.
🔹 1435'te II. Murad'la evlenen Mara dinini değiştirmemiş, ölünceye kadar Hristiyan kalmıştı.
🔹 Fatih'in Selanik'teki Küçük Ayasofya Manastırı'nı ve çevresindeki araziyi tahsis ederken ondan "Hristiyan kadınlarının en yücelerinden anam Despina Hatun" diye bahsettiği için öz annesi olduğu yorumları yapılmıştır.
🔹 Ancak bu yanlıştır. Çünkü Fatih'in öz annesi Hüma Hatundur ve oğlunun hükümdarlığından önce 1449'da Bursa'da ölmüştür.
🔹 Fatih çevresinde yalnız Müslümanları bulundurmaz Hristiyanlarla da oturup konuşmayı severdi. Rum Patriği Gennadius ve Maksimos'la Hristiyanlığı tartışmıştı.
🔹 İstanbul'un fethinden önce Fatih'in hizmetine giren Cyriacus Pizzi Colli isminde bir Batılı âlim 1454 yılına kadar hükümdarın yanında kalmıştı.
🔹 Kritovulos isimli bir Bizanslı âlim de uzun müddet II. Mehmed'in yanında bulunmuştu. Yine Trabzonlu Amirutzes de Trabzon'un Osmanlı İmparatorluğu'na yapmıştı. Amirutzes'in çevirdiği eserler arasında Batlamyus'un Geographia isimli eseri de vardır.
🔹 Fatih Sultan Mehmed, Avrupa'dan birçok ressam ve bilim adamını da ülkesine çağırmıştı. Bunların en ünlüsü 1479-1481 yılları arasında sarayda bulunup padişahın çeşitli portrelerini ve madalyonlarını yapan Gentile Bellini'dir.
🔹 Kadı Muhyiddin'in 1477'de yaptığı bir sayıma göre İstanbul nüfusu o tarihte şöyle idi:
🔹 İstanbul'da; Müslümanlar 8.951 hane, Ortodoks Hristiyanlar 3.151, Yahudiler 1.647, Kefeliler 267, Karamanlılar 384, Ermeniler 371, Çingeneler 31 hane/aile.
🔹 Galata'da; Müslümanlar 535, Ortodoks Hristiyanlar 592, Ermeniler 62, Frenkler (Avrupalılar) 332 hane/aile.
Erhan Afyoncu, Sorularla Osmanlı Tarihi, Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2016.
Halil İnalcık, Devlet-i Aliyye, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2009.