Arama
Gazze olaylarının tarihi arka planı
7 Ekim 2023 tarihinde işgalci İsrail'in Gazze'ye yönelik başlattığı saldırılar daha ilk günden geniş çaplı bir soykırıma dönüştü. İşgalciler bu bir yıllık süreçte ellerine geçen her imkanda masum Filistinlilere saldırdılar. Binlerce Müslüman şehit olurken yüz binlerce insan yer değiştirmek zorunda kaldı. Aslında olaylar ciddi bir tarihi arka plana sahipti. Gazze'deki hadiselerin tarihi arka planını araştırdık.
▪ İsrail devleti ilan edildikten tam bir gün sonra Ürdün, Mısır, Lübnan, Irak ve Suriye orduları İsrail'e saldırmaya başladı ama püskürtüldüler. İsrail ordusu küçük bölgelerde süren direnişi de bastırdı. Ortaya çıkan ateşkes hatları, İngiltere mandasındaki Filistin'in çoğunluğunu İsrail'e bırakıyordu.
▪ Mısır, Gazze Şeridi'ni elinde tuttu. Ürdün de Kudüs çevresindeki toprakları ve Batı Şeria bölgesini ihhak etti. Bunlar, İngiltere manda topraklarının yüzde 25'ini oluşturuyordu. Bu durum 1967 savaşına dek sürdü
▪ 5 Haziran 1967 tarihinde işgalci İsrail, Mısır, Ürdün ve Suriye ordularını 6 günde yendi. Bu savaşın sonunda İsrail Golan tepelerini, Doğu Kudüs, Gazze ve Sina çölünü işgal etti
İsrail'in Lübnan'ı İşgali - 1982
▪ İşgalci İsrail, Lübnan sınırına yakın yerleşim birimlerini saldırılardan korumak amacıyla bu ülkenin güneyine asker sevk etti. Savunma Bakanı Ariel Şaron, orduyu başkent Beyrut'a kadar götürdü; FKÖ'yü bu ülkeden çıkardı. İsrail güçleri 14 Eylülde Beyrut etrafında birikirken, Hıristiyan Falanj milisler lideri Beşir Cemayel, başkentteki karargâhında bir bombanın patlamasıyla öldü.
▪ Ertesi gün İsrail ordusu Batı Beyrut'u işgal etti. 16 Eylül'den 18 Eylül'e kadar, İsrail ile ittifak yapan Falanjistler, Sabra ve Şatilla kamplarında yüzlerce Filistinliyi şehit etti.
▪ Neredeyse bir asrı bulan Orta Doğu mücadelesindeki en kanlı katliamlardan biriydi bu. Öyle ki Ariel Şaron, savunma bakanlığından başka bir göreve geçmek zorunda kaldı.
I.İntifada: 1987 – 1993
▪ İsrail işgaline karşı I. İntifada, Gazze'de başladı; kısa sürede Batı Şeria'ya yayıldı. Müslümanlar bu ayaklanmayla işgalcilere sivil itaatsizlik dönemini başlatmış oldu. İntifadanın sembolü ve anlamı şuydu: Ağır silahlarla donanmış İsrail askerlerine taş atan Filistinliler.
▪ Silaha karşı, tek bir taşla direnme imkânını ortaya koyan bu mücadele bağımsızlığın sembol duruşlarından oldu. İsrail ordusu karşılık verdi; çok sayıda Filistinli şehit oldu. 1993'e kadar süren protestolarda toplam can kaybı bini aştı.
İkinci İntifada - 2000
▪ Mayıs 2000 tarihinde işgalcilerin Lübnan'dan çekilmesi, dikkatleri Yaser Arafat'a yöneltti. ABD Başkanı Bill Clinton ile Ehu Barak kademeli barış görüşmeleri yerine, bütün konularda hep birden sonuç almayı amaçlayan nihai pazarlığa girmeye zorlandı.
▪ Bu görüşmeler için ABD başkanının yazlığı Camp David seçildi. İki hafta süren görüşmelerde Kudüs'ün statüsü ve Filistinli mültecilerin geri dönüş hakları konusunda bir uzlaşmaya varılamadı.
▪ Bunun getirdiği belirsizlik içinde, 28 Eylül'de muhalefetteki Likud Partisi'nin Netanyahu'dan sonraki lideri, aşırı sağcı Ariel Şaron, Mescid-i Aksa'nın bulunduğu bölgeyi ziyaret etti.
▪ Bu çok tahrik edici bir hareketti. Filistinliler bu ziyareti protesto için gösterilere başladı. Gösteriler El-Aksa intifadası diye anılan ayaklanmaya dönüştü.
Batı Şeria'nın Yeniden İşgali 2002
▪ İşgalciler 2002'nin Mart ve Haziran aylarında Batı Şeria'nın neredeyse tamamını işgal ettiler. 2002 yılının büyük bir bölümünde Filistin kentleri sık sık baskına uğradı, birbirleriyle bağlantısı kesildi, kuşatıldı ya da uzun süreler sokağa çıkma yasağına maruz kaldı.
▪ Birleşmiş Milletler'in bu konuda hazırladığı bir rapor, "sivilleri tehlikeyle karşı karşıya bırakan şiddet olayları" dolayısıyla her iki tarafı da suçladı ama ortada bir katliam olmadığı sonucuna ulaştı.
▪ Uluslararası Af Örgütü ise İsrail ordusunun Batı Şeria'da Cenin ve Nablus'a düzenlediği operasyonlarda savaş suçu işlediği hükmüne vardı Birleşmiş Milletler, Amerika Birleşik Devletleri, Rusya ve Avrupa Birliği'nden oluşan "Dörtlü", Orta Doğu'da çözüme yönelik bir "yol haritası" ile süreci yeniden canlandırmaya çalıştı.