Arama
İslam mimarisinin kıblesi: Kabe
Tarih içerisinde ufak bazı onarımlardan geçen Kabe, milattan binlerce yıl önceye kadar uzanan bir yapıdır. İslam mimarisine referans veren ve şehirlerin kurulumuna örneklik teşkil eden yeryüzünün ilk evi, Allah'ın emri üzerine Hz. İbrahim'in eli ile yeryüzüne kondurulur. Daha sonra Peygamber Efendimiz'in, halifelerin, bazı sahabilerin ve Osmanlı'nın bazı eklemeleri ve değişiklikleri ile bugünkü halini alır. Peki, Müslümanların kıblesi Kabe'nin mimari özellikleri nelerdir, kutsal mabet tarih içerisinde nasıl bir serüven geçirmiştir?
💠 Hz. İbrahim (AS) inşa ettiği Kabe'nin duvarları üst üste konmuş blok taşlarla örülüdür. Şekil olarak küpü andıran yapının boyutları birbirine yakın ölçülerdedir.
💠 Rivayetlerden anlaşıldığına göre, Hz. İbrahim'in (AS) yaptığı Kabe yaklaşık 20x30 zira ebatlarında, 7 veya daha kuvvetli bir ihtimalle 9 zira yüksekliğinde bir yapıdır.
Zira:
Parmak uçlarından dirseğe kadar olan kısma denk düşen geleneksel uzunluk birimi
💠 Bu ilk yapı eşiksiz, yer seviyesinde bir kapıya sahiptir. Ancak kapının, içeriye giriş imkanı veren bir boşluktan oluşur. Ayrıca Hz. İbrahim'in (AS) inşa ettiği Kabe'nin çatısı yoktur ve üstü açıktır.
💠 Hz. İbrahim (AS) binayı dört köşesi dört istikameti gösterir şekilde inşa eder. Yapının doğu köşesine, tavaf edenlere bir işaret olması için farklı renkte ve farklı özellikle birer taş yerleştirir.
Bilgi notu:
Müslümanlar nezdinde oldukça büyük bir kudsiyete sahip olan bu taş Hacerü'l Esved taşıdır.
💠 Hz. İbrahim'in (AS) ardından Kabe, zaman içerisinde sel ve yangın gibi çeşitli sebeplerle zaman içerisinde harap olur ve pek çok kez yenilenir.
💠 Kabe'nin Hz. İbrahim'in (AS) ardından Peygamber Efendimiz'in (SAV) gençliğinde yeniden inşa edilmesine kadar kaç kez ve kimler tarafından yenilendiğine dair kesin bir bilgi yoktur.
💠 İslam Peygamberi Hz. Muhammed (SAV) 35 yaşlarında iken Kabe, Kureyş tarafından yeniden inşa edilir. Kureyş tarafından yapılan bu yenilemede Kabe'nin planında önemli değişiklikler gerçekleşir.
💠 Kuzey-batı duvarı Hz. İbrahim'in (AS) temellerinden 6-7 zira kadar içeriye çekilir ve böylece Kabe alan olarak küçük bir daralma yaşar.
💠 Kureyşin ardından Abdullah b. Zübeyr (RA) ve Haccac Kabe'de önemli sayılabilecek bazı değişikliklerde bulunur. Özellikle Haccac zamanında Kabe'nin tavanının çift tavana çevrilmesi önemli bir faaliyettir.
💠 Osmanlı zamanına gelindiğinde ise yine Kabe'de önemli değişikliklerden bahsetmek zordur. Hususan IV. Murat'ın inşasına kadar Kabe'de uzun zaman yeni bir inşa faaliyeti gerçekleşmez, sadece ufak tadilatlar ve bazı ilave süslemeler bu kutsal mabede eklenir.