Arama
İslam uygarlığında müziğin kökenine dair ufuk açıcı 15 bilgi
Kıtaları, kültürleri, insanları ve coğrafyaları aşan müziğin kökenin, bundan bin yıl önce Müslümanlar tarafından oluşturulduğunu biliyor muydunuz? Peki ya, bugün kullandığımız nota isimlerinin Arapça Dal, Re, Mim, Fa, Sad, Lam, Sin harflerinden geldiğini? Veya Viyana Kuşatması'nın ardından Osmanlı mehter takımının arkasında bıraktığı müzik aletlerinin Avrupa'da askeri bandoların doğuşuna zemin hazırladığını? İslam uygarlığında temelleri atılan müziğe dair ufuk açıcı 15 bilgiyi sizler için derledik.
Gezgin müzisyenler, tüccarlar ve seyyahlar sayesinde Avrupa'ya ulaşan Arap müziği, 800 yıllık Müslüman yönetimi boyunca İspanya ve Portekiz'in kültür ve sanat hayatını şekillendirdi.
Bu etkinin en eski örneklerinden birisi Cantigas de Santa Maria koleksiyonunda bulunabilir. Kastilya ve Aragon Kralı Alfonzo X "el sabio"nun (bilge) emriyle 1252 yılı civarında oluşturulan bu koleksiyon, Hz. Meryem hakkındaki dört yüz on beş dini şarkıdan oluşmaktadır.
Müziğin Avrupa'da yayılmasında birçok kişi rol oynadı. Bunlar arasında, ezgili sesinden ve koyu çehresinden ötürü Ziryab, yani Karakuş lakabıyla anılan bir müzisyenden bahsedilir.
Ziryab, Bağdatlı tanınmış bir müzisyenin yetenekli öğrencisi olup, müzik kabiliyeti ve bilgisi hocasını zamanla geride bıraktı. Bu sayede, dönemin Emevi halifesi tarafından Endülüs'e davet edilmişti.
Ziryab, 822 yılında II. Abdurrahman yönetimindeki Kurtuba Sarayı'na yerleşti.
II. Abdurrahman'ın sanata önemli yatırımlar yaptığı ve Endülüs'te kültürel bir hayatın yeni yeni yeşermeye başladığı göz önüne alınacak olursa, tam zamanında buraya geldiği söylenebilir.
Burada sanatıyla refaha ve saygınlığa kavuşan Ziryab, 200 dinar aylık ve birçok imtiyazla saraydaki tüm eğlence faaliyetlerini yönetmeye başladı.
Bu terfi, ona tüm kabiliyetini gösterme ve yaratıcılığını tüm engellerden kurtarmak için imkân sağladı. Böylece Ziryab, müzikte devrim niteliğinde çalışmalar yapmak için kolları sıvadı.
Ziryab, dünyanın ilk konservatuarının Kurtuba'da kurulması; ahenk ve beste dersleri verilmesi; uda beşinci bir bam telinin ilave edilmesi ve Avrupa'ya getirilmesini sağladı.
Aynı zamanda ahşap mızrap yerine akbaba teleğini kullanması; serbest metrik ve ritmik parametreler tanımlamak suretiyle müzik teorisinin tamamen yeniden düzenlenmesi ve bu şekilde yeni ifade biçimlerinin (müveşşeh, zecel ve nevbet süitleri) kullanılması gibi pek çok başarıya imza attı.