Arama
İslam uygarlığında ‘tıp eğitimine’ dair bilinmeyenler
Hastane koridorlarında uzman cerrahın peşi sıra yürüyen genç ve istekli doktor adayları… Bu manzarayı yalnızca günümüzde görebileceğinizi sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Zira Müslümanların bundan 8 asır önce kurduğu üniversite hastanelerinde, öğrencilere ilk elden teorik ve pratik bilgiler veriliyor, soru cevap yöntemiyle bilgilerin pekiştirilmesi sağlanıyor ve tıp eğitimi alan öğrenciler, hekimlerle birlikte hastaları muayene ediyorlardı. İslam uygarlığında 'tıp eğitimine' dair bilinmeyenleri sizin için derledik.
O dönemde, İslam dünyasında kâğıt bol olduğundan el yazmaları çoğaltılarak öğrencinin özel kullanımına veriliyordu.
Buna benzer metinler Avrupa'da nadir bulunurdu. Bunların öğrencilere tahsis edilmesi de çok seyrek rastlanılan bir durumdu.
Tıp eğitimi kapsamında öğrencilerin nöbetçi hekim veya cerrah eşliğinde gruplar halinde hasta görmesi çok büyük önem teşkil etmekteydi.
İleri düzeydeki öğrenciler, ayakta tedavi bölümünde hasta öyküsü alan, hasta muayene eden ve reçete yazan hekimi dikkatle izlerdi.
Bu eğitim hastanelerinden bir tanesi de Şam'daki Nureddin Hastanesi'ydi. 12'inci yüzyıl hükümdarı Nureddin bin Zengi, bu hastaneyi hekim Ebulmecid el Bahili gözetiminde kurmuştu.
Kendi adını verdiği hastaneyi hastalara yemek ve sağlık hizmeti verilebilecek şekilde donatmış, ayrıca hastaneye çok sayıda tıp kitabı bağışlamıştı. Bu kitaplar özel bir salonda saklanmaktaydı.
Burada çalışan hekimlerin çok iyi uzmanlaşma imkânları bulunuyordu. 13'üncü yüzyılın başlarında Nureddin Hastanesi'nde düşük bir ücretle çalışmaya başlayan Dehver adlı hekim, zamanla mesleğinde tanındıkça hastaneden daha yüksek maaş almaya başlamıştı.
Özel muayenehanesi sayesinde gelirini daha da artıran Dehver, sonradan kendi tıp okulunu kuracaktı. Bu kariyer yolu bugünkü birçok hekime tanıdık gelecektir.
Tıp okulunda birçok tanınmış hekim ders vermekte olup, pratisyenler bazı günlerde Sultan Nureddin'in huzurunda toplanarak tıbbi konularda tartışmalar yapıyordu.
Kimi zamanlarda ise hastane yöneticisi Ebulmecid'in öğrencilerine yaptığı üç saatlik konuşmayı dinlerlerdi.