Arama
İslam'ın Avrupa'daki mührü Endülüs’ün Batı'ya 10 hediyesi
8'inci yüzyılda İslam'ın Avrupa'daki mührü olan Endülüs, parlak bir medeniyete ev sahipliği yaparken Batı, dine aykırı kabul edildiği için aklî faaliyetlerin yasaklandığı "karanlık çağ" denilen bir dönemin içerisindeydi. Endülüs, yanmayan kâğıttan gece okunan mürekkebe, günümüzde hala kullanılan tıbbı aletlerden eğitim sistemine dünya tarihine damga vuran büyük bir miras bıraktı. İşte İslam'ın Avrupa'daki mührü Endülüs'ün Batı'ya 10 hediyesi...
Endülüs Müslümanları Avrupa'da bilinmeyen sulama sistemini geliştirdiler; ayrıca hasat zamanı ürünleri toplamaya yarayan bazı aletler de icat ettiler. Avrupalılar, Endülüs Müslümanlarından tahıl ürünlerini 100 yıl kadar saklayabilecekleri yer altı depoları inşa etmeyi de öğrendiler. Endülüs Müslümanları sayesinde portakal, limon, kayısı, nar, pamuk, pirinç, şeker kamışı, zencefil ve bugün İspanya'da bulunabilecek pek çok ürün başka yerlerden getirildi.
Pirinç, şeker kamışı ve pamuğu İspanya'ya ve dolayısıyla öteki Avrupa ülkelerine ilk tanıtanlar Endülüs Müslümanlarıdır. Pamuğun kömürle birlikte Avrupa'da gerçekleşen sanayi devriminin çok önemli iki unsurunu oluşturduğu, şekerin ise Avrupalıların mutfak kültüründe önemli değişikliklere sebep olduğu bilinir.
Bu sayede Endülüslülerden önce bilinmeyen pek çok sebze ve meyveyle tanıştı Avrupalılar. Tarım teknikleri sayesinde yıllık üretim artmış, bunun neticesinde hayat standartları yükseldi. Müslümanlar Endülüs'ten çekildikten sonra yerli halk uzun yıllar nasıl tarım yapılacağını bilememişti.
Endülüslü astronomlar dünyanın büyüklüğünü Yunanlılardan daha doğru hesapladı. Astronomi ile birlikte matematik çalışmaları da uygulamalı ve teorik olarak yürütüldü. İbn Rüşd de Batlamyus modelini reddederek kâinat için eşmerkezli bir model teklif etti. Câbir bin Eflâh "Câbir'in Teodalit"i diye bilinen çubuklu bir güneş saatinin mucidiydi. Azimut kadranı denilen bu saat, Avrupa'da ancak üç asır sonra Alman astronomi bilgini ve matematikçisi Regiomontonus tarafından 1450'de onun modeline uygun olarak yeniden yapılabildi.
Matematik ve astronomide otorite olup Endülüs'ün Öklid'i (Euclides) kabul edilen Ebü'l-Kāsım el-Mecrîtî Risâletü'l-usṭurlâb'ı telif etti ve ayrıca Hârizmî'nin Zîc'inde düzeltmeler yaptı. Onun talebelerinden İbn Haldûn ticarî aritmetik, arazilerin ölçümü, vergi hesaplamalarıyla ilgili çeşitli eserler yazdı. Zerkālî o dönem için mükemmel sayılabilecek astronomi aletleri yaptı.
Matematik ve astronomi geleneğinin temsilcisi haberimizi okumak için tıklayın.