Arama
Kanuni’nin sadrazamı Kara Ahmed Paşa neden idam edildi?
Kanuni'nin vezirlerinden biri olan Kara Ahmed Paşa, 28 Eylül 1555'te idam edildi. Fakat ani gelişen ve sebepleri tam manasıyla tayin edilemeyen bu idamın arkasından döneminde ve sonrasında pek çok farklı görüş ortaya atıldı… Peki, yükseliş döneminin en önemli sadrazamlarından Kara Ahmed Paşa neden idam edildi? Şehzade Mustafa'nın ölümü ile Ahmet Paşa idamı arasında ne gibi bir ilişki vardı?
🔸 Üçüncü vezir olarak katıldığı Gürcistan seferinde asıl başarısını kazandı. Fethettiği kalelerle Çoruh boyunda bir Osmanlı sancağı kuruldu.
🔸 Harekâtı büyük bir başarıyla tamamlayan Ahmed Paşa 24 Ekim 1549'da padişahın ordugâhının bulunduğu Diyarbekir'e döndü.
🔸 Ahmed Paşa'nın başarıları yalnızca bunlarla sınırlı değildi. Sokullu Mehmet Paşa'nın kuşatmalarda gösterdiği hezimetler neticesinde Ahmed Paşa ikinci vezirliğe yükseldi. Fakat paşanın Nahcıvan seferi bütün dengeleri alt üst edecekti…
Peki, ikinci vezirliğe yükselmesinin asıl nedeni neydi?
🔸 Tarihler 1553'ü gösteriyordu. Osmanlı Sarayı'nda Hürrem Sultan'ın etkisiyle birtakım iç karışıklıklar mevcuttu. Kanuni Sultan Süleyman, 5 Ekim 1553'te oğlu Şehzade Mustafa'yı idam ettirip Rüstem Paşa'yı görevden almasıyla Kara Ahmed Paşa ikinci vezirliğe yükseldi.
🔸 Bu ani gelişmelerin arka planında hangi siyasi hesap ve karmaşıklıklar olduğu tam manasıyla bilinmese de tarihçiler tarafından ortaya atılan birtakım çıkarımlar da mevcuttu.
Şehzade Mustafa'nın öldürülmesinden sonra askerler arasındaki hoşnutsuzluğun giderilmesi için Kara Ahmed Paşa'nın siyasî bir manevra ile başa getirildiği iddia edildi.
🔸 Bu idam kararının Kanuni döneminin tarihçilerinden Celâlzâde Mustafa Çelebi'ye göre belli başlı sebepleri vardı.
Ahmet Paşa'nın idam edilmesinin sebebini vezirlik yükünü kaldıramamasına, işlerin üstesinden gelememesine bağlıyordu. Bunun yanında kanunları uygulamayı ihmal etmesi, Nahcıvan seferinde gerekli askerî tedbirleri almaması sebebiyle İran'ın fethi fırsatının kaçırılması da etken olmuştu. Ayrıca Mustafa Çelebi'ye göre değersiz kişilerin sözlerini dinlemesi de paşanın sonunu getirmişti.
🔸 Paşa'nın neden öldürüldüğüne bilgiler yalnızca bununla sınırlı değildi. Olayların bizzat şahidi Hasburg elçisi Busbeke, 14 Temmuz 1556 tarihli mektubunda bu sırlı olayı aydınlatacak cümleler kurmuştu. Türk Mektupları isimli eserde Hasburg, bu hususta duyduğu rivayetleri şöyle aktarır:
Bazı kişilere göre Ahmed Paşa'nın Şehzade Mustafa'ya olan yakınlığı ve ona destek vermesi bu idama sebep olmuştu.
Bir diğer görüş ise Ahmet Paşa'nın Rüstem Paşa'ya yeniden vezirlik yolunun açılabilmesi için kurban gittiği yönündeydi.