Arama
Kıbrıs Barış Harekatı'nın tarihsel arka planı
Kıbrıs Barış Harekatı, 20 Temmuz 1974 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kıbrıs adasına düzenlediği bir askeri operasyon olarak bilinir. Bu harekatın temel amacı, Kıbrıs'taki Türk ve Yunan toplulukları arasındaki artan gerilimi sona erdirmek ve Kıbrıs Türklerinin güvenliğini sağlamaktı. Kıbrıs Barış Harekatı, adanın tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Harekatın sonuçları uluslararası ilişkilerde dengeleri değiştirdi. Bugün bile Kıbrıs meselesi, bölgede ve uluslararası arenada tartışılan ve çözüm aranan bir konu olmaya devam ediyor. Sizler için bu harekatın arka planını inceledik.
🔷 Türkiye'nin Ada'ya müdahalesi sonrası Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi acilen toplanmış, Türkiye, İngiltere ve Yunanistan'ı davet ederek çözüm çabaları üzerine çalışmıştır.
🔷 Cenevre'de toplanan bu konseyde amacın bir çözüm bulmak olmadığını, kendilerini oyalamak olduğunu anlayan Türkiye, hiç vakit kaybetmeden henüz görüşmeler devam ederken 14 Ağustos 1974'te II. Kıbrıs bölümünü "Ayşe Tatile Çıksın" parolası ile hayata geçirdi.
🔷 Ada'daki Rumlara karşı amansız bir mücadeleye girişen Türk askeri, Rumların zulmüne "dur" dedi. Rumlar, Türk askerinin bu müdahalesi sonrasında işgal ettikleri Türk topraklarından geri çekilmek zorunda kaldılar.
🔷 Türk bölgelerinden geri çekilen Rum milisleri, savunmasız ve silahsız olan onlarca Türk köyünü yakıp-yıkarak çok sayıda masum insanı şehit etti. Özellikle Taşkent, Atlılar, Muratağa, Sandallar köylerinde tamamı çocuk, yaşlı ve kadınların olduğu toplu mezarlar bulundu.
🔷 Kıbrıs Barış Harekatı'nda Türk ordusu 498 asker şehit verdi. Kıbrıs Türk tarafında ise, harekat boyunca 70'i mücahit, 270 kişi şehit oldu. Kıbrıs'taki Türklerin genel olarak verdiği şehit sayısı toplamda 1672 kişi olarak kayıtlara geçti.
🔷 Yüzbaşı Cengiz Topel'in kullandığı F100F jeti Erenköy'deki Türk köylerini içinde bulunduğu Rum yağmasından kurtarmak için bölgede göreve gitmiş; ancak yerden aldığı bir isabet neticesinde jet düşmüştür. Cengiz Topel, paraşütle atlayarak hayatını kurtarmış ancak Rumların eline esir olarak düştü. Rumların korkunç işkencelerine maruz kalarak iskenceyle şehit edildi. Böylece Cengiz Topel, Türkiye Cumhuriyet'inin ilk hava harp şehidi oldu.
🔷 Türk askerleri yalnızca 2 günde (14 Ağustos-16 Ağustos) Ada'nın üçte birlik bölümünde kontrolü sağladı ve bölgeyi ele geçirdi. Rumların yağmaladıkları bölgelerde katledilen yüzlerce Türk'ün naaşları ise Rumların geri çekilmek zorunda kalmasından sonra ortaya çıktı.
🔷 Uzun yıllardır Ada'da Türklerle beraber yaşayan Rumların, bir gecede katlettikleri Türk komşularına karşı yaptıkları bu onursuz vahşetin resmi, uzun süre hafızalarda kaldı.
🔷 Kıbrıs'ın bugünkü sınırları, harekat sonucunda çizildi. 13 Şubat 1975'te Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu ve Rauf Denktaş, Devlet ve Meclis Başkanı oldu.
🔷 15 Kasım 1983'te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ilan edildi ve ilk Cumhurbaşkanı ise Rauf Denktaş oldu. Harekatın ardından, Kıbrıslı Türkler 1 Ekim 1974'te Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi'ni kurdu.
🔷 15 Kasım 1983'te oy birliğiyle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurulduğunu duyurdu. KKTC'nin ilanı, Kıbrıs Türk halkının adadaki varlığını devlet olarak temellendirme ve kendi kaderini tayin etme hakkını güvence altına alma adına önemli bir adımdır.