Libya’nın tarihine dair önemli kırılma noktaları
Libya, tarih boyunca Akdeniz'deki stratejik konumu nedeniyle daima önemli bir coğrafya oldu. İslam'ın ilk yıllarından itibaren Müslüman toprağı olan Libya'yı, Haçlı istilasından Osmanlı Devleti kurtardı. Kanuni döneminde yardım isteyen Libya halkının imdadına Turgut Reis yetişti; İtalyanların işgaline kadar bu topraklarda 4 asır boyunca Osmanlı sancağı dalgalandı. Osmanlı'dan koparıldıktan sonra ise bölgede sular hiç durulmadı.
Giriş Tarihi: 23.12.2019
17:45
Güncelleme Tarihi: 24.03.2023
12:11
‘ARAP BAHARI’ LİBYA’YA DA SIÇRADI
Ancak 2010 yılı sonlarında Tunus'ta başlayan "Arap Baharı" süreci Libya'ya da sıçradı. 17 Şubat 2011'de başlayan ayaklanmalar, başta Bingazi olmak üzere pek çok kentte kitlesel gösterilere dönüştü.
Kaddafi yönetimi, gösterileri gerçek mermiyle bastırmaya çalışınca, onlarca kişi hayatını kaybetti ve gösteriler ülke geneline yayıldı.
BM KARARIYLA LİBYA’YA MÜDAHALE EDİLDİ
19 Mart 2011'de, Birleşmiş Milletler'de yapılan oylamanın ardından, Libya'da sivillerin kurtarılması için NATO'nun uygulayacağı uçuşa yasak bölge ilan edilmesi kararı alındı.
Kararın ardından başta Fransa ve İngiltere olmak üzere çok sayıda NATO ve Arap ülkesi, Libya'ya hava saldırılarına başladı. Bombardıman sonucu muhalifler başkent Trablus'a girdi; Kaddafi ise Trablus'tan kaçarak saklanmaya başladı.
MUHALİFLER TARAFINDAN YAKALANARAK ÖLDÜRÜLDÜ
Kaddafi, 20 Ekim 2011 tarihinde memleketi Sirte'de muhalifler tarafından yakalanarak öldürüldü. Libya'da geçiş döneminin siyasi temsilcisi olarak kabul edilen Ulusal Geçiş Konseyi (UGK), sekiz aylık mücadelenin ardından Libya'nın "kurtarıldığını" ilan etti.
2012'de gerçekleştirilen genel seçimlerde Milli Genel Kongre (MGK) göreve geldi. Şubat 2014'te emekli General Hafter, televizyon ekranlarından yaptığı açıklamada MGK'nın çalışmalarının durdurulduğunu açıkladı. MGK ise bu girişimi "başarısız bir darbe" olarak niteledi.
SİLAHLI GRUPLAR ÜZERİNDEN İKTİDAR SAVAŞI VEREN İKİ MECLİS
25 Haziran 2014'te Libya'da, düşük katılımla gerçekleşen seçimlerin ardından, MGK seçimleri tanımadığını açıkladı. MGK ve yeni seçilen Temsilciler Meclisi'ne bağlı gruplar arasında çatışmalar başladı.
Yeni Temsilciler Meclisi, ülkenin batısındaki Tobruk kentine taşındı. Trablus'ta MGK, Tobruk'ta Temsilciler Meclisi olmak üzere, Libya'da silahlı gruplar üzerinden iktidar savaşı veren iki meclis ortaya çıktı.
ÇOK SAYIDA KANLI SALDIRIYA SAHNE OLDU
Eylül 2017'ye gelindiğinde BM Libya Özel Temsilcisi Gassan Selame, üç aşamalı bir eylem planı önerisinde bulundu ancak bugüne kadar bu aşamaların hiçbiri tamamlanamadı.
2018 yılında siyasi odakların ve onlara bağlı silahlı grupların iktidar ve doğal kaynaklar için mücadelesi devam ederken, Libya çok sayıda kanlı saldırılara sahne oldu. Afrika'nın kanıtlanmış en büyük petrol rezervlerine sahip Libya'nın toplam petrol ihracatının yüzde 60'ının yapıldığı Petrol Hilali bölgesinde süren çatışmalar şiddetlendi.