Arama
Mimar Sinan'ın İstanbul'da armağan ettiği külliyeler
Mimar Sinan, dünyanın en büyük mimarı olarak tarihe adını altın harflerle yazdırmış bir isim. Osmanlıya özgü bir mimari kimlik oluşturan Mimar Sinan, geleneği yenilikçi ve yapıya uygun çözümler üreterek yaşattı. İstanbul'a çok sayıda eser bırakan Mimar Sinan, inşa ettiği külliyelerle de şehrin yapısını şekillendirmiş, sosyal yaşamın bu külliyeler etrafında gelişmesini sağlamıştı. Çağının çok ötesinde eserlere imza atan Mimar Sinan'ın İstanbul'a armağan ettiği külliyeleri derledik.
Fatih'te kendi adıyla anılan semtte yer alan külliyeyi Sultan Süleyman, mimarbaşı Sinan'a yaptırmıştır. Süleymaniye, Osmanlı toplumsal hayatının en önemli sembollerinden biridir.
🔸 Süleymaniye sadece mimari ve sanatsal açıdan bir şaheser olmakla kalmaz, İstanbul ile her anlamda bütünleşen bir medeniyet simgesi, bir kültür, yönetim ve şehircilik modeli olarak karşımıza çıkar.
🔸 Kentin en güzel siluetinin en önemli parçası olan külliyenin inşaası 1550-1557 yılları arasında tamamlanır.
🔸 Cami, medreseler, tıp medresesi, darüşşifa, darülhadis, türbeler, sıbyan mektebi, imaret, tabhane, kervansaray, hamam, çarşılar ve ahırlardan oluşan ve her bir yapısı incelikli işçiliğiyle göz dolduran külliyenin yedi yıl gibi kısa bir sürede tamamlanmış olması 16'ncı yüzyıl koşulları göz önüne alındığında çok çarpıcıdır.
Osmanlı döneminin bu en büyük külliyesi mimarlık tarihinin en büyük şantiye organizasyonlarından biriyle gerçekleşir.
🔸 Külliyenin yapımına sayısız duvarcı, marangoz, demirci, nakkaş, kurşun döşeyici, taş yontucu, ırgat, kuyucu, aşçı, hamal, arabacı katkıda bulunur.
🔸 Divanın emriyle yedi yıl içinde imparatorluğun dört bir yanından İstanbul'a sayısız işçi, usta ve sanatkâr gelir. İnşaat sırasında, değişik vesilelerle merasimler yapılır, çalışanlara ödüller dağıtılır.
Şehzadebaşı'ndaki külliyenin banisi Sultan Süleyman'dır. Sultanın çok sevdiği ve kendisinden sonra tahta geçmesini dilediği Şehzade Mehmed'in genç yaştaki, ani ölümüyle çok sarsıldığı bilinir.
🔸 Fakat külliyeyi şehzadenin ölümü üzerine yaptırmış olduğu tartışmalıdır.
🔸 Sinan'ın inşa ettiği ilk selatin külliyelerinden biridir. Cami, medrese, sıbyan mektebi, tabhane, ahır, kervansaray ve türbelerden oluşur.
Külliye, Eski Saray'ın yanı başında, Fatih ve Bayezid külliyelerinin arasında kente hâkim bir düzlükte inşa edilmiştir. Evliya Çelebi'ye göre bu geniş düzlük İstanbul'un tam ortası, merkezidir.
🔸 Evliya, tüm mühendislerin, üçgen şekilli İstanbul'un orta yerini saat, adım ve uzunluk hesaplarıyla bulduklarını söyler.
🔸 Hazire duvarının sokağa bakan köşesindeki "yeşil sütun"un da İstanbul'un merkezi olarak saptanan yere dikildiği rivayet edilir.
Üsküdar'da kendi adını taşıyan semtte bulunan külliyenin banisi III. Murad'ın musahibi Şemsi Ahmed Paşa'dır. Sinan'ın inşa ettiği külliyeler arasında en küçüklerinden biridir.
🔸 Deniz kıyısında, dikdörtgene yakın dar bir alana yerleştirilen külliye küçük bir cami, türbe ve medreseden oluşur.
🔸 Mimarbaşının ölümünden sekiz yıl önce 1580-1581'de tamamlanan olağanüstü zarif külliye mimari tasarımıyla kıymetli bir mücevher gibi Üsküdar sahilinde ışıldar.