Arama
Mimar Sinan'ın İstanbul'da armağan ettiği külliyeler
Mimar Sinan, dünyanın en büyük mimarı olarak tarihe adını altın harflerle yazdırmış bir isim. Osmanlıya özgü bir mimari kimlik oluşturan Mimar Sinan, geleneği yenilikçi ve yapıya uygun çözümler üreterek yaşattı. İstanbul'a çok sayıda eser bırakan Mimar Sinan, inşa ettiği külliyelerle de şehrin yapısını şekillendirmiş, sosyal yaşamın bu külliyeler etrafında gelişmesini sağlamıştı. Çağının çok ötesinde eserlere imza atan Mimar Sinan'ın İstanbul'a armağan ettiği külliyeleri derledik.
Yapıldığı dönemde Üsküdar sınırları dışında kalan külliye kervanların toplanma noktasıdır.
🔸 Sinan'ın anıtsal bir kompleks olarak tasarladığı külliye, çok yapılı, çok işlevlidir ve çevreye hakim bir yamaç üzerine kademeli olarak inşa edilmiştir.
🔸 1570-1579 yılları arasında tamamlanan yapılar topluluğu cami, medrese, tekke, sıbyan mektebi, darülhadis, darülkurra, imaret, aşhane, tabhane, kervansaray, darüşşifa ve hamamdan oluşur.
Fatih Haseki'de, Avratpazarı'nda yer alan külliye Haseki Hürrem Sultan tarafından Sinan'a yaptırılmıştır.
🔸 1538-1551 yılları arasında inşa edilen yapılar topluluğunun inşasına önce tek kubbeli küçük bir cami ile başlanmış, bir yıl sonra klasik bir medrese ve sıbyan mektebi eklenerek büyütülmüştür.
🔸 Sinan, Şehzade Külliyesi'ni tamamlamadan ve Süleymaniye Külliyesine başlamadan hemen önce bir aşhane ve darüşşifa inşa ederek külliye yapılarını tamamlamıştır.
Bu külliyenin Avratpazarı'nda yapılması Sultan Süleyman'ın eşine gösterdiği bir inceliktir.
🔸 Bölgeye verilen Avratpazarı adı o dönemde satıcıları ve alıcıları çoğunlukla kadınlardan oluşan, haftada bir gün kurulan eski bir semt pazarından gelmektedir.
🔸 Kadınların uğrak yeri olan bu hareketli bölgeye Haseki Külliyesi'nin yapılması ve onlara hizmet vermesi isabetli bir seçimdir. Hürrem Sultan'ın bu cömertliği ve hayır yapıları onun kamuoyundaki saygınlığını arttırmıştır.
Fatih Topkapı'da, Fatma Sultan Mahallesi'nde yer alan külliye Sultan Süleyman'ın sadrazamı Kara Ahmed Paşa tarafından Sinan'a sipariş edilmiş, inşaatın başlangıcına tanıklık etmeye ömrü yetmemiştir.
🔸 1553-1555 yıllarında veziriazamlık yapan Kara Ahmed Paşa, selefi Rüstem Paşa'nın görevden azli üzerine bu makama getirilmiş, yaklaşık iki yıl sonra idam edilerek makamı yine Rüstem Paşa'ya bırakmıştır.
Külliye, Sinan'ın en güzel camilerinden birine sahiptir. Camiye bir medrese ile çevrelenen avludan girilir. Beş kubbeli son cemaat yerinin orantıları dikkat çekici, dolap nişleri üzerindeki çinileri çok güzeldir.
🔸 Özellikle minber oymaları dantel gibi işlenmiştir. Vaaz kürsüsü, cümle kapısı ve pencerelerin ahşap kanatlarında 16'ncı yüzyıl ahşap işçiliğinin en güzel örnekleri görülür.
🔸 Özgünlüğünü büyük ölçüde koruyarak günümüze ulaşmış olan cami bu özellikleriyle İstanbul'da tektir.