Arama
Müslüman alimlerin optik ile ilgili çalışmaları
Görmeye dair ilk teorileri Yunan bilginleri ortaya atmış; ancak Müslüman alimlerin çalışmaları bu teorilerin gerçeği yansıtmadığını ortaya koymuştu. Bundan bin yıl önce Kindi, İbnü'l Heysem ve İbn Sehl gibi Müslüman alimler, gerçekleştirdikleri deneyler ve keşiflerle görmenin doğasını açıklamışlar; optik biliminin temellerini atmışlar ve kendilerinden sonra gelen bilim insanlarına önemli bir miras bırakmışlardı. Öyle ki, kaleme aldıkları eserler, optik ilminin başlıca kaynakları olmuşlardı.
George Sarton Bilim Tarihi adlı eserinde, bugünkü teorilerin temellerini İbnü'l Heysem'in attığını söylemiştir:
"İbnü'l Heysem, tüm zamanların en büyük Müslüman fizikçisi ve optik dehasıydı. İster İngiliz ister İranlı olsun, bilim insanlarının hepsi bu çeşmeden kana kana içmiştir. Bacon'dan Kepler'e kadar tüm Avrupa düşünce dünyasında muazzam bir etki bırakmıştır."
20'inci yüzyılın önde gelen bilim tarihçilerinden George Sarton, optik bilimindeki atılımın, bu konuda bugün bildiğimiz birçok şeyi bilimsel olarak açıklayan İbnü'l Heysem'in çalışmaları sayesinde olduğunu söyler.
Yine aynı yüzyılda yaşayan İbnü'l Heysem'in keşiflerini gerçekleştirirken İbn Sehl'in çalışmalarından haberdar olup olmadığı bilinmiyor.
İbnü'l Heysem, bundan bin yıl önce titiz deneyler yapmış, görmenin nesnelerden yansıyarak göze giren ışık sayesinde gerçekleştiğini bilimsel olarak açıklayabilmiş ve Yunanlıların teorisini tamamen reddeden ilk bilim insanı olmuştu.
İbnü'l Heysem, söz konusu eserinde görme ve ışık ilişkisini şu sözlerle açıklamıştı: "Işığını başka bir kaynaktan alan (ya da kendisi ışık kaynağı olan) kütlelerden çıkan ışık bütün yönlere doğru yayılır. Bu sebeple, göz görünür bir nesneyle karşı karşıya dururken nesne herhangi bir ışık tarafından aydınlatılıyorsa, ışık bu nesneden yansıyarak göz yüzeyine düşer."
Böylece tarihte, Eukleides ve Batlamyus'un matematiksel yaklaşımı ile doğa filozoflarının fiziksel prensibini birleştiren ilk bilim insanı olacaktı.
Ona göre, "optik ilmi üzerinde çalışmak için, hem fizik hem de matematik alanlarında maharet ve bilgi sahibi olmak" gerekiyordu.