Arama
Osmanlı askerlerinin acı hatırası: Nargin
Sarıkamış Harekatı'nın başarısız olmasının ardından Rus esareti altına giren binlerce Osmanlı askeri, ölümün kol gezdiği Nargin Adası'na nakledildi. Henüz yolda başlayan işkence ve kötü koşullar esaret günlerinde katlanarak arttı. Kurak, susuz ve yılanlarla dolu Nargin, Osmanlı askerlerine mezar oldu. Esaret günleri boyunca zor ve sağlıksız koşullarda hayatta kalmaya çalışan askerlerin bir kısmı adadan kaçmayı başarsa da çoğu şehadete erdi.
◾ İşte böyle karışık bir ortamda Rus Çarlığı, zor durumdaki Türk esirlerin halkın üzerinde bırakacağı birleştirici etkiyi de göz önünde tutarak, esir kamplarını özellikle halkın dikkatlerinden uzak, herhangi bir irtibat riski olmayan yerlerde kurmayı planladı.
◾ Daha önceleri ağır suçluların tutulduğu bir hapishane olarak kullanılan ve kötü şartlarda bulunan Nargin Adası da bu amaca uygun olarak düşünüldü.
◾ Türk esirlerin Nargin Adası'na hapsedilmesi Azerbaycan'da ciddi bir tepkiye sebep oldu. Bilhassa gazeteler eliyle Türk askerlerinin serbest bırakılması talep edildi.
Ölüleriyle yaşayan medeniyet: Osmanlı
◾ Azerbaycan Türkleri, esirlerin adadan kaçmalarına yardımcı olmak için çok ciddi çabalar sarfettiler. 1915 yılı Temmuz ve Ağustos aylarında "Türk Bayramı Günü"nde sekiz Türk esir subay şehre bırakıldı ve bir daha geri dönmedi. Çünkü, İran'a kaçmaları sağlanmıştı.
◾ Kafkasyalı Türk gençleri tarafından kurulan "Kafkasya Müslüman Talebeleri Komitesi" bizzat Türk esirlerin kaçırılması faaliyetlerine katılmıştı.
◾ Yine ihtilâl sonrası açılan ve esirlere yardım eden cemiyetlerden birisi de "Muhtaçlara Kömek (Yardım) Cemiyeti" idi. Asıl amacı Azerbaycan'da, özellikle Nargin Adası'nda bulunan Türk esirlerinin ihtiyaçlarını karşılamaktı.
