Arama
Osmanlı çini sanatının temellerini atan 3 çini ustası
Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethettikten sonra bir nakışhanenin kurulmasına öncülük ettiğini biliyor musunuz? Peki ya, Osmanlı çini sanatının temellerini atan üç çini ustasının kimler olduğunu ve bu üç ismin üsluplarının neden tarihe geçtiğini? Veya dünyadaki hangi üslubu Osmanlı çinilerine nakşettiklerini?
🔸 Baba Nakkaş buraya yerleşmiş, köye mescit, hamam ve çeşmeler yaptırarak 1475 senesinde vakfetmiştir.
🔸 Mezarı caminin yanındadır, ancak mezar taşında tarih yoktur. Baba Nakkaş'ın torunu da Baba Nakkaş Şeyh Mustafa adlı bir nakkaştır.
🔸 Sultan I. Selim Tebriz'i aldığında, buradan İstanbul'a içlerinde 16 nakkaşın bulunduğu 38 usta getirmişti. İşte bu nakkaşlardan biri de Şahkulu'ydu.
🔸 Şahkulu İznik çiniciliğinde yepyeni bir üslup geliştirdi. Safevi eğitimli Şahkulu'nun üstün tasarım yeteneği kısa zamanda fark edilince 1914 yılında saray nakışhanesine alındı. Uzun yıllar bu görevi sürdürdü ve yepyeni bir üslubun temellerini attı.
🔸1520 tarihinden itibaren "saz üslubu" adını alacak olan üslubun belirtileri yavaş yavaş görülmeye başladı. İlk defa kobalt mavisinin yanına firuze renk girdi.
🔸Şahkulu 1526 yılında sernakkaşan görevine getirildi ve bu görevi öldüğü tarih olan 1556 yılına kadar sürdürdü.
🔸 Şahkulu 1540'lı yıllardan sonra İran sanatında öğrendiği hançer biçimli testere dişli yapraklar, dolgun palmetler ve rozet motifleri kullanarak saz üslubu denen çok dekoratif bir üslubu Osmanlı sanatına kazandırdı.
🔸 Kanuni Sultan Süleyman'ın oğlu Şehzade Mehmed için Mimar Sinan tarafından 1543-1544 tarihinde yapılan türbedeki kalem işleri ve çinilerde bu üslup kullanıldı. İlki Fatih devrinde kurulan Nakışhane'nin bir geleneği vardı.
🔸 Nakkaşlar yaptıkları en önemli eserleri padişaha hediye ederlerdi. Şahkulu'nun Kanuni Sultan Süleyman'a biri büyük, altısı küçük yedi tabak hediye ettiği bilinir.
🔸 Topkapı Sarayı'ndaki sanatkârlar defterinde adı Mehmed Karamemi olarak geçen Karamemi, Kanuni Sultan Süleyman'ın sarayındaki Nakışhane'nin baş nakkaşıydı ve emrinde 29 kişi çalışırdı. 1565 tarihinde Kanuni Divanı'nı tezhip ve tezyin etmişti.
🔸 Karamemi Şahkulu'nun çırağıydı. Lale, sümbül, gül ve karanfilden esinlenerek "Dört Çiçek" üslubunu geliştirmişti.