Arama
Osmanlı tarihinin en güçlü üç valide sultanı
Osmanlı Devleti'nde padişahların çocuk yaşta tahta çıkmaları kimi zaman devlet yönetiminde bir boşluk oluşturdu. Bu gibi dönemlerde devlet idaresinde harem ve valide sultanlar ön plana çıktı. Bu durum, devlet yönetiminde Avrupalılar gibi "Kraliçe idaresi" geleneği olmayan Osmanlılarda bir mesele haline geldi. Hatta kimi zaman imparatorluğun geçirdiği sarsıntıların sebepleri olarak "Kadınlar Saltanatı" gösterildi. Kadınlar Saltanatı denildiğinde ise tarih boyunca akla üç valide sultan geldi…
Kösem Mahpeyker'in nereli olduğu, ilk adı ve ne zaman Harem'e getirildiği bilinmez. Ancak Harem'e girdikten sonra yüzünün tüysüz ve pürüzsüz olması nedeniyle Mahpeyker, yani Ay yüzlü adı verildi. Ama yine bu özelliğinden dolayı verilen "Kösem" lakabı daha çok kullanıldı.
Kösem'in diğer bir manası da "Sürünün önünde giden, öncü lider" demektir. Kösem Mahpeyker Sultan, isminin anlamıyla bütünleşen bir hayat sürerek Osmanlı tarihinde birçok ilke öncülük etti.
1603'te 13 yaşında tahta çıkan I. Ahmed'in hükümdarlığının ilk yıllarında dikkatini, ay yüzlü Kösem Mahpeyker çekti ve ilişkilerinden sırasıyla Ayşe Sultan, Fatma Sultan, Şehzade Süleyman, Şehzade Murad, Şehzade Kasım ve Şehzade İbrahim dünyaya geldi.
Kösem Sultan, I. Ahmed'in hükümdarlık senelerinde siyasette pek fazla etkili olamadı.
I. Ahmed 1617'de vefat ettikten sonra tahta kardeşi I. Mustafa çıkarıldı. Osmanlı tarihinde ilk defa bir hükümdarının yerine kardeşi padişah olmuştu. Bu ilke Kösem Sultan önayak oldu.
Çünkü I. Ahmed'in yaşayan en büyük oğlu II. Osman, yani Genç Osman padişah seçilirse Kösem'in oğulları Murad ve İbrahim'in öldürülmeleri kaçınılmazdı.
Zaten II. Osman'ın annesi Mahfiruz, Mahpeyker'in en büyük rakibesiydi. II. Osman, 1618'de tahta çıktığında annesi Mahfiruz bilinmeyen bir sebepten dolayı gözden düşüp Harem'den atılmıştı.
Kösem, oğullarının hayatını tehlikeye sokacak olan en büyük rakibesinden bu vesileyle kurtulmuştu.
Kösem Sultan, Genç Osman ve I. Mustafa'nın hükümdarlık yıllarında oğullarını öldürülmekten kurtarmayı başardı. I. Mustafa'nın tahttan indirilmesinden sonra padişah olarak IV. Murad'ın seçilmesi Kösem'in hayatında önemli bir dönüm noktasıydı ve oğlunun padişah olmasıyla "valide" makamına yükselerek Eski Saray'dan Topkapı Sarayı'na taşındı.
IV. Murad küçük yaşta padişah olduğundan, Kösem Sultan iktidarı 1632'ye kadar fiilen elinde tuttu. 1632'de devlet yönetimine el koyan IV. Murad, Revan ve Bağdat seferleri ile tahttaki yerini sağlamlaştırdı ve annesinin devlet işlerindeki nüfuzunu ortadan kaldırdı.