Arama
Osmanlı'da ilk seçim nasıl yapıldı?
Türkiye'de ilk seçim, Osmanlı zamanında 23 Aralık 1876 tarihinde Meşrutiyetin ilanıyla parlamenter sisteme geçiş ile gerçekleşti. Dolmabahçe Sarayı'nda II. Abdülhamit'in huzurunda gerçekleşen törenle açılan Mebusan Meclisi'ne milletvekilleri, yapılan genel seçimle göreve başladı. İşte Osmanlı'da ilk seçimin nasıl gerçekleştiğine dair bilmeniz gerekenler...
Talimât-ı Muvakkate'ye göre mebus olabilme şartları ana hatlarıyla şu esaslar üzerine belirlendi:
• Osmanlı Devleti vatandaşı olmak
• Her yönüyle emin ve itimada layık olmak, bunun için de ahlakının ve gidişinin temizliği ve dürüstlüğü ile tanınmış olmak
• 25 yaşından aşağı olmamak
• Devletin resmi dili olan Türkçeyi bilmek
• Seçildiği vilayetin halkından olmak
• Adli veya siyasi bir cinayet ve suç ile mahkûm olmamak
• Memleketinde az çok emlâk sahibi olmak
• Seçilecek kişi devlet memuru ise memurluktan ayrılmış olmak
Seçilecek mebus sayıları ve şartları tespit edildikten sonra, seçimin iki dereceli olması kararlaştırıldı. Meclis-i Umumî'nin toplanması için gereken zaman az olduğundan İstanbul dışındaki vilâyetlerde, daha önce halk tarafından seçilmiş olan İdare Meclisi üyeleri "ikinci seçmen" kabul edildiler. Vilâyetlerdeki mebusları, İdare Meclisi üyeleri ikinci seçmen olarak seçmişlerdir.
1876 anayasasının seçme ve seçilme şartları ise şu şekildeydi:
-Taşrada seçmen olmak için;
-İdare meclisi üyesi olmak
-Osmanlı vatandaşı olmak
-25 yaşında ve erkek olmak
-Emlak sahibi olmak
