Arama
Osmanlı'da ilk seçim nasıl yapıldı?
Türkiye'de ilk seçim, Osmanlı zamanında 23 Aralık 1876 tarihinde Meşrutiyetin ilanıyla parlamenter sisteme geçiş ile gerçekleşti. Dolmabahçe Sarayı'nda II. Abdülhamit'in huzurunda gerçekleşen törenle açılan Mebusan Meclisi'ne milletvekilleri, yapılan genel seçimle göreve başladı. İşte Osmanlı'da ilk seçimin nasıl gerçekleştiğine dair bilmeniz gerekenler...
Seçilecek mebus sayıları ve şartları tespit edildikten sonra, seçimin iki dereceli olması kararlaştırıldı. Meclis-i Umumî'nin toplanması için gereken zaman az olduğundan İstanbul dışındaki vilâyetlerde, daha önce halk tarafından seçilmiş olan İdare Meclisi üyeleri "ikinci seçmen" kabul edildiler. Vilâyetlerdeki mebusları, İdare Meclisi üyeleri ikinci seçmen olarak seçmişlerdir.
1876 anayasasının seçme ve seçilme şartları ise şu şekildeydi:
-Taşrada seçmen olmak için;
-İdare meclisi üyesi olmak
-Osmanlı vatandaşı olmak
-25 yaşında ve erkek olmak
-Emlak sahibi olmak
İstanbul'da seçmen olmak için;
-İdare meclisi üyesi olma şartı yoktur.
-En az iki yıldır İstanbul'da oturma şartı vardır.
-Askerlerden ise en az mülazım(teğmen) rütbesinde olmak zorundaydılar.
Seçilme şartları ise;
-Dürüst, güvenilir ve ahlaklı olmak
-Türkçe bilmek
-25 yaşını doldurmuş ve erkek olmak
-Cinayet ve siyasi suçtan mahkûm olmamak
-Memleketinde az çok mülkü bulunmak
-Osmanlı vatandaşı olmak
Meclis-i Mebusan'ın 130 üyeliği için yapılan ilk genel seçim sonunda ilk meclis 80 Müslüman ve 50 gayrimüslim milletvekili ile açıldı. Mısır, Tunus, Necit, Umman, Romanya, Sırbistan, Sisam, Karadağ gibi yarı bağımsız eyaletlerde kendilerini milletvekili seçme zorunluluğunda olmadığı için bu bölgelerde milletvekili çıkmadı.