Arama
Osmanlı’da saltanat alâmetleri
Türk Devletlerinde, devlet liderlerinin, sultanların, padişahların, kağanların ve hanların tarihte birtakım hükümdarlık alâmetleri vardı. Bu alâmetler sembolik olsalar da, hükümdarlığa işaret eder ve bu alâmetlerden birinin bile eksik olması durumunda hükümdarın meşruluğu sorgulanır hale gelirdi. Sizler için bu alâmetleri listeledik…
Padişaha ait her şeye her nesneye hümâyun ve şâhâne sıfatları eklenir ki, Osmanlı hükümdarından başka hiçbir hükümdar ve kişi için kullanılmaz.
Hümâyun kelimesini Selçuklulardan almışlardır. Şâhâne kelimesi ise son asırlarda hümâyun ile birlikte kullanılmıştır.
Arapça olarak tevki' de denen tuğra, padişahın girift ve çok sanatlı bir şekilde istif ve tezyin edilmiş imzasıdır.
"Sultan Mehemmed bin Murad el-muzaffer daima" Bu, Fatih Sultan Mehmed'in tuğrasıdır.
Padişahın yaptırdığı veya devletin olan her yapıya ve her ferman'a tuğra konurdu. Çok defa tezhip edilir yani altınlanırdı. Bu gelenek Selçuklulardan alınmıştır.
Kılıç Alayı, padişahın tahta çıktığının ilk cuma günü, İstanbul'da Eba Eyyubi'l- Ensari türbesinin bulunduğu ve Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Eyüp Camii'ne giderek, türbe içinde gerçekleştirdiği kılıç kuşanma merasimidir.
Hazret-i Peygamber'in, Hazret-i Ömer'in, Osman Gazi'nin ve benzeri büyüklerden birinin veya ikisinin kılıcı kuşatılırdı. Büyük askeri merasimle olurdu.
Saltanat kayığı ile saraydan Eyüp'e gidilip at üzerinde dönülürdü. Yolda padişah; babasının, dedesinin, Fatih'in ve istediği atalarının türbesini ziyaret eder, büyük sadaka dağıtırdı. Yüz binlerce halk yeni padişah seyrederdi.
Yeni padişah tahta oturuncaya kadar eskisinin ölümünün saklanması ve cülus eden padişahın baba ve ata türbelerini ziyareti, Selçuklulardan alınmıştır.
Yeni hükümdarın hemen tahta oturup devlet büyüklerinden biat denen İslami bağlılık yemini alması, diğer bütün Müslüman hükümdarlarda olduğu gibidir.
Sonra askerin kapıkulu denen merkez teşkilatındaki birliklerine cülus bahşişi denen büyük bir meblağ rütbelerine göre her ferde dağıtır.
Fakat son cülus bahşişi 1757'dedir, bu tarihten sonra ilgaa edilmiştir.
Arapça'da "'ıyd", bayram ve "mu'âyede", bayramlaşma demektir.
Yılda iki defa Kurban ve Şeker bayramlarının ilk günü, padişah, altın tahtının üzerinde, çok protokollü bir şekilde ve devlet teşrifat sırasına göre ileri gelenlerin teker teker tebriklerini kabul eder.
Sadrazam, tebrik ettikten sonra tahtın sağında yakta durur. Gelenlerin adları teker teker bağırılarak padişaha takdim edilir.
Yerden sağ elle selamlamak ve tahtın son devirde mabeyn müşirleri tarafından tutulan saçağı öpmek suretiyle padişah tebrik edilir.