Arama
Osmanlı'nın ilk baskı eserleri
Müteferrika matbaası bastığı eserler ile matbuat dünyamıza yeni bir soluk getirdi. Evvelden katipler tarafından kopyalanan eserler, matbaa yoluyla hızlı bir şekilde okurların istifadesine sunuldu. Bu matbaada basılan on yedi eser Osmanlıların ilk baskı eserleri olarak kabul edilir. Müteferrika'nın çabaları ile başlayan matbaa maceramız, ilmi serüvenimizi destekleyerek yazmalardaki hataların önüne geçti.
📌 Mısır eski çağlardan bu yana önemli bir devlet ve toprak parçasıdır. Süheylî tarafından kaleme alınan "Tarih-i Mısır" İbn Zünbül'ün eseri "Gazevâtü's-Sultân Selîm Hân ma´a Kansu el-Gavrî sultânü Mısr ve a´mâlihâ"dan yararlanılarak yazılır. Eserde Osmanlıların Mısır'ı fethetmelerinin öncesi, fetih ve sonraki dönem detaylı şekilde ele alınır.
İbn Zünbül kimdir?
Mısır sarayında Sultan Kansu Gavri'nin müneccimliğini yapan İbn Zünbül, aynı zamanda Mısır için önemli bir tarihçidir.
Süheylî kimdir?
Mısır Beylerbeyliği Divan katiplerinden olan Süheylî, dönemi içerisinde öne çıkan bir şair ve tarihçidir.
📌 "Halifelerin Gül Bahçesi" anlamına gelen "Gülşen-i Hulefâ" Nazmîzâde Hüseyin Murtazâ bin Ali'nin en bilinen eseridir. Kitap genel olarak Bağdat şehrine odaklanır. İslam tarihi içinde önemli bir yere sahip olan Bağdat, yüzyıllar boyunca İslam Halifelerinin ikamet ettiği şehirdir. Zamanla bir ilim şehrine dönüşen Bağdat'ta pek çok alim, abid, şair yaşar ve bu isimler İslam düşünce tarihini şekillendirir. Nazmîzâde Hüseyin Murtazâ bin Ali bu ve benzer sebeplerden dolayı bir Bağdat şehrengizi olarak görülebilecek eseri, "Gülşen-i Hulefâ"yı yazar.
Nazmîzâde Hüseyin Murtazâ bin Ali kimdir?
Hayatı hakkında detaylı malumat bulunmayan Murtaza Efendi, 17. ve 18. yüzyılda yaşamış önemli bir Osmanlı tarihçisidir.
Gülşen-i Hulefâ'nın iç sayfası
◼ Eser sadece Bağdat'ı merkeze alması sebebiyle benzerlerinden ayrılır. Bu çalışma sonrası şehirlere dair yazılan müstakil eserlerin sayısında azımsanmayacak bir artış görülür.
📌 Eser esasında bir kelime kitabıdır. Osmanlıların kullandığı sarf ilmine karşılık gelen Fransızca gramer bilgilerini ihtiva eder. Bir Cizvit papazı olan ve bir müddet İstanbul'da bulunan Holdermann'ın çalışmalarını içeren eser, dört başı mamur ilk Fransızca - Türkçe sözlük ve Fransızca - Türkçe gramer kitabı olarak kabul edilir. Eser, Osmanlı topraklarına gelerek burada Türkçe öğrenmek isteyen ecnebilerin ihtiyaçları göz önüne alınarak hazırlanır.
Cizvit Tarikatı nedir?
Yaygın adıyla "Cizvit" ya da "İsa" Tarikatı Roma merkezli bir Katolik cemiyetidir. Bu cemiyetin üyeleri dünyaya yayılarak Katolikliği yaymayı hedefler.
Jean Baptiste Daniel Holdermann kimdir?
Hakkında pek malumat bulunmayan Fransız gramerci ve Cizvit papazı.
📌 İbrahim Müteferrika'nın eseri olan "Usûlu'l hikem fi nizâmi'l ümem" aslında Avrupa'nın ilerleyişinin ve Müslümanların yerinde saymalarının arkasındaki hikmeti arayan bir metindir. "Usûlu'l hikem fi nizâmi'l ümem"de ekseriyetle askeri ve sosyal meseleler öne çıkar. Bir nasihatname olarak da görülebilecek eser, Avrupalıların yaptıkları yeni aletler ve bunların karşısında bizim almamız gereken konumu ifade eder.
İbrahim Müteferrika kimdir?
1670 - 1747 yılları arasında yaşayan devlet adamı ve yayımcıdır. Osmanlı topraklarına matbaa getirerek var olan eserlerin basımını hızlandıran Müteferrika bu yönü ile Osmanlı ilmi hazinesini korumaya çalışan bir ilim insanıdır.