Arama
Osmanlı Devleti'nin kaderini elinde taşıyan koşucu ulaklar
Osmanlı Devleti, yüzyıllar boyunca çok geniş bir coğrafyaya hakim olmuş bir imparatorluktur. Bu gücün hem iyi hem de kötü sonuçlarının olduğunu tarihi süreçte gerçekleşen savaşlarda, hadiselerde görmekteyiz. Tam da bu noktada, Devlet-i Aliyye'de önemi sebebiyle diğerlerinden ayrılan bir meslek kolu ortaya çıkar. "Peyk" adı verilen koşucu ulaklar, "hanedanlığın haberini, hızlı ve güvenli bir şekilde hedefe ulaştırmak için" adeta zamanla yarışırlar.
🔸 Riskli bir görevi bulunan peyklerin fiziksel özellikleri de oldukça önemlidir. Fakat bu kimselerin akıllara iri ve güçlü kimselerden seçildiği fikri gelmemeli. Çünkü bu düşüncenin aksine peykler; küçük ve zayıf görünen, çevik yapılı kimselerden seçilmiştir.
🔸 1673 yılında Edirne'de gözlem yapan Seyyah Galland, bu teşkilat için "benzer fiziksel yapıları ve yaşları ile seyri hoş bir manzara oluşturuyor, yürüyüşlerindeki ahenk ve emin adımlarla dikkat çekiyor" sözlerini sarf etmiştir.
Seyyah Galland kimdir?
Seyyah Galland, Binbir Gece Masalları'nı Avrupa'ya tanıtan Fransız şarkiyatçıdır.
🔸 Bilhassa özenle seçilen bu görevlilerin eğitimi de fazlasıyla zordur. Örneğin; peyklere çıplak ayakla kızgın kumda farklı koşu teknikleriyle antrenman yaptırılır.
🔸 Bizlere bir işkence yöntemi gibi gelen bu tekniklerin uygulanması, onları tüm zorluklara karşı hazırlamak içindir. Bunun sonucundaysa peyklerin ayak tabanları neredeyse bir at nalı gibi sertleşerek nasırlaşır ve hissiz bir tabaka haline gelir.
🔸 Akıllara bu tarz haberleşme ağının yerine bineklerin kullanılması daha mantıklı gibi gelse de peyklerin aldığı eğitim ve fiziki özellikleri göz önünde bulundurulduğunda atlı habercilere kıyasen daha tercih edilebilir görünürler.
🔸 Zayıf ve çevik peykler, dayanıklılıklarını artırmak adına kendilerine has yöntemler de geliştirmeyi ihmal etmemişlerdir. Peykler, söylediklerimizin yanı sıra hızlı koşabilme kabiliyetlerine de sahiptirler.
🔸 Görevli peykler, gece - gündüz demeden aralıksız koşabilmektedirler. Bu sebeple daha çabuk hedefe ulaşabilir ve bunun sonucunda da güven kazanırlar.
🔸 Peyklerin günlük performansları 150 kilometreye kadar ulaştığı bilinir. Koşucu ulaklar, İstanbul'dan Edirne'ye bir gün ve bir gecede ulaşabilecek kadar donanımlıdırlar.
🔸 Koşucu ulakların hızlı koşmalarını sağlayan başka etmenler de vardır, bunlardan biri de haberi ulaştırmaya çalıştıkları süre zarfında kemerlerine ve daha çok dizlerine hoş ses çıkaran çıngıraklar bağlamaktadırlar.
🔸 Osmanlı döneminde çıngırakların sesi bir padişah habercisinin yani koşucu ulakların gelmekte olduğunu, bilhassa şehir içinde yolun boşaltılması için bir uyarı aracı olduğu bilinir.