Osmanlı'nın sanatkar padişahları

'Efendilerinize söyleyin. Şimdiki Osmanlı padişahı öncekilere asla benzemez. Şimdi benim iktidarımın ulaştığı yerlere onların hayalleri bile yetişememiştir.' Çağ açıp, çağ kapayan Fatih Sultan Mehmet, üstün yetenekleri olan bir padişahtı. Yıkılmaz denilen surları yıkıp, kendi icadı olan toplarla da Osmanlı devletinin hem devamını hem de şahlanışını temin etti. İki kez tahta çıkan Fatih, ilk kez tahta çıktığında 12 yaşındaydı. Genç yaşta olmasını fırsat bilen düşmanların çıkardığı kargaşa nedeniyle II. Murad yeniden tahta çıktı. II. Mehmet ise Manisa sancakbeyliğine geri döndü. 10 Şubat 1451'de babası ölünce tekrar tahta oturan II. Mehmet'in en büyük başarısı şüphesiz İstanbul'un fethidir. 1543 yılında henüz 21 yaşındayken yıkılmaz denilen Bizans'ı yıkan Fatih Sultan Mehmet, bir çağı kapayıp yeni bir çağ açmıştı. 'Eyleme gönlün gözün cevr ile Avnî'nin harâb Dürr ü gevherler verir bu bahr ile kânım sana' İstanbul'u fethederek Peygamber efendimizin övgüsüne mazhar olan çağ, açıp çağ kapatan Fatih Sultan Mehmet, aynı zamanda bir divan şairiydi. Şiirlerinin tamamı günümüze kadar ulaşamadı fakat elde mevcut olan tek nüshada birçok şiiri mevcut. Fatih Sultan Mehmet, şiirlerini yazarken Avni takma adını kullanıyordu. Şiirlerinden çok kuvvetli bir eğitim aldığı, birçok dil bildiği, zamanın bütün ilmi, kültürel, felsefi, siyasi ve entelektüel birikimlere sahip olduğu anlaşılır. Fatih şiirlerinden divan şiirinden son derece gelişmiş bir içerik biçimin oldukça güçlü bir şekilde verir. Fatih'in elde olan divanı hacim bakımından küçüktür. Fakat duygu, düşünce bakımından oldukça gelişmiş, renkli samimi sanatkâr kişiliğini yansıtan şiirlerdir. Şiirlerinin beyitleri ve mısraları, insanları büyük bir cihan devletini yöneten doğu ve batının hükümdarıyla karşı karşıya bırakır. Fatih şiirlerinde divan edebiyatında bilgi, kültür ve estetik birikimini bütün gücü ile ortaya koyduğu gibi tasavvuf ve tasavvuf ile ilgili hususlara da yer verdi. Divanı, sanat ve ifade üslupları açısından son derece zengindi. 3 Mayıs 1481'de vefat eden Fatih Sultan Mehmet'in ölümün üzerindeki sır perdesi hakkındaki haberimizi okumak için tıklayın… Yavuz, ilme ve bilgiye önem veren bir padişahtı. Mısır seferine giderken yanındaki âlimlere Mısır tarihine ait eserler tercüme ettiren Sultan, böylelikle savaşa gidip gelirken yollarda geçen zamanın mühim bir kısmını ilme ve şiire ayırmıştı. Çağatay Edebiyatı'nı da tanıyan hatta Çağatayca şiir söyleyerek Ali Şîr Nevaî'ye nazire söyleyen şairler arasında yerini alan Yavuz Sultan Selim, Arapçaya ve Farsçaya ciddi derecede hâkim olan Yavuz, Osmanlı sultanları arasında Farsça divanı olan tek padişahtır. Nihat Sami Banarlı Yavuz Sultan Selim'in şairliği için şöyle der: 'Yavuz'un şiir sanatına vukufu ve o çağlarda şiir söylemeyi mümkün kılan umumî bilgisi ve edebi kültürü hakkında, onun Farsça divanı bize kafi bir fikir verebilecek mahiyettedir. Bu küçük divanı dolduran, ince, hisli şiirlerde duygu unsuru derecesinde bilgi, görgü ve tefekkür unsurunun da kuvvetli bir hissesi vardır.' Şiirlerinde dili ustaca kullanan Yavuz Sultan Selim, bir şiiri vardır ki yukarıdan aşağı da okunsa aynıdır. Divan edebiyatında buna vezn-i aher denir. Sanma şâhım herkesi sen sâdıkâne yâr olur Herkesi sen dost mu sandın belki ol ağyâr olur Sâdıkâne belki ol âlemde bir serdâr olur Yâr olur ağyâr olur serdâr olur dildâr olur. 10 soruda Yavuz Sultan Selim ve hilafet haberini okumak için tıklayın… Kanuni Sultan Süleyman Han, popüler kültürde şaşalı törenler ve saray hayatı ile anlatılsa da 46 yıllık hükümdarlığının büyük kısmı at sırtında seferlerde geçerken, çoğu Batı'ya olmak üzere 13 büyük sefer düzenledi. Babası, 9'uncu Osmanlı Sultanı Yavuz Sultan Selim Han'ın, Hafsa Sultan'dan doğma Kanuni Sultan Süleyman Han, 6 Kasım 1494 tarihinde Trabzon'da dünyaya geldi. Hünername'ye göre adını, doğduğu saatlerde Kur'an'dan açılan sayfada geçen Hazreti Süleyman'dan aldı. Babası Yavuz Sultan Selim'in sancak beyi olarak görev yaptığı Trabzon'da çocukluğu geçen Kanuni, ilk eğitimini Trabzon sarayında kendisine tahsis edilen hocalardan aldı. Kanuni Sultan Süleyman, 30 Eylül 1520'de tek çocuk olarak taht mücadelesine girmeden, zengin ve güçlü bir imparatorluğun başına geçti. Altın Çağ olarak adlandırılan onun 46 yılık padişahlık döneminde dünya siyasetine yön verdi. Osmanlı Cihan Devleti'nin ideolojik alt yapısının temellerinin atıldığı bu dönem, Avrupa'nın siyasi coğrafyasını derinden etkiledi. Osmanlı Devleti böylece Avrupa devletler dengesinde belirleyici bir rol üstlendiği gibi modern Avrupa'nın oluşumunda da pay sahibi oldu. Cihan Devleti'nin sınırlarının ulaştığı toprakların dışında Kuzey Afrika içlerinden Habeşistan'a, Yemen'e, Hindistan'a, kuzeyde Rus steplerine kadar çok geniş bir sahaya hâkim oldu. 46 yıllık saltanatıyla dünyanın en büyük padişahlarından olan Kanuni Sultan Süleyman'ın binlerce şiiri bulunuyor. Divan edebiyatının en parlak döneminin yaşandığı 16. yüzyılda hüküm süren kendisi de şiirler yazan Kanuni, 'Muhibbî' ve 'Muhib' takma adlarını kullandı. Arapça ve Farsçaya hâkim olan Kanuni'nin hacimli bir Türkçe divanının yanında Farsça şiirlerinin bulunduğu bir divanı da olduğu bilinir. Türkçe divanında 4100'ü aşkın şiir bulunur. Türk edebiyatının önemli şairlerinden olan Kanuni'nin divanının yirmi civarında eş yazması nüshası bulunur. Bu divan nüshalarından biri de bizzat kendi el yazısıyla yazıldı. Dönemindeki büyük şairleri ve bu konudaki gelişmeleri takip ederek şiir yazma kabiliyetini geliştiren Kanuni, divan edebiyatındaki bütün şiirleri baştan sona okur kimi şiirlere de benzerleriyle karşılık verirdi. Nesimi, Cem Sultan, Necati, Ahmed Paşa, Figani, Fuzuli, Taşlıcalı Yahya ve Baki Kanuni'nin takip ettiği şairler arasındaydı. Halk içinde mu'teber bir nesne yok devlet gibi/ olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi beytinde olduğu gibi dillerden düşmeyen hikmetli beyitler söyleyen Kanuni'ye göre şiirin gerçek bir şiir olabilmesi için önce şairin temiz bir kalbe sahip olması gerekir. Ondan sonra okuyanların şeker gibi lezzet bulmaları şarttır. Şairin her sözünde renkli ve nazik manalar bulunmalıdır. Hükümdarlığı boyunca büyük zaferle kazanan Kanuni Sultan Süleyman, girdiği savaşlardaki meydan muharebelerini, şiirlerinde bir tablo gibi ustalıkla anlatır. Gerek kendisinin gerek de aynı dönemde yaşadığı diğer şairlerin divanlarında savaşların hatıralarıyla dolu pek çok kaside ve gazele rastlanır. Kanuni Sultan Süleyman'ın şiirlerini topladığı Muhibbi divanının ilk matbaa baskısı da Adile Sultan tarafından yapıldı. 72 yaşında çıktığı 13'üncü seferi olan Sigetvar kuşatması sırasında, 7 Eylül 1566'da şehit düşen Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümü nasıl gizlendiğiyle ilgili haberimizi okumak için tıklayın… 27 Temmuz 1612'de İstanbul'da doğan IV. Murad, I. Ahmed ile Mahpeyker (Kösem) Sultan'ın oğluydu. m10 Eylül 1623'te tahta çıkan IV. Murad, 20 yaşına geldikten sonra idareyi eline alarak önce İstanbul'da devlet idaresi, sipahi ve yeniçerilerden kendisine sorun çıkaranları ortadan kaldırdı. Osmanlı padişahları arasında farklı karakteriyle öne çıkan IV. Murad, iradesi ve hafızası kuvvetli, gözü hiçbir şeyden yılmayan biri olarak bilinirdi. Tebdili kıyafet gezerek her şeyi yakından görüp anlamaya çalışan IV. Murad, devletin iç ve dış durumunu düzeltti. Askerin başında savaşa katılan Osmanlı padişahları arasında yer alan Sultan Murad, uzun boylu, geniş omuzlu, heybetli bir kişi olarak tanınır. Çok kuvvetli olduğu, devrin meşhur pehlivanlarıyla güreştiği ifade edilen IV. Murad'ın 200 okkalık gürz kullandığı, kılıç, ok, harbe ve benzeri silahları kullanmakta mahirdi. IV. Murad dönemi âlim, şair, tarihçi, hattat ve musikişinas gibi muhtelif sahalarda yetişmiş fikir adamları bakımından Osmanlı Devleti'nin en dikkate değer devirlerinden oldu. Evliya Çelebi, Katib Çelebi, Nef'i, Şeyhülislam Yahya, Veysi, Koçi Bey, Azmizade Haleti gibi isimler onun döneminde yaşadı. Arapça ve Farsça bilen IV. Murad, Muradi mahlasıyla şiirler yazdı, beste yapacak düzeyde musikiyle ilgilendi. Saltanatında ilim ve sanat adamlarını destekleyen Sultan IV. Murat Tebriz'i fethedince buradan on iki musikişinası İstanbul'a getirerek Enderun'a yeni sanatkârlar kazandırdı. Padişahın sohbet arkadaşları arasında olan Evliya Çelebi, Seyahatnamesinde saray meşk hanesinde ve Sultan IV. Murat'ın huzurunda yapılan edebiyat ve musiki toplantılarından bahseder. Cuma geceleri âlimler, şeyhler ve hafızlarla yaptığı toplantıların yanında cumartesi geceleri de ilahihan, hanende ve sazendelerin katılımıyla sizi eserlerin okunduğu fasıllar yapardı. 'Murâdî' mahlası ile şiirler yazan Sultan, 'Şah Murad' mahlası ile de besteler yaptı. Sanatkâr bir padişah olan IV. Murad Han, hüseyni makamından altı ayrı peşrev besteleyebilmiş kudretli bir bestekâr ve müzik bilginiydi. Bu özelliği ile müzik tarihimizde tek sultan olan IV. Murat'ın bilinen beste sayısı on beştir. Sultan IV. Murat'ın 'Uzzâl Peşrev'i dinlemek için tıklayın… Şairliğinin yanı sıra saz çalması, müzik bilimindeki bilgisi ve özellikle bestekârlığıyla Türk musikisinde önemli bir yere sahip olan Sultan III. Selim'in müziğe olan ilgisi küçük yaşlarda başlamıştı. İlk olarak amcası Sultan I. Abdülhamid'in müezzinbaşısı Kırımlı Ahmed Kamil Efendi'den usul ve eser meşkiyle ilgili eğitim aldı. Daha sonra Hacı Sadullah Ağa'dan ve Tanburi İzak'tan tambur çalmayı öğrendi. Müzikle en fazla meşgul oluğu dönem şehzadelik yılları olmuş ve en güzel eserlerini bu dönemde bestelemişti. Padişah olduktan sonra Enderun Mektebi'ndeki müzikle ilgili bölümü yeniden düzenlemişti. O zamana kadar günlük ücret alarak ders veren müzik hocalarına maaş bağlatmıştı. Daha sonra Haremde bir meşk hanesi açtırdı. Şehzadeliği dönemindeki kadar olmasa da saltanatı boyunca müzikle ilgilenerek beste yapmaya devam etti. Saray dışındaki musikişinasları saraya davet ederek onlara sanatlarını icra etme fırsatı tanırdı. Türk müziği yazı tarihinde önemli bir yeri olan Sultan III. Selim'in teşvikiyle Abdülbaki Nasır Dede, bir Türk musiki yazısı sistemi geliştirdi. Mevlevi tarikatına bağlı olan Sultan III. Selim, zaman zaman İstanbul'daki Mevlevihanelere gider, buradaki musiki faaliyetlerini takip ederdi. Şeyh Galib'in Mevlevi postuna oturmasının ilk yıllarında Mevlevihane'nin tamiri gündeme geldi. Şeyh Galib konuyu Sultan'a açıkladığı dilekçesine bir kaside ekleyerek Sultan III. Selim'e takdim etti. Kasideyi çok beğenen padişah, hemen dergâhın tamiri için burukta bulunmuştu. Dergâhın bir Cuma günü yapılan açılışında Sultan III. Selim de hazır bulunarak mukabelede hükümdarın bestelediği suzidilara ayini icra edilmişti. 100'ü aşkın bestesi olan III. Selim'in tespit edilen eserlerinden yarısından fazlası peşrev ve saz semaisidir. 'Selim Dede' mahlaslı bestelerin ona ait söylenir. Bestekârlığının yanında iyi bir tamburi ve neyzen olan III. Selim, Batı müziğine de ilgi duymuştu. 2 Mayıs 1797'de yabancı bir topluluk tarafından sarayda hükümdarın huzurunda bir opera sahnelendi. Sultan III. Selim, Şehnaz şarkısını dinlemek için tıklayın… Babası II. Mahmud, annesi Bezmiâlem Vâlide Sultan olan Sultan Abdülmecid, 25 Nisan 1823'te İstanbul'da doğdu. Konuşacak ve okuduğunu anlayacak kadar iyi Fransızca öğrendi. Avrupa neşriyatını yakından takip eder, temas ettiği yabancılarla çeşitli konuları tartışırdı. Babasının vefatının ardından, 1839 yılında henüz 17 yaşında iken tahta çıktı. Sultan II. Mahmud'un başlattığı ıslahat hareketlerini devam ettireceğini bildirdi. Birçok yeniliğe de imza atan Sultan Abdülmecid, 1840'ta kâğıt para bastırdı, 1844'te Mecidiye Köprüsü yapıldı. 1848 yılında, Beşiktaş'la Ortaköy arasında Küçük Mecidiye Camii, Ortaköy iskelesi yanında Büyük Mecidiye Camii inşa edildi. 1851'de Şirket-i Hayriyye denilen Boğaziçi vapurları işletilmeye başlandı. 1853'e gelindiğinde, baş gösteren Kırım Harbi sırasında ilk telgraf, İstanbul-Varna-Kırım hattına döşendi. 1854'te Beykoz Kasrı, 1856'da Küçüksu Kasrı ile Dolmabahçe Sarayı yaptırıldı. Ayrıca İstanbul'un pek çok yerinde çeşmeler yaptırıp, eski eserleri tamir ettirdi. Sultan Abdülmecid hat sanatını, önemli hattat Mahmud Celaleddin'in talebesi Mehmed Tahir Efendi'den öğrenmişti. Sülüs ve nesih yazılarını meşk ederek 1843 yılında icazetname almıştı. Camilerde ve müzelerde birçok eseri bulunur. Kendi döneminde yapılan Bezm-i Âlem Valide Sultan Camii, Ortaköy ve Tophane Kılıç Ali Paşa Camilerinde bulunan levhaları kendi yazmıştı. Kendisinin hocası Mehmed Tahir Efendi dolayısıyla ile hat sanatında Mahmut Celalettin tarzına meyletmiştir. Bundan dolayı o dönemdeki bütün hattatlar bu etki altında kalmıştı. Abdülmecid Han, rikayı da iyi derecede yazardı. Ancak rika hattını kimden meşk ettiği bilinmiyor. Topkapı Sarayı'nda teşhir edilen ve sultanın imzasını taşıyan Kur'an-ı Kerim cüzü onun hat sanatındaki kabiliyetinin güzel bir örneğidir. Topkapı Sarayı'nda on sekiz, Türk İslâm Eserleri Müzesi'nde sekiz, Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi'nde dokuz, diğer yerlerde yirmi olmak üzere toplam elli beş eseri tespit edilebilmiştir. Sultan Abdülmecid'in diğer hatlarının sergilendiği yerlerle ilgili haberimizi okumak için tıklayın… Sultan II. Mahmud'un şehzadeliği sırasında eğitimiyle bizzat amcası Sultan III. Selim, Topkapı Sarayı'nda dönemin en iyi eğitmenlerinden ders görmüştü. II. Mahmud, Sultan III. Selim'in musiki zevkinden ve terbiyesinden etkilenmiş, ney üflemiş ve tanbur çalmıştı. Sözleri kendisine ait olan Hicaz Kalenderi en ünlü eseriydi. Musikişinaslığının yanında iyi bir hattat olan Sultan II. Mahmud, herkesin okuyabileceği tarzda yazı yazmakta ustaydı. Önce Kebecizade Mehmed Vasfi'den daha sonrada Mustafa Rakım Efendi'den genç yaşta icazet alan Sultan Mahmud, nesih, sülüs özellikle de celi sülüs üzerinde çalıştı. Celi türünde büyük başarılara imza atan II. Mahmud, hiç imla hatası olmaksızın yazdı. Bu ne kadar dikkatli ve ince bir hattat olduğunu gösterir. Sultan II. Mahmud'un hatlarıyla ilgili haberimizi okumak için tıklayın... Sultan II. Abdülhamid, günümüzde daha çok zekâsı ve başarılı devlet yönetimiyle tanınsa da çok yönlü bir kişiliği vardı. Çok iyi ata binen ve maharetli bir silahşor olan sultan Abdülhamid, şehzadeliğinden itibaren çok iyi yetişti. Şehzadelik maaşıyla yaptığı yatırımlarla padişah olmadan önce ciddi bir servet edindi. En maharetli olduğu marangozluk alanıyla ilgili kızı Ayşe Osmanoğlu hatıratında şunları söyler: 'Babamın marangozluğa olan merakı babasının zamanda başlamıştı. Çünkü Abdülmecid Han da marangozlukla uğraşmış ve yanında Halil Efendi'den ders almıştır. Büyükbabamın marangoz takımlarında bu Halil Efendi'nin imzası kazılıymış. Takımlar, Yıldız'da babamın atölyesindeydi. Kendisi de bu aletlerle çalışırdı. Avrupa'dan yeni sistem birçok aletler de getirtmişti. Yaptığı birçok sedefli, oymalı eşyalar Yıldız'da idi.' Sultan Abdülhamid'in Yıldız Sarayı'ndaki hususi dairesinin hemen yanında geniş bir salonu kendisi için marangozhaneye çevirmişti. Sultan ilk etapta kendisine özel olarak bir el testeresi sipariş vermiş daha sonra da bu testerenin İstanbul'da kolayca bulunması için Almanya'dan bu aletten çokça sipariş vermişti. Tahta işçiliğinde şaheserler ortaya koyan Abdülhamid, dolap, masa, sandalye, yazıhane, kütüphane gibi ev eşyaları üzerine fildişi kakma tekniği kullanarak vücuda getirirdi. Gençlik hatıralarıyla ilgili Sultan Abdülhamid şunları söyler: 'Gençlerimiz memur, asker veya ulemadan olmayı tasarlıyor. Neden, Osmanlı büyük bit tüccar, mahir bir zanaatkâr veya bir fen adamı olmayı düşünmüyor? Ben de marangozluk sanatı ile meşgul olduğumdan halka iyi bir numune sayılırım. Şimdiye kadar böyle çalışma alışılmamış olması pek yazık.' Sultanın elinden çıkma mobilyalardan her birinin değeri oldukça yüksektir. Kendi eliyle yaptığı sandalye, masa, pencere ve dolaptan teşhir ettiği bir oda sarayda mevcut. Marangozhane, tamirhane, bıçkıhane, kilithane ve dökümhane yıktırılmış, yalnız çini fabrikası muhafaza edilmişti. Sultan II. Abdülhamid'in Şazeli tarikatı Şeyhi Muhammed Zafir Efendi için yaptırdığı Ertuğrul Tekke Camii o dönemde inşa edilen Şazeli tekkeleri içinde en büyüğüydü. Tamamen ahşap olan bu caminin mimarı Raimondo d'Aronco'dur. Mabeyn-i Hümayun müşaviri Gazi Osman Paşa'yı inşaata nezaret etmesi için bizzat görevlendirmişti. Caminin minaresi taştan olup duvarları kagir, çatıları ahşaptı. Sultan II. Abdülhamid kadınlar mahfelinin kafes kısımlarını bizzat kendisi yapmıştır. Bu kısmı yaparken Afrika'dan özel olarak getirtilmiş olan gül ağaçları kullanmıştı. Yine Yıldız Hamidiye Cami'ndeki haremlik ve selamlık mahfillerinin kafesleri de Sultanın elinden çıkmadır. Sultan II. Abdülhamid, hal edildikten sonra gerek Selanik'teki Alatini Köşkü'nde gerekse Beylerbeyi Sarayı'ndaki odasında devam etmişti. Beylerbeyi Sarayı'nda sultanın el yapımı mobilyalar mevcut. Büyük marangozhaneden yapılmış bir dolap ve yazıhane sarayın 16 numaralı odasında mevcuttur. Yabancı devletler kendi emellerine yardım edecek vezir ve sadrazam mertebesine kadar çıkarabilmişse, devlet emniyet içinde olamazdı.' diyen Ulu Hakan'ın gizemli teşkilatıyla ilgili haberimizi okumak için tıklayın... Sarayın harem odasında beyaz altın yaldızlı dolabın camlarında A.H. imzası vardı. Bir tanesi Abdülhamid Han tarafından tasarlanıp yapılan yemek sandalyelerinin üzerinde kufi yazıyla yazılmış Abdülhamid yazısı vardır. Sultan II. Abdülhamid'in bir günü nasıl geçirdiğiyle ilgili haberimizi okumak için tıklayın... Adülhamid'in teknolojik gelişmelere olan ilgisi, saltanatı süresince bir kısmı hayata geçen, bir kısmı da çeşitli sebeplerden dolayı gerçekleşemeyen birçok projenin şekillendirilmesine vesile oldu. Gerçekleşmesi imkansız gözüyle bakılan projelere imza atan Sultan Abdülhamid'in, Konya Ovası Sulama Projesi, Tüp Geçit projesi gibi yüzyıl sonra gerçekleşen projelere imza attığını biliyor muydunuz? Sultan II. Abdülhamid'in çağlar aşan projeleriyle ilgili haberimizi okumak için tıklayın...

Osmanlı'nın sanatkar padişahları

Türklerin gökyüzüne açılan penceresi: Şanırak

Edirne'de ressamlar Balkan mirası "Bocuk" temalarını kabaklara resmetti

2025 Türk Dünyası Kültür Başkenti: Aktau

Doğan Cüceloğlu'nun "İyi Düşün Doğru Karar Ver" eserinden ders niteliğinde alıntılar

Fatma Bayram'ın yeni eseri İyiler Yalnız Değildir'den 30 alıntı

Ayet ve hadisler ışığında kadın

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Filistin'deki zulme karşı Müslüman tavrı nasıl olmalı - PODCAST

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Haris el-Muhâsibi'den Hakk'ı Arayanlara Nasihatler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

Türklerin gökyüzüne açılan penceresi: Şanırak

Doğan Cüceloğlu'nun "İyi Düşün Doğru Karar Ver" eserinden ders niteliğinde alıntılar

Fatma Bayram'ın yeni eseri "İyiler Yalnız Değildir" TK Kitap'tan çıktı!

Fatma Bayram'ın yeni eseri İyiler Yalnız Değildir'den 30 alıntı

357 yıllık Kavak İskele Camii’nin hikayesi

Moriskolar kimdir? Endülüs'teki son Müslümanlar

Arama

Osmanlı'nın sanatkar padişahları