Arama
Selçuklu'nun başkenti Konya'nın ilk medresesi: İplikçi Camii
İplikçi Cami, Anadolu Selçuklu Devleti'nin başkenti olan Konya'nın ilk medresesiydi. İplikçi Camii'nin bitişiğinde 13. yüzyılda inşa edilen yapı, devrinde önemli bir ilim merkeziydi. Hatta öyle ki Mevlana ve babası Bahaddin Veled bu medresede ders vermişti. Peki, günümüze yalnızca küçük bir kümbeti intikal eden yapının tarihimiz açısından önemi neydi?
Hacı Ebu Bekir tarafından 1332'de genişletilip, yenilenen İplikçi Cami ve medreseyi ilk olarak II. Kılıçaslan döneminde Vezir Şemseddin Altunba yaptırdı. Caminin kapısının üstündeki kitabede de yer almaktaydı.
📌1200 yıllarında II. Rükneddin Süleyman Şah, sipehsalarlarından Şemseddin Altun Aba tarafından yaptırılan medrese, vakfiyesinde görüleceği üzere mütevelli olarak "İplikçi oğlu"nun tayin edilmesinden dolayı, İplikçi Medresesi olarak şöhret yapmıştı.
📌Bazı araştırmacılar caminin medreseden kısa bir süre sonra medresenin bânisi olan Altun-aba tarafından yapıldığı görüşünü de benimsemektedir.
📌Bir yangın sonucunda harap olan yapının 1584 yılından önce tüccar Hacı Emrullah tarafından tekrar tamir ettirildiği bilinmektedir.
İplikçi aslında bir külliye olarak inşa edildi. Külliyenin içerisinde de cami ve bitişiğinde bir medrese bulunuyordu.
Günümüzde medrese nerededir?
📌Caminin medrese ile olan ilişkisi biraz karışıktı. Medresenin ortaya çıkması çok eski bir tarihe dayanmaz. 1939 yılında caminin onarımı sırasında yapılan temizlikte başka bir yapının da varlığı ortaya çıktı. Günümüzde mevcut olmayan medrese camiye duvardan bitişikti.
📌İplikçi Medresesi'ne 1907 yılına kadar müderris tayini yapıldığı Şer'iyye Sicil kayıtlarıyla sabittir. Fakat ne zamana kadar tedrisata devam ettiği bilinmiyor. Medrese, 3 Mart 1924'te tekkeleri kapatan kanunun yürürlüğe girmesinden sonra tamamen kapatılmıştır.
📌İplikçi Medresesi'nden günümüze sadece küçük bir kümbet ulaşmıştır.
Medreseye dair bir hikaye…
📌Sultanü'l-ulema Bahaeddin Veled, Konya'yı geldiği zaman Konya'da Selçuklu Sultanının sarayında misafir olmayı reddedip Altun-Aba Medresesi'ne inmişti. Âriflerin Menkıbeleri'nde Ahmed Eflâkî bu olayı şu şekilde aktarır:
"Sultan'ın niyeti Sultanü'l-ulemayı kendi sarayında ağırlamak ve onu orada misafir etmekti. Baha Veled kabul etmedi, bize medrese durmak yaraşır diyerek Altun Aba Medresesi'ne indi."
Medreseye dair ilgi çekici detaylar
📌Medrese 38 öğrenci okuyordu.
📌Vakfiyesine göre burada okuyan öğrencilerin Hanefi ve Şafii mezhebinden olduğu düşünülmektedir.
📌Medrese eğitim beş yıldır, beş yıldan sonra başarısız görülen öğrenciler medresen atılmaktadır.
📌Öğrencilerin kitap ödünç alabildiği bir kütüphanesi mevcuttur. Öğrencilerin kitap ödünç almasındaki yöntemler günümüzdeki gibi işlemektedir.
(x) Anadolu'ya Selçuklu'dan miras 5 medrese
📌Özel günlerde medrese tarafından öğrencilere yemek ve tatlı ikramlarında bulunulmuştur.
📌Kandil gibi mübarek gün gecelerde medrese mumlarla aydınlatılmıştır.
📌Medresede çalışan görevlilerin maaşları belli bir kurala göre bağlanmıştır. Öğrencilere de ödenen küçük miktarda para mevcuttur.
📌Medresenin vakıf gelirleri arasında Konya çevresinde bulunan arazi, köy, han ve dükkanlar bulunur.