Arama
Sultan II. Mahmud ve modernleşmenin yolunu açan ıslahatları
Sultan II. Mahmud, Osmanlı tarihinde iz bırakan hükümdarların başında gelir. Devlet-i Aliyye'de modernleşmenin temellerini atmış; ancak geleneğe olan bağlılığını hiçbir zaman yitirmemişti. İyi bir tahsil gören II. Mahmud, güzel sanatlara ilgi duymuş; hüsn-i hat alanında henüz şehzadelik yıllarında icazet almıştı. Tambur çalan ve ney üfleyen II. Mahmud, yazdığı şiirlerde ise "Adli" mahlasını kullanırdı. Tıp, eğitim, askeri, idari, hukuk ve sosyal alanlarda pek çok yeniliğe imza atmış ve kendisinden sonra gelen Osmanlı sultanlarını bu anlamda etkileyerek reformların öncüsü olmuştu.
1824'te yayınlanan bir fermanla ilköğretim zorunlu hale getirildi. Mart 1827'de Mekteb-i Tıbbiye ve 1835'te Harbiye Mektebi kuruldu. Şubat 1839'da Rüşdiyeler (ortaokul) açıldı. Memur yetiştirmek amacıyla Mekteb-i Maarif-i Adliye ve Mekteb-i Ulum-ı Edebiye adlı okullar açıldı. 1830'da Enderun ağaları ve Tıbbiye öğrencilerinden kabiliyetli olan 150 kişiyi öğrenci olarak Avrupa'ya gönderdi. Tercüme Odası'nda Türk gençlerine yabancı dil öğretildi. Mühendishane, Tıbbiye ve Harbiye Mektebi gibi kurumlarda yabancı dille eğitim verildi.
İstanbul'un imarına büyük ilgi gösteren Sultan Mahmud, İstanbul ile Galata arasındaki irtibatı sağlayan Galata Köprüsü ile şehrin başına belâ olan yangınların gözetlendiği Bayezid Kulesi gibi iki büyük yadigâr bıraktı. Kendisi ve validesi namına büyük bendler ve suyolları inşa ettirerek, İstanbul'un su sorununa çözüm bulmaya çalıştığı gibi, ashâb-ı kiramın metruk hâle gelen türbeleriyle tamire muhtaç tekkeleri ihyâ eyledi ve şehrin imarına büyük hizmetlerde bulundu.
Derlenmiştir.
Erhan Afyoncu, Sorularla Osmanlı İmparatorluğu, Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2016.