Arama
Sultan II. Mahmud ve modernleşmenin yolunu açan ıslahatları
Sultan II. Mahmud, Osmanlı tarihinde iz bırakan hükümdarların başında gelir. Devlet-i Aliyye'de modernleşmenin temellerini atmış; ancak geleneğe olan bağlılığını hiçbir zaman yitirmemişti. İyi bir tahsil gören II. Mahmud, güzel sanatlara ilgi duymuş; hüsn-i hat alanında henüz şehzadelik yıllarında icazet almıştı. Tambur çalan ve ney üfleyen II. Mahmud, yazdığı şiirlerde ise "Adli" mahlasını kullanırdı. Tıp, eğitim, askeri, idari, hukuk ve sosyal alanlarda pek çok yeniliğe imza atmış ve kendisinden sonra gelen Osmanlı sultanlarını bu anlamda etkileyerek reformların öncüsü olmuştu.
Asırlarca Osmanlı askeri müziği olarak kullanılan mehter musikisinden ilk kopuş, Nizam-ı Cedid ordusunun günlük yürüyüş ve eğitimlerinde kullanılmak üzere o dönemdeki Fransız subaylarının katkılarıyla, bir boru-trampet takımı oluşturulmasıyla başladı. Bu takımın eğitimi, İstanbul'da bulunan Fransız Monsieur Manguel üstlendi. Ancak yine de kaliteli bir bando takımı kurulamadı. Bu konudaki birkaç girişim de yetersiz kaldı. Daha sonra İtalya'dan gelen müzisyen Donizetti Paşa'nın gerçekleştirdiği çalışmalarla ilk konservatuvar olarak adlandırılabilecek Mızıka-i Hümâyûn kuruldu.
Sultan II. Mahmud, Asâkir-i Mansûre ordusunun kıyafetleri de dâhil eski askeri sistemden her yönüyle farklı olmasını istiyordu. Yeni askerlerin nasıl bir başlık kullanacakları konusunda yeni bir arayış başladı. Tunus'tan getirilen fesleri askerlerine giydiren Serasker Hüsrev Paşa'nın fesli birlikleri, bir Cuma selamlığında II. Mahmud'u selamladılar. Düzgün ve pratik olan fes, padişah tarafından çok beğenilince bütün askeri birliklere fes giydirilmesi kararlaştırıldı.
1826'da Yeniçeri Ocağı kaldırıldı yerine, Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye adıyla yeni bir ordu kuruldu. Yeni ordu için bir aydan kısa bir sürede bir kanunname hazırlandı. Buna göre ordu başlangıçta 12 bin kişiden oluşacak ve askerlik süresi 12 yıl olacak; askere alma işi gönüllülük esasına göre yapılacaktı.
Askeri tabip, cerrah ve eczacı yetiştirmek üzere 1827'de Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye ve Cerrahhane kuruldu. Aynı şekilde devrin tıp alanında uzman Avrupalı isimleri davet edilerek ders vermeleri sağlandı.
Bir istismar ve yolsuzluk odağı haline gelen timar sistemi 1831'de kaldırılarak dirlik arazileri hazineye devredildi. Yeni kurulan ordunun eğitim ve teşkilat bakımından çağdaş standartlara kavuşturulması amacıyla birçok Avrupalı uzman getirtildi. Bu askeri heyetler sayesinde alanda önemli gelişmeler kaydedildi. Ordunun modernleşmesi için çalışıldı.