Arama
Tarihe tanıklık eden Osmanlı eserleri
Üç kıtada asırlar boyu hükmeden cihan devleti Osmanlı, Türk-İslam sanatını geliştirerek tüm dünyada şaheserlerini ortaya koydu. Dünya sanat tarihinde de önemli bir yere sahip olan Osmanlı, gittiği her yere, yüzyıllar geçse de silinmeyecek izler bırakarak medeniyetinin köklerini saldı. İşte sizler için tarihe tanıklık eden Osmanlı eserlerini derledik.
Ercümend Bânû Begüm kimdir?
1593 yılında doğan Ercümend Bânû Begüm, Cihangir'in vezirlerinden İ'timâdüddevle Mirza Gıyâsüddin'in oğlu Âsaf Han'ın kızıdır. Halası Nurcihan, Cihangir'in hanımıydı. Şah Cihan daha şehzade iken 1021'de (1612) onunla evlenen Ercümend Bânû kocasının tahta çıkması üzerine Mümtaz Mahal unvanını aldı.
Tac Mahal, Şah Cihan'ın, büyük bir sevgiyle bağlı olduğu eşi Ercümend Bânû Begüm'ün 17 Zilkade 1040 (17 Haziran 1631) tarihinde genç yaşta vefatının ardından inşa edildi.
Yapının inşası sırasında Mimar Muhammed Îsâ Efendi'nin öncülüğündeki heyet tarafından hazırlanan plân ve maketler, Şah Cihan'ın direktifleriyle binaya aksettirildi. 22 yıl sürecek bu nadide anıt mezarın yapımı için inşaata başlandı. Mehmed İsa Efendi'ye Semerkandlı Mimar Muhammed Şerif yardım etti.
Ana türbe binası ve külliyenin diğer bölümlerinde bulunan kitâbeler dinî mahiyettedir ve Kur'ân-ı Kerîm'den âyetler ihtiva eder. Bunların arasında en meşhuru, cephelerde yer alan Yâsîn-i Şerif olup, Osmanlı tebaasından olduğu bilinen Hattat Settâr Han tarafından yazıldı.
Külliyenin asıl merkezini oluşturan türbe bölümünün de içinde yer aldığı kuzey kısmı çok dikkatli ve itinalı biçimde tertip edilen mimari teşkilâtıyla göz doldurur. Bu kısımda ortaya konan mimari denge ve uyumla ana türbenin teşkilâtı kadar iki yan kısımda bulunan binaların simetrik düzeniyle de mükemmel bir âhenk oluşturulur. Ortada geniş, yanlarda daha küçük üçer kubbeyle örtülü yan binalardan doğudaki kabul salonu ve misafirhane, batıdaki mesciddir. Bu yapıların ortasında bütün ihtişamıyla yükselen ana türbe binası bir kenarı 95 metre olan kare bir kaide üzerinde yer alır. Tac Mahal'in kubbesinin inşası için, yine kubbe üstâdı olarak tanınan Mimar Sinan'ın öğrencilerinden, İstanbullu İsmail Efendi çağrılmıştı.
Ana türbe binası ve külliyenin diğer bölümlerinde bulunan kitâbeler dinî mahiyettedir ve Kur'ân-ı Kerîm'den âyetler ihtiva eder. Bunların arasında en meşhuru, cephelerde yer alan Yâsîn-i Şerif olup, Osmanlı tebaasından olduğu bilinen Hattat Settâr Han tarafından yazıldı.
Evliya Çelebi, Dolmabahçe Sarayı'nın bugünkü yerinde Yavuz Sultan Selim'in bir köşk yaptırdığını yazar. I. Ahmet zamanında, mekân taşla doldurularak köşk büyütüldü. Sarayın ve yerleşimin adı da buradan gelir.19. yüzyıla gelindiğinde II. Mahmut aynı yerde yeni bir saray inşa ettirdi. Bugünkü yapı ise 1842 yılında I. Abdülmecit tarafından, Karabet Balyan'a inşa ettirildi. Sarayın yapımı 1853 senesine kadar devam etti. Sultan Abdülmecit'in burada ikamet etmesinin yanında resmî işleri de burada görürdü. Sultan Abdülmecit'ten sonra Sultan Abdülaziz de bu sarayda yaşadı.